สารพันปัญหากับไทรอยด์ (ตอนที่ 4)

28 มิถุนายน 2017

สาเหตุของภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินเกิดได้จาก

• โรคเกรฟส์ (Graves disease) ที่ทำให้มีการผลิตไทรอยด์ฮอร์โมนที่มาก โดยร้อยละ 70 ของภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินเกิดจากโรคเกรฟส์
• เนื้องอกต่อมไทรอยด์ชนิดเป็นพิษ (Toxic adenomas) ทำให้เกิดความไม่สมดุลของสารเคมีในร่างกาย
• โรคไทรอยด์อักเสบแบบกึ่งเฉียบพลัน (Subacute thyroiditis) ซึ่งทำให้ต่อมหลั่งฮอร์โมนออกมามากชั่วคราวนาน 2-3 สัปดาห์ หรืออาจเป็นเดือน
• ต่อมใต้สมองทำงานผิดปกติหรือมีการโตของเซลล์มะเร็งในต่อมไทรอยด์

ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินสามารถทำให้เกิดอาการแทรกซ้อนได้ดังต่อไปนี้

• โรคหัวใจ ซึ่งเกี่ยวกับการเต้นของหัวใจที่ผิดปกติ เช่น ภาวะหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว (Atrial fibrillation) และ ภาวะหัวใจวาย (Congestive heart failure)
• กระดูกเปราะ / กระดูกพรุน (Brittle bones / Osteoporosis) เพราะความแข็งแรงของกระดูกขึ้นกับปริมาณแคลเซียมและแร่ธาตุ การที่มีไทรอยด์ฮอร์โมนมากจะขัดขวางการดูดซึมของแคลเซียมในกระดูก
• โรคตาโปน (Graves' ophthalmopathy) ที่ทำให้ตาปูดโปน แดงหรือบวม ไวต่อแสง เห็นภาพซ้อนหรือไม่ชัด ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาอาจทำให้ตาบอดได้
• ภาวะต่อมไทรอยด์เป็นพิษวิกฤต (Thyrotoxic crisis) ที่ทำให้อาการเป็นมากขึ้นอย่างเฉียบพลัน เช่น เป็นไข้สูง เพ้อ ชีพจรเต้นเร็ว

การวินิจฉัยภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินทำได้โดย

• การสอบประวัติและตรวจร่างกาย เช่น ดูอาการสั่นของนิ้วมือ การเปลี่ยนแปลงของตา อาการบวมของคอ การเต้นของชีพจร เป็นต้น
• การตรวจเลือด เพื่อดูค่า T4 และ ค่า TSH หากมีค่า T4 มากแต่ ค่า TSH น้อย แสดงว่ามีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน
• การตรวจการเก็บรังสีไอโอดีน หรือที่เรียกกันว่า Radio iodine uptake test (RAIU) หากพบว่าค่านี้สูงก็แสดงว่ามีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน
• การสแกนไทรอยด์ (Thyroid scan)

การรักษาภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกินทำได้โดย

• การใช้ไอโอดีนรังสี (Radioactive Iodine = R.A.I.): เพื่อให้ต่อมไทรอยด์หดตัวและอาการทุเลา มักใช้เป็นระยะเวลา 3-6 เดือน เพื่อให้การทำงานของไทรอยด์ลงลด อย่างไรก็ดีการรักษานี้อาจทำให้เกิดภาวะพร่องไทรอยด์ได้ ดังนั้นจึงอาจต้องกินยาเพื่อทดแทนฮอร์โมนแทน (ห้ามใช้วิธีนี้ในหญิงมีครรภ์และหญิงให้นมบุตร)

แหล่งข้อมูล:

1. Hyperthyroidism (overactive thyroid). [2017, June 27].
2. Hyperthyroidism (Overactive). [2017, June 27].
3. Understanding Thyroid Problems -- the Basics. [2017, June 27].