ไมเกรนอาจก่อโรคร้าย (ตอนที่ 2)

24 มีนาคม 2013

เชื่อว่าจุดกำเนิดของการปวดไมเกรนอยู่ในสมอง ซึ่งเริ่มต้นด้วยเซลล์ประสาทที่เร้ามากเกินไป (Hyperactive nerve cells) ส่งแรงกระตุ้นไปยังหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดรัดตัวหรือตีบ ตามด้วยการขยายตัวของหลอดเลือด และมีการปล่อยสารต่างๆ ที่เป็นสาเหตุของความเจ็บปวด เช่น โพรสตาแกลนดินส์ (Prostaglandins) เซอโรโทนิน (Serotonin) และสารกระตุ้นให้เกิดการอักเสบต่อเนื้อเยื่อต่างๆ (Inflammatory substances) อื่นๆ

บางคนอาจมีอาการเตือนก่อนเป็นไมเกรนที่เรียกว่า “Aura” ซึ่งรวมถึง ความผิดปกติทางสายตา ที่เป็นสัญญาณเตือนว่าอาการปวดศีรษะที่เลวร้ายกำลังจะเกิดขึ้น

ไมเกรนส่วนใหญ่ถูกกระตุ้นโดยปัจจัยภายนอก เช่น

• อารมณ์ความเครียด (Emotional stress) - เป็นปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เกิดอาการปวดไมเกรนมากที่สุด ระหว่างที่เครียดสารเคมีบางอย่างในสมองจะถูกปล่อยออกมาเพื่อกำจัดความเครียด ซึ่งสารเคมีนี้สามารถกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในหลอดเลือดที่เป็นสาเหตุของไมเกรน การเก็บกดความเครียด เช่น การกระวนกระวายใจ ตื่นเต้น และความอ่อนเพลียสามารถทำให้กล้ามเนื้อตึงมากขึ้น การขยายตัวของหลอดเลือดก็สามารถทำให้ไมเกรนรุนแรงมากขึ้น
• ความไวต่อสารเคมีบางอย่างหรือสารกันบูดในอาหาร – อาหารและเครื่องดื่ม เช่น เนย (Aged cheese) เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และสารปรุงแต่งอาหาร เช่น ไนเตรท (ที่ใส่ในไส้กรอก ฮอตด็อก เนื้อ) และผงชูรส (Monosodium glutamate : MSG) อาจจะเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดไมเกรนได้ถึงร้อยละ 30
• คาเฟอีน – ปริมาณคาเฟอีนที่บริโภคมากเกิน หรือการเลิกกินคาเฟอีนอย่างทันทีสามารถเป็นสาเหตุให้ปวดศีรษะได้ หลอดเลือดมักจะมีปฏิกิริยาต่อคาเฟอีน หากคาเฟอีนไม่ได้ถูกย่อยก็อาจทำให้ปวดศีรษะได้
• อากาศที่เปลี่ยนแปลง – พายุ ความกดดันของบรรยากาศที่แปรปรวน ลมแรง หรือการเปลี่ยนในระดับความสูงก็อาจกระตุ้นให้เกิดไมเกรนได้
• การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในช่วงที่มีประจำเดือน
• การอ่อนเพลียมากเกินไป
• การอดอาหาร
• การนอนไม่เป็นเวลา

นอกจากนี้ก็อาจมีโรคบางชนิดที่มักเกิดร่วมกับไมเกรนด้วย เช่น

• โรคหอบหืด (Asthma)
• อาการอ่อนเพลียอย่างต่อเนื่อง
• ความดันโลหิตสูง
• อาการหดตัวของเส้นเลือด ทำให้เกิดอาการปวดและขาดเลือด ที่เรียกว่า Raynaud's phenomenon ซึ่งมักเกิดที่บริเวณนิ้วมือ
• เส้นเลือดอุดตันในสมอง (Stroke)
• มีความผิดปกติด้านการนอน (Sleep Disorders)

แหล่งข้อมูล

1. Migraine. [2013, March 23].
2. Migraines and Headaches. [2013, March 23].