อะไรกัน ALS (ตอนที่ 2)

30 สิงหาคม 2014

โรค ALS หรือ โรค Amyotrophic lateral sclerosis มีชื่อเรียกได้อีกหลายชื่อ ได้แก่ Motor neurone disease (MND) หรือ Charcot disease หรือ Lou Gehrig's Disease

ALS เป็นโรคทางระบบประสาท (Neurodegenerative disease) ที่เกี่ยวข้องกับเซลล์ประสาทในสมองและไขสันหลังที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อตายไปก่อนอายุขัย

โดยแสดงออกด้วยภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็ง (Muscle spasticity) อ่อนแรงเพราะกล้ามเนื้อลีบ (Muscle atrophy) พูดไม่ชัด (Dysarthria) กลืนลำบาก (Dysphagia) และหายใจขัด (Dyspnea)

ALS เป็นโรคที่เกิดได้ในคนทั่วโลกโดยไม่คำนึงถึงเชื้อชาติหรือสถานะทางเศรษฐกิจสังคม ในแต่ละปีมีชาวอเมริกันประมาณ 5,600 คน ที่ตรวจพบว่าเป็นโรคนี้ โดยมีอัตราการเป็นโรค 2 คน จากประชากรจำนวน 100,000 คน

ระยะเวลาที่มีชีวิตของผู้เป็นโรคนี้อยู่ที่ประมาณ 2-5 ปี นับจากที่ตรวจพบ โดยผู้ป่วยมากกว่าครึ่งที่สามารถมีชีวิตอยู่ได้มากกว่า 3 ปี ผู้ป่วยประมาณร้อยละ 20 สามารถอยู่ได้นาน 5 ปี ขึ้นไป ในขณะที่ผู้ป่วยประมาณร้อยละ 10 สามารถอยู่ได้นาน 10 ปี ขึ้นไป และผู้ป่วยอีกประมาณร้อยละ 5 สามารถอยู่ได้นาน 20 ปี

ส่วนใหญ่คนที่เป็นโรค ALS มักจะมีอายุระหว่าง 40-70 ปี หรือเฉลี่ยอยู่ที่ 55 ปี อย่างไรก็ดีมีบางรายที่เป็นเมื่ออายุ 20-30 กว่าปี โดยผู้ชายมีโอกาสเป็นมากกว่าผู้หญิงร้อยละ 20

ผู้ป่วยแต่ละรายอาจมีอาการเบื้องต้นที่แตกต่างกันไป บางคนอาจเดินสะดุด บางคนอาจพูดไม่ชัด บางคนมีปัญหาเรื่องไม่มีแรงยกของ นอกจากนี้พัฒนาการของโรคในแต่ละรายก็แตกต่างกันไปด้วย มีส่วนน้อยที่อาการของโรคหยุดพัฒนาไปเองโดยไม่ทราบสาเหตุ

เนื่องจาก ALS กระทบต่อเซลล์ประสาทสั่งการ (Motor neurons) เท่านั้น ดังนั้นประสาทในการเห็น สัมผัส ได้ยิน ได้รส ได้กลิ่น จะยังคงมีอยู่ ไม่ถูกกระทบแต่อย่างใด

ALS สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท

• Sporadic – แบบที่เกิดขึ้นเป็นระยะๆ เป็นประเภทที่พบมากที่สุดในสหรัฐอเมริกา มีประมาณร้อยละ 90-95
• Familial – แบบที่เป็นกรรมพันธุ์ (Genetic dominant inheritance) เป็นประเภทที่พบได้น้อยในสหรัฐอเมริกา มีประมาณร้อยละ 5-10 อย่างไรก็ดีหากมีประวัติครอบครัวเป็น ก็มีโอกาสที่จะเกิดโรคได้ถึงร้อยละ 50
• Guamanian – แบบที่พบมากที่เกาะกวมและแถบแปซิฟิกตะวันตก (The Trust Territories of the Pacific) ในปี พ.ศ. 2493

แหล่งข้อมูล

1. Amyotrophic lateral sclerosis. [2014, August 29].
2. What is ALS? [2014, August 29].