สตีเว่น จอห์นสัน (ตอนที่ 3)

21 มิถุนายน 2018

      

      

       ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดสตีเว่นจอห์นสัน ได้แก่

• เชื้อเฮชไอวี – ผู้ที่ติดเชื้อเฮชไอวีมีโอกาสในการเป็นสตีเว่นจอห์นสันมากกว่าคนปกติ 100 เท่า
• ระบบภูมิต้านทานอ่อนแอ – เช่น ผู้ที่ปลูกถ่ายอวัยวะ ผู้ติดเชื้อเอดส์ และผู้ที่เป็นโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune diseases)
• มีประวัติในการเป็นสตีเว่นจอห์นสัน – กรณีที่แพ้ยาบางชนิดแล้วเกิดสตีเว่นจอห์นสัน จะมีความเสี่ยงในการกลับมาเป็นซ้ำ (Recurrence) หากยังมีการใช้ยาตัวนั้นอีก
• มีประวัติคนในครอบครัวเป็นสตีเว่นจอห์นสัน หรือ ผื่นแพ้ยา (Toxic epidermal necrolysis = TEN)
• มียีนที่เรียกว่า HLA-B 1502 และ HLA-B 1508 – โดยเฉพาะคนจีน คนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือคนอินเดีย ที่มักจะมียีนตัวนี้ และคนที่มียีนตัวนี้ที่ใช้ยารักษาอาการชัก ยาโรคเกาต์ หรือยารักษาโรคจิต
• มีการรักษาด้วยรังสีบำบัด (Radiation treatments)

      สำหรับอาการแทรกซ้อนของสตีเว่นจอห์นสัน ได้แก่

• เซลล์เนื้อเยื่ออักเสบ (Cellulitis) ที่อาจเป็นสาเหตุให้ติดเชื้อในกระแสเลือดและเสียชีวิต
• ติดเชื้อในกระแสเลือด (Sepsis) ซึ่งอาจทำให้หมดสติ อวัยวะล้มเหลว และเสียชีวิต
• ปัญหาเรื่องตาอักเสบ ซึ่งในกรณีที่ไม่รุนแรงอาจทำให้เคืองตาและตาแห้ง ส่วนกรณีที่รุนแรงอาจทำให้เนื้อเยื่อในตาถูกทำลายและเป็นแผล ส่งผลให้เกิดความบกพร่องทางสายตา
• ปัญหาเรื่องปอด เกิดภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน (Acute respiratory failure)
• ผิวหนังถูกทำลายอย่างถาวร เป็นตุ่มและสีผิดปกติ มีรอยแผล ผมร่วง เล็บมือและเล็บเท้าผิดปกติ
• มีปัญหาเรื่องอวัยวะเพศ เช่น ช่องคลอดตีบตัน (Vaginal stenosis) องคชาตมีแผลเป็น
• มีภาวะขาดน้ำและสารอาหารเฉียบพลัน (Dehydration and acute malnutrition)

      ส่วนการป้องกันสตีเว่นจอห์นสัน ทำได้ด้วยการ

• พิจารณาการใช้ยาอย่างรอบคอบก่อนการใช้ เช่น คนจีน คนเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือคนอินเดีย ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ยา Carbamazepine ซึ่งเป็นยารักษาโรคลมชัก (Epilepsy) โรคไบโพลาร์ (Bipolar disorder) และอื่นๆ
• หลีกเลี่ยงยาที่ใช้แล้วแพ้ เพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำซึ่งมักจะรุนแรงกว่าที่เคยเป็นและอาจเสียชีวิตได้

      ในส่วนของการวินิจฉัยโรคและการทดสอบจะทำโดยแพทย์โรคผิวหนัง (Dermatologist) ด้วยการ

• ตรวจสภาพร่างกาย
• การตัดชิ้นเนื้อจากผิวหนังไปตรวจ (Skin biopsy)
• การเพาะเชื้อ (Culture)
• ภาพวินิจฉัย (Imaging) เช่น การเอ็กซเรย์ปอดเพื่อดูว่าปอดอักเสบหรือไม่
• การตรวจเลือด เพื่อดูการติดเชื้อหรือไม่

แหล่งข้อมูล:

1. Stevens-Johnson syndrome. [2018, June 20].
2. Stevens-Johnson Syndrome (SJS). [2018, June 20].
3. Stevens-Johnson syndrome. [2018, June 20].
4. Stevens–Johnson syndrome / toxic epidermal necrolysis. [2018, June 20].