แคลเซียมในเลือดต่ำ (Hypocalcemia)

แคลเซียมในเลือดต่ำ (Hypocalcemia) หมายถึง ภาวะที่มีเกลือแร่แคลเซียม (Calcium) ในเลือดต่ำกว่าค่าปกติของห้องปฏิบัติการนั้นๆในที่นี้คือต่ำกว่า 8 mg/dL (Milligram/deciliter) ทั้งนี้ค่าปกติของแคลเซียมในเลือดในผู้ใหญ่คือ 8 - 10.5 mg/dL

*อนึ่ง ค่าการตรวจเลือดของแต่ละห้องปฏิบัติการแตกต่างกันได้แต่ไม่มากนัก

ภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำเป็นภาวะพบได้เรื่อยๆไม่บ่อยนัก ซึ่งสถิติที่แท้จริงยังไม่มีราย งาน แต่การศึกษาในผู้ป่วยที่รักษาอยู่ในหอผู้ป่วยวิกฤต (Intensive care unit, ICU) ของโรง พยาบาลรายงานพบภาวะนี้ได้ประมาณ 15 - 50% ภาวะนี้พบได้ในทุกอายุและในทุกเพศ

สาเหตุ

สาเหตุของภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำมีได้หลากหลายที่พบบ่อยเช่น

• โรคไต
• ร่างกายได้รับวิตามิน ดี และ/หรือแมกนีเซียมต่ำเช่น จากการบริโภคสารอาหารทั้ง 2 ชนิดนี้ในปริมาณน้อย หรือมีโรคที่ทำให้ร่างกายดูดซึมสารอาหารนี้ได้น้อยเช่น ลำไส้อัก เสบเรื้อรัง
• ผลข้างเคียงจากยาบางชนิดเช่น ยาระบาย/ยาแก้ท้องผูก, ยา Rifampin, ยากันชัก
• โรคตับอ่อนอักเสบ
• โรคของต่อมพาราไทรอยด์

อาการ

อาการที่พบได้บ่อยจากมีแคลเซียมในเลือดต่ำได้แก่

• ไม่มีอาการถ้าแคลเซียมในเลือดต่ำเพียงเล็กน้อย
• เครียดหรือซึมเศร้า
• ความดันโลหิตต่ำ
• กล้ามเนื้อเกร็งโดยเฉพาะกล้ามเนื้อมือ เท้า
• ชามือ เท้า ริมฝีปาก รอบๆปาก
• อาจมีจุดเลือดออกจุดเล็กๆกระจายตามผิวหนังทั่วตัวหรือเกิดห้อเลือดได้
• ถ้าแคลเซียมในเลือดต่ำมากอาจเกิดหัวใจเต้นผิดจังหวะและ/หรือกล้ามเนื้อกล่องเสียงหดเกร็งจนเกิดหายใจลำบาก ซึ่งทั้ง 2 กรณีเป็นอันตรายถึงเสียชีวิต (ตาย) ได้
• ชัก
• โรคกระดูกพรุนเมื่อแคลเซียมในเลือดต่ำเรื้อรัง

การวินิจฉัย

แพทย์วินิจฉัยภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำได้จากประวัติอาการ ประวัติการเจ็บป่วยทั้งในอดีตและในปัจจุบัน ประวัติการใช้ยาต่างๆ การตรวจร่างกาย และที่สำคัญคือ การตรวจเลือดดูค่าแคลเซียม

การรักษา

แนวทางการรักษาภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำคือ การชดเชยให้ร่างกาย/เลือดมีค่าแคลเซียมปกติด้วยการให้ยาแคลเซียมทางหลอดเลือดดำเช่น ยา Calcium gluconate และเสริมอาหารด้วยยาแคลเซียมเม็ดเช่น Calcium bicarbonate และแนะนำบริโภคอาหารที่มีแคลเซียมสูง* นอกจากนั้นคือการรักษาสาเหตุที่จะแตกต่างกันไปขึ้นกับแต่ละสาเหตุเช่น การรักษาโรคลำไส้อักเสบเรื้อรังเมื่อสาเหตุเกิดจากลำไส้อักเสบเรื้อรัง เป็นต้น

*อาหารโดยทั่วไปจะมีแคลเซียมต่ำ แต่อาหารที่มีแคลเซียมสูงได้แก่ นมและอาหารที่เป็นผลิตภัณฑ์ของนม (เช่น โยเกิร์ต เนย) ผักใบเขียวเข้ม ปลาซาร์ดีน ปลาซาลมอนสีชมพู และอาหารต่างๆที่เสริมอาหารด้วยแคลเซียม

การพยากรณ์โรค

การพยากรณ์โรคของภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำจะขึ้นกับสาเหตุเช่น ถ้าสาเหตุเกิดจากการบริโภคสารอาหารที่มีแคลเซียมต่ำ การพยากรณ์โรคจะดีกว่าที่สาเหตุเกิดจากโรคไตมาก แต่โดยทั่วไปแพทย์มักรักษาควบคุมภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำได้เสมอ

บรรณานุกรม

1. [2015,Oct24]
2. [2015,Oct24]
3. [2015,Oct24]