อะไรกัน ALS (ตอนที่ 3)

31 สิงหาคม 2014

ALS เป็นโรคที่ยากต่อการวิเคราะห์โรค เพราะมีหลายโรคที่มีอาการคล้ายคลึงกับโรคนี้ เช่น โรคเอดส์ (Human immunodeficiency virus = HIV) โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดหนึ่งที่เป็นชนิดพบได้น้อย (Human T-cell leukemia virus = HTLV) โรคไข้สมองอักเสบจากเชื้อไวรัสเวสต์ไนล์ (Polio West Nile virus) และโรคไลม์ (Lyme disease)

จนถึงปัจจุบันยังไม่มีการทดสอบเพียงอย่างเดียวที่ใช้วิเคราะห์โรคนี้ได้ ต้องอาศัยการตรวจหลายอย่างเพื่อให้แน่ใจว่าเป็นโรคนี้ ซึ่งได้แก่

• การตรวจด้วยไฟฟ้า เช่น การตรวจคลื่นไฟฟ้ากล้ามเนื้อ (Electomyography = EMG) และการตรวจความเร็วการนำสัญญาณประสาท (Nerve conduction velocity = NCV)
• การตรวจเลือดและปัสสาวะ รวมถึงการตรวจระดับโปรตีนเฉพาะโรคในเลือดด้วยเทคนิคเฉพาะ (Resolution serum protein electrophoresis) ระดับฮอร์โมนธัยรอยด์และพาราธัยรอยด์ (Thyroid and parathyroid hormone levels) การเก็บปัสสาวะตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อหาโลหะหนัก
• การเจาะน้ำไขสันหลัง (Spinal tap)
• การเอ็กซเรย์และการตรวจเอ็มอาร์ไอ (Magnetic resonance imaging = MRI)
• ภาพฉีดสารทึบรังสีของไขสันหลัง (Myelogram of cervical spine)
• การตัดชิ้นเนื้อของกล้ามเนื้อและ/หรือประสาทไปตรวจ (Biopsy)
• การทดสอบทางประสาทวิทยา (Neurological examination)

อาการในระยะแรกเริ่มของโรค ALS อาจมีเพียงเล็กน้อยจนไม่ทันสังเกต แต่เมื่อแสดงอาการอาจปรากฏดังนี้

• กล้ามเนื้ออ่อนล้าในตำแหน่งดังต่อไปนี้ – มือ แขน ขา การพูด การกลืน หรือการหายใจ
• กล้ามเนื้อกระตุก (Fasciculation) และเป็นตะคริว โดยเฉพาะที่มือและเท้า
• มีความบกพร่องในการใช้แขนและขา
• พูดไม่ชัด
• ในรายที่เป็นมาก อาจมีอาการหายใจลำบากหรือกลืนลำบาก

เรายังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัดของการเกิดโรคนี้ และยังไม่มีวิธีการรักษาใดที่สามารถจะหยุดโรคนี้ได้ มีเพียงยา Riluzole ที่ทางสำนักคณะกรรมการอาหารและยาของสหรัฐ (FDA) ให้การยอมรับว่าสามารถใช้ชะลออาการได้ตั้งแต่ปี พ.ศ.2538

Riluzole จะช่วยยืดเวลาในการที่ผู้ป่วยต้องใช้เครื่องช่วยหายใจออกไป อย่างไรก็ดีการใช้ยาชนิดนี้ จะต้องระวังเรื่องตับถูกทำลาย (พบประมาณร้อยละ 10 ของผู้ที่ใช้ยา) และผลข้างเคียงอื่นๆ ด้วย

สำหรับยาอื่นที่ใช้ อาจใช้เพื่อลดอาการอ่อนล้า แก้ตะคริว ควบคุมภาวะหดเกร็ง ลดการไหลของน้ำลายและเสมหะ (Phlegm) ที่มากเกินไป นอกจากนี้อาจมียาที่ช่วยลดปวด แก้อาการซึมเศร้า นอนไม่หลับ กลืนลำบาก และท้องผูก

แหล่งข้อมูล

1. Amyotrophic lateral sclerosis. [2014, August 30].
2. What is ALS? [2014, August 30].
[2014, August 30]. 3. Amyotrophic Lateral Sclerosis (ALS) Fact Sheet.