สมองใหญ่ (Cerebrum)

สมองใหญ่ เป็นส่วนของสมองที่ใหญ่ที่สุด อยู่ด้านหน้าและด้านบนสุดของสมอง แบ่ง เป็น 2 ด้าน คือ ซ้ายและขวา มีหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหวทั้งหมด (โดยเฉพาะการเคลื่อน ไหวที่ไม่ใช่จากระบบประสาทอัตโนมัติ) ของอวัยวะทุกชนิดของร่างกาย การรับรู้ความรู้สึกต่างๆ การได้กลิ่น การพูด การสื่อสาร การเรียน การเข้าใจ และความจำ แบ่งเป็น 3 ส่วนที่เกี่ยวพันกัน ที่มีอยู่ทั้ง 2 ด้านของสมอง ซ้ายและขวา เช่นกัน คือ สมองใหญ่ส่วนนอก (Cerebral cortex), Basal ganglia หรือ Basal nuclei, และ Limbic system

• สมองใหญ่ส่วนนอกกลีบหน้า (Frontal lobe) คือ กลีบที่อยู่หน้าสุดของสมองใหญ่ มีหน้าที่ควบคุมการเคลื่อนไหว การออกเสียง ความคิด ความจำ สติปัญญา บุคลิก ความรู้สึก พื้นอารมณ์ การรับรู้ ความเข้าใจ สติปัญญา การมีเหตุผล การแก้ปัญหา การพูด อารมณ์ และความ จำในระยะยาว และที่สำคัญที่สุด ส่วนด้านหลังของกลีบนี้ (Posterior frontal lobe) เป็นตำ แหน่งของสมองส่วนที่ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อของร่างกายทั้งหมดที่ไม่เกี่ยวข้องกับระ บบประสาทอัตโนมัติ (เช่น การเคลื่อนไหวของ แขน ขา ใบหน้า) เรียกว่า Motor cortex
• สมองใหญ่กลีบขมับ (Temporal lobe) คือ กลีบที่อยู่ตรงบริเวณใต้ต่อขมับ มีหน้าที่ควบคุมการได้ยิน การดมกลิ่น การมองเห็น การพูด และความจำในเรื่องใหม่ๆ
• สมองใหญ่กลีบด้านข้างตอนบน (Parietal lobe) มีหน้าที่ควบคุมความรู้สึกด้านการสัม ผัส การพูด การรับรส ประสานงานในการรับรู้ความรู้สึกต่างๆรวมทั้ง ทางกาย การมองเห็น และการได้ยิน การคำนวณ รูปร่าง ระยะทาง สถานที่
• สมองใหญ่กลีบท้ายทอย หรือ กลีบหลัง (Occipital lobe) คือ กลีบอยู่ส่วนหลังสุดของสมองใหญ่ บริเวณประมาณท้ายทอย มีหน้าที่สำคัญในการรับรู้เกี่ยวกับการมองเห็น และการเห็นภาพต่างๆ

Basal ganglia เป็นเนื้อเยื่อสมองส่วนอยู่ใต้ (Base) สมองใหญ่ ทำงานเชื่อมโยงการทำงานของสมองส่วนต่างๆ ทั้งในด้านการเคลื่อนไหว อารมณ์ การเรียนรู้ และการรับรู้

Limbic system เป็นกลุ่มเนื้อเยื่อสมองหลายชนิดรวมกันทำงานเป็นระบบ โดยอยู่ใต้สมองใหญ่ส่วนนอก (เช่น สมองส่วน ไฮโปธาลามัส สมองส่วน ฮิบโปแคมปัส/Hippocampus เป็นต้น) มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับระบบต่อมไร้ท่อ อารมณ์ จิตใจ การตระหนักรู้ ความเข้าใจ และความจำ

อนึ่ง อ่านเพิ่มเติมเรื่องของระบบประสาทได้ในบทความเรื่อง กายวิภาคและสรีรวิทยาระบบประสาท

บรรณานุกรม

1. Basal ganglia [2013,June26].
2. Cerebrum [2013,June26].
3. Cerebral cortex [2013,June26].
4. Frontal lobe [2013,June26].
5. Limbic system [2013,June26].
6. Occipital lobe [2013,June26].
7. Parietal lobe [2013,June26].
8. Temporal lobe [2013,June26].