ปฐมพยาบาลภาคสนาม (ตอนที่ 3)

25 ตุลาคม 2016

การป้องกันอาการหน้ามืดเป็นลมทำได้โดย

• หลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่จะทำให้ความดันโลหิตต่ำ
• หลีกเลี่ยงการยืนในที่ๆ เดียวนานเกินไป โดยปราศจากการเคลื่อนไหว
• ดื่มน้ำให้พอเพียง
• หากรู้สึกจะเป็นลมให้นอนลงหรือนั่งก้มศีรษะไปข้างหน้าระหว่างหัวเข่า

ตะคริว (Cramp) คือ ภาวะที่มีการหดเกร็งของกล้ามเนื้อโดยไม่คลายตัวออกตามปกติ มักเกิดขึ้นตามกล้ามเนื้อแขนและขา ปกติจะเกิดขึ้นเพียงไม่กี่นาที แต่บางรายอาจรุนแรงและนาน บางรายเป็นชั่วโมงหรือมากกว่านั้น ก่อให้เกิดความเจ็บปวดทรมาน

ตะคริวมีสาเหตุมาจาก

• การที่เส้นประสาทถูกกดทับ ทำให้เลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อไม่พอ
• กล้ามเนื้อตึงจากการใช้งานกล้ามเนื้อเป็นระยะเวลานาน
• การขาดเกลือแร่ เช่น ขาดโปแตสเซียม แคลเซียม หรือแมกเนเซียม
• ภาวะเครียดทางจิตใจมีผลทำให้กล้ามเนื้อเครียดหรือตึงตัวมากเกินไป

อาการที่เกิดขึ้น ได้แก่

• กล้ามเนื้อส่วนหนึ่งส่วนใด เช่น น่องหรือต้นขา มีการแข็งตัวและปวดมาก เอามือคลำดูจะรู้สึกแข็งเป็นก้อน
• ถ้าพยายามขยับเขยื้อนกล้ามเนื้อส่วนนั้นจะทำให้ยิ่งแข็งตัวและปวดมากขึ้น
• เป็นอยู่เพียงไม่กี่นาทีก็หายได้เองและไม่มีความผิดปกติอื่นๆ เกิดร่วมด้วย เมื่อหายแล้วจะรู้สึกเป็นปกติทุกอย่าง

การปฐมพยาบาลคนที่เป็นตะคริวทำได้โดย

• กรณีที่ไม่สามารถยืนได้ ให้นั่งบนพื้นหรือเก้าอี้ก่อน
• ยืดและนวดกล้ามเนื้อเบาๆ เพื่อให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย
• ถ้าเป็นตะคริวที่น่อง ให้เหยียดหัวเข่าให้ตรงและดึงปลายเท้ากระดกเข้าหาหัวเข่าให้ได้มากที่สุดอย่างช้า ๆ (ห้ามทำการกระตุกหรือกระชากอย่างรวดเร็ว เพราะจะทำให้เจ็บปวดจนกล้ามเนื้อฉีกขาดได้) และอาจเอื้อมมือไปดึงปลายเท้าเข้าหาตัวด้วยก็ได้ โดยให้ทำค้างไว้ประมาณ 1-2 นาที
• ถ้าเป็นตะคริวที่ต้นขา ให้เหยียดหัวเข่าให้ตรง ยกเท้าขึ้นให้สูงจากพื้นเล็กน้อยและกระดกปลายเท้าลงล่าง (ไปทางด้านตรงข้ามกับหัวเข่า) โดยให้ทำค้างไว้ประมาณ 1-2 นาทีเช่นกัน
• อาจประคบด้วยความร้อน เพื่อทำให้เลือดมาเลี้ยงกล้ามเนื้อได้มากขึ้นและลดอาการเกร็ง

การป้องกันการเกิดตะคริวสามารถทำได้โดย

• ดื่มน้ำให้มากเพื่อหลีกเลี่ยงภาวะร่างกายขาดน้ำ น้ำจะช่วยให้กล้ามเนื้อหดตัวและผ่อนคลาย
• ยืดเหยียดกล้ามเนื้อ

บรรณานุกรม

1. Unconsciousness - first aid. [2016, October 24].

2. Muscle cram. [2016, October 24].