มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (ตอนที่ 2)

24 กรกฎาคม 2015

มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Lymphoma) เป็นมะเร็งที่มีสาเหตุมาจากความผิดปกติของเซลล์ที่ต้องต่อสู้กับเชื้อโรคในระบบภูมิคุ้มกันหรือที่เรียกว่า “ลิมโฟไซต์” (Lymphocytes) เซลล์นี้มีอยู่ทั่วไปในต่อมน้ำเหลือง (Lymph nodes) ตามร่างกาย เช่น ม้าม (Spleen) ต่อมไทมัส [Thymus เป็นต่อมไร้ท่อที่อยู่ข้างหลังกระดูกเต้านมขึ้นไปถึงบริเวณต่อมไทรอยด์] และไขกระดูก (Bone marrow)

ลิมโฟไซต์จะคอยป้องกันร่างกายจากการติดเชื้อต่างๆ เช่น เชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส และเชื้อรา จะสังเกตได้ว่า เมื่อระบบต่อมน้ำเหลืองทำการต่อสู้กับเชื้อโรคต่างๆ บริเวณต่อมหรือเซลล์ที่ติดเชื้อจะบวมและนุ่ม ซึ่งก็คือปฏิกริยาของร่างกายในการต่อสู้กับเชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอม

ระบบต่อมน้ำเหลือง (Lymphatic system) เป็นระบบเครือข่ายของต่อมที่เชื่อมโดยหลอดเลือดเพื่อระบายของเหลวและของเสีย ต่อมน้ำเหลืองจะทำหน้าที่คล้ายเครื่องกรองอันเล็กๆ ที่คอยจับอวัยวะหรือเซลล์ที่แปลกปลอม

มะเร็งต่อมน้ำเหลืองเกิดขึ้นเมื่อลิมโฟไซต์เริ่มที่จะแบ่งตัวโดยควบคุมไม่ได้ ทำให้เกิดเป็นเซลล์เนื้อร้ายที่มีความสามารถผิดปกติในการรุกล้ำเซลล์เนื้อเยื่อต่างๆ ทั่วร่างกาย

มะเร็งต่อมน้ำเหลืองจะแตกต่างจากมะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia) โดยมีจุดกำเนิดที่ต่างกันไป กล่าวคือ

• มะเร็งต่อมน้ำเหลืองเริ่มที่ลิมโฟไซต์ที่ต่อสู้กับเชื้อโรคในระบบน้ำเหลืองของร่างกาย
• มะเร็งเม็ดเลือดขาวเริ่มที่การสร้างตัวของเม็ดเลือดในไขกระดูก

นอกจากนี้มะเร็งต่อมน้ำเหลืองก็แตกต่างจากภาวะบวมจากน้ำเหลือง (Lymphedema) ที่มีของเหลวอยู่ใต้ผิวหนังเมื่อต่อมน้ำเหลืองถูกทำลาย

เรายังไม่ทราบสาเหตุที่แท้จริงที่ทำให้เกิดมะเร็งต่อมน้ำเหลือง แต่โอกาสในการเป็นจะมากขึ้น หากมีปัจจัยเสี่ยงดังต่อไปนี้

• อายุ 60 ปีหรือมากกว่า
• เพศชาย
• มีระบูบภูมิคุ้มกันที่อ่อนแอจากเชื้อเฮชไอวีหรือเอดส์ (HIV / AIDS) มีการปลูกถ่ายอวัยวะ หรือเป็นโรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกันมาตั้งแต่เกิด
• มีการติดเชื้อไวรัส เช่น ไวรัสเอ็บสไตบาร์ (Epstein-Barr Virus= EBV) ไวรัสตับอักเสบ ซี (Hepatitis C) ไวรัสเฮชทีแอลวี (Human T-cell leukemia/lymphoma = HTLV-1) ไวรัสเฮชเฮชวี (Human herpesvirus 8 = HHV8)
• มีประวัติญาติที่เป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลือง
• สัมผัสกับสารเคมีหรือเบนซีน (Benzene) ที่ใช้ฆ่าแมลงและวัชพืช
• เคยได้รับการรักษามะเร็งด้วยรังสีบำบัด
• น้ำหนักเกิน (Overweight)

แหล่งข้อมูล

1. What Is Lymphoma?. [2015, July 23].
2. Understanding Hodgkin Lymphoma -- the Basics. [2015, July 23].