12 สรรพคุณและประโยชน์ของหญ้าขมใบย่น

หญ้าขมใบย่น

หญ้าขมใบย่น ชื่อวิทยาศาสตร์ Teucrium viscidum Blume จัดอยู่ในวงศ์กะเพรา (LAMIACEAE หรือ LABIATAE)

สมุนไพรหญ้าขมใบย่น มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ซานฮั่วเซียง โจ้วเมี่ยนขู่เฉ่า (จีนกลาง), ซัวคักเฮียง (จีนแต้จิ๋ว) เป็นต้น^[1]

ลักษณะของหญ้าขมใบย่น

• ต้นหญ้าขมใบย่น จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุกอายุหลายปี ต้นมีความสูงได้ประมาณ 30-70 เซนติเมตร ลำต้นเป็นสี่เหลี่ยมตั้งตรง แตกกิ่งก้านที่ปลายกิ่ง ลำต้นและใบมีขนสั้นขึ้นปกคลุม^[1]

• ใบหญ้าขมใบย่น ใบเป็นใบเดี่ยวเรียงคู่ ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ ปลายใบแหลม โคนใบมน ส่วนขอบใบหยักเป็นฟันเลื่อย ใบมีขนาดกว้างประมาณ 1.5-3 เซนติเมตร และยาวประมาณ 3-6 เซนติเมตร ใบมีน้ำเมือกเหนียว หลังใบย่นเป็นสีเขียว ส่วนท้องใบเป็นสีเขียวอ่อน เส้นใบชัดและมีขนสั้น ก้านใบยาวประมาณ 1.7-3 เซนติเมตร^[1]

• ดอกหญ้าขมใบย่น ออกดอกเป็นช่อและเรียงกันเป็นคู่ตามซอกใบหรือที่ปลายกิ่ง ช่อดอกยาวได้ประมาณ 2.5-5 เซนติเมตร ดอกเป็นสีแดงอ่อนหรือม่วงอ่อน กลีบดอกเป็นรูประฆังซ้อนทับกัน มีกลีบ 5 กลีบ หยัก ด้านบนมี 2 กลีบ ส่วนด้านล่างมี 3 กลีบ ดอกมีเกสรเพศผู้ 4 อัน เกสรเพศเมีย 1 อัน มีขนมาก^[1]

• ผลหญ้าขมใบย่น ลักษณะของผลเป็นรูปไข่ขนาดเล็ก มีสีเหลืองน้ำตาล และมีผิวย่น ลูกกลม มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 มิลลิเมตร^[1]

สรรพคุณของหญ้าขมใบย่น

1. ทั้งต้นมีรสเฝื่อน ขมเผ็ดเล็กน้อย เป็นยาเย็น ออกฤทธิ์ต่อปอด ตับ และกระเพาะ ใช้เป็นยาทำให้เลือดเย็น ช่วยกระจายเลือด ช่วยขับพิษร้อนถอนพิษไข้ (ทั้งต้น)^[1]
2. ช่วยแก้อาการร้อนใน (ทั้งต้น)^[1]
3. ช่วยแก้เลือดกำเดา อาเจียนเป็นเลือด (ทั้งต้น)^[1]
4. ใช้เป็นยาแก้ไอ หวัด ตัวร้อน ด้วยการใช้ต้นสดประมาณ 30-50 กรัม นำมาต้มกับน้ำผสมกับน้ำผึ้งรับประทาน (ทั้งต้น)^[1]
5. ช่วยแก้อาการเจ็บเต้านม ด้วยการใช้ต้นสดประมาณ 35 กรัม นำมาตำผสมกับเหล้าแล้วนำไปพอก (ทั้งต้น)^[1]
6. หากถ่ายเป็นเลือด ให้ใช้ต้นสดประมาณ 30-40 กรัม นำมาต้มกับน้ำผสมกับน้ำผึ้งรับประทาน (ทั้งต้น)^[1]
7. ใช้รักษาริดสีดวงในลำไส้ (ทั้งต้น)^[1]
8. ช่วยแก้อาการปวดประจำเดือนของสตรี (ทั้งต้น)^[1]
9. ใช้เป็นยาห้ามเลือด (ทั้งต้น)^[1]
10. ใช้รักษาฝีหนองปวดบวมอักเสบ (ทั้งต้น)^[1]
11. ใช้เป็นยาแก้พิษสุนัขหรืองูกัด (ทั้งต้น)^[1]
12. ช่วยแก้อาการบวม แก้ฟกช้ำดำเขียว และปวดข้อเข่า (ทั้งต้น)^[1]

วิธีใช้ : ให้ใช้ต้นสดครั้งละ 30-60 กรัม ส่วนต้นแห้งให้ใช้ครั้งละ 20-35 กรัม นำมาต้มกับน้ำรับประทาน^[1]

ข้อมูลทางเภสัชวิทยาของหญ้าขมใบย่น

• พบสารจำพวก Amino acid, Glucolin, Phenols, Carboxylic acid เป็นต้น^[1]

เอกสารอ้างอิง

1. หนังสือสารานุกรมสมุนไพรไทย-จีน ที่ใช้บ่อยในประเทศไทย.  (วิทยา บุญวรพัฒน์).  “หญ้าขมใบย่น”.  หน้า 578.

ภาพประกอบ : www.flickr.com (by 阿橋), www.hkwildlife.net

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย ()

เรื่องที่น่าสนใจ