ปัสสาวะขัด ขัดลำกล้อง (Intermittent urine flow)

ปัสสาวะขัด คือ ภาวะหรืออาการที่มีปัญหาในการถ่ายปัสสาวะ โดยลำปัสสาวะจะไม่พุง และปัสสาวะไหลช้ากว่าปกติ ร่วมกับอาจมีการสะดุดเป็นพักๆขณะปัสสาวะ จนอาจต้องใช้แรงเบ่ง โดยภาวะนี้เกิดได้จาก

• มีการกดเบียดทับกระเพาะปัสสาวะ
• และ/หรือมีการอุดกั้นท่อปัสสาวะ
• และ/หรือมีการทำงานลดลงหรือมีการสูญเสียการทำงานของกล้ามเนื้อที่เกี่ยวข้องกับการปัสสาวะ

ซึ่งในคนไทยในผู้ชาย โดยภาษาพูด มักเรียกอาการนี้ว่า ‘ขัดลำกล้อง’

ปัสสาวะขัด อาจเกิดเพียงอาการเดียว หรืออาจเกิดร่วมกับอาการทางปัสสาวะอื่นๆ เช่น การเบ่ง ปวด เสียว แสบ ทั้งในระหว่าง หรือเมื่อถ่ายปัสสาวะเสร็จ (สุดปัสสาวะ) ก็ได้ ทั้งนี้ขึ้น กับสาเหตุ

สาเหตุที่ทำให้เกิดปัสสาวะขัด มีได้หลากหลาย เช่น กระเพาะปัสสาวะอักเสบ การอัก เสบในทางเดินปัสสาวะ (เช่น จากโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์) ช่องคลอดอักเสบ วัยหมดประจำ เดือน และภาวะกระเพาะปัสสาวะหย่อน (ในผู้หญิง อ่านเพิ่มเติมในเว็บ บทความเรื่อง กะบังลมหย่อน) ต่อมลูกหมากโตหรืออักเสบ (ในผู้ชาย) มีก้อนเนื้อในอุ้งเชิงกราน โรคทางระบบประสาท ผลข้างเคียงจากการผ่าตัดในอุ้งเชิงกราน ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด (เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาบางชนิดทางจิตเวช) ท้องผูก (จากก้อนอุจจาระกดเบียดทางเดินปัสสาวะ) หรือปัญหาทางอารมณ์/จิตใจ (เช่น ส้วมอยู่ในที่เปิดเผย)

เมื่อมีอาการปัสสาวะขัดต่อเนื่อง ควรต้องพบแพทย์เสมอ ซึ่งในผู้หญิง แพทย์ที่จะให้การดูแลรักษาภาวะนี้ คือ สูตินรีแพทย์ หรือศัลยแพทย์ทางเดินปัสสาวะ (หมอยูโร/Urology) ส่วนในผู้ชาย คือศัลยแพทย์ทางเดินปัสสาวะ

บรรณานุกรม

1) Voiding difficulty [2014,May2].
2) Urination: Difficulty with flow [2014,May2].