โรคฮิตของคนใช้มือ (ตอนที่ 3)

15 กรกฎาคม 2018

      

      ปัจจัยของการเกิดโรคกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ (ต่อ)

• เพศ – มักเกิดในผู้หญิงมากกว่า ( 3 เท่า ของเพศชาย) ซึ่งอาจเป็นเพราะผู้หญิงมีช่องข้อมือที่ค่อนข้างเล็กกว่าผู้ชาย
• เส้นประสาทถูกทำลาย – เช่น มีโรคเรื้อรังอย่างโรคเบาหวานก็จะเพิ่มความเสี่ยงในการที่เส้นประสาทถูกทำลาย
• มีการอักเสบ – เช่น โรคข้อรูมาตอยด์ (Rheumatoid arthritis) ที่กระทบต่อเส้นเอ็น (Tendon) ที่ข้อมือและทำให้เกิดแรงกดบนเส้นประสาทมีเดียน
• โรคอ้วน
• การเปลี่ยนแปลงในความสมดุลของของเหลวในร่างกาย – ภาวะคั่งน้ำ (Fluid retention) อาจเพิ่มแรงกดบนช่องข้อมือ กระทบต่อเส้นประสาทมีเดียน ซึ่งมักจะพบได้ในระหว่างช่วงการตั้งครรภ์และช่วงหมดประจำเดือน (กรณีที่มีสาเหตุมาจากการตั้งครรภ์ อาการจะหายไปหลังคลอด)
• มีอาการสุขภาพอื่นๆ เช่น ไทรอยด์ทำงานผิดปกติ ไตวาย ก็อาจะเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคนี้ได้
• ปัจจัยเกี่ยวกับการทำงาน – หากทำงานกับเครื่องมือที่มีแรงสั่นสะเทือน หรือทำงานที่ต้องใช้ข้อมือซ้ำๆ ก็อาจจะมีผลต่อแรงกดบนเส้นประสาทมีเดียน เช่น คนงานสายการประกอบ (Assembly line worker) ช่างเย็บ ช่างถัก ช่างทำผม แคชเชียร์ นักดนตรี เป็นต้น

      ปัจจุบันยังไม่มีวิธีการป้องกันไม่ให้เกิดโรคนี้ แต่เราสามารถลดแรงกดบนมือและข้อมือด้วยวิธีดังต่อไปนี้

• ลดแรงบังคับและหยิบจับอย่างผ่อนคลาย เช่น พิมพ์คียบอร์ดแบบเบาๆ มือ
• หยุดพักมือบ่อยๆ
• หลีกเลี่ยงการงอข้อมือเป็นเวลานาน วางมือสบายๆ ปรับแป้นคีย์บอร์ดให้สูงหรือต่ำกว่าข้อศอกเพียงเล็กน้อย
• แก้ไขท่าทางให้เหมาะสม เพราะไหล่ที่เอียงไปข้างหน้า จะทำให้กล้ามเนื้อที่คอและไหล่หดลงและกดบนเส้นประสาทที่คอ ซึ่งจะมีผลต่อข้อมือ นิ้วมือ และมือ
• เปลี่ยนคอมพิวเตอร์เมาส์ (Computer mouse) ให้พอดี เพื่อไม่ทำให้ข้อมือตึง
• รักษามือให้อุ่น เพราะหากอากาศหนาวมือจะปวดและติดแข็งได้ง่าย ซึ่งอาจช่วยด้วยการใส่ถุงมือที่นิ้วโผล่ได้ (Fingerless gloves)

      ในส่วนของการวินิจฉัย แพทย์อาจทำได้ด้วยการ

• สอบถามถึงอาการ เช่น อาการมักเกิดระหว่างที่ถือโทรศัพท์ หนังสือพิมพ์ พวงมาลัยรถ ใช่ไหม
• ตรวจร่างกาย เพื่อทดสอบถึงความรู้สึกที่นิ้วมือและความแข็งแรงของกล้ามเนื้อที่มือ เช่น

      - Tinel’s Sign – ด้วยการเคาะบริเวณตรงกลางข้อมือซึ่งเป็นบริเวณที่เส้นประสาทมีเดียนผ่าน ว่ามีอาการปวดหรือลักษณะไฟช็อตร้าวไปที่นิ้วมือหรือไม่ ถ้าใช่ก็แสดงว่าเป็น

      - Phalen’s Maneuver (Wrist-flexion test) - ด้วยการให้งอข้อมือ 90 องศา เป็นเวลา 1-2 นาที หากมีอาการชา หรืออาการปวดบริเวณฝ่ามือและนิ้วมือ ก็แสดงว่าเป็น

      - Two-Point Discrimination Test – เป็นการทดสอบความสามารถในการแยกแยะเมื่อถูกกระตุ้นบนผิวหนังด้วยสองจุดพร้อมๆ กัน เพื่อดูการทำงานของเส้นประสาทและแรงกด

แหล่งข้อมูล:

1. Carpal Tunnel Syndrome. [2018, July 14].
2. Carpal tunnel syndrome. [2018, July 14].