ดื้อยาแอนติไบโอติค (ตอนที่ 4)

10 ธันวาคม 2015

ยาปฏิชีวนะส่วนใหญ่ถ้าใช้ถูกวิธีก็จะไม่เกิดปัญหา อย่างไรก็ดียาปฏิชีวนะสามารถทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ โดยเฉพาะกับระบบย่อยอาหารที่เกิดขึ้น 1 ใน 10 คน โดยผลข้างเคียงนี้จะไม่รุนแรงและหายไปเมื่อหยุดยา ซึ่งผลข้างเคียงดังกล่าว ได้แก่

• รู้สึกไม่สบาย
• ท้องเสีย
• ท้องอืดและอาหารไม่ย่อย
• ปวดช่องท้อง
• เบื่ออาหาร
• ติดเชื้อราในปาก ทางเดินอาหาร และช่องคลอด

ส่วนกรณีการแพ้ยาปฏิชีวนะในระดับอ่อนถึงระดับปานกลางนั้นเกิดขึ้นประมาณ 1 ใน 15 คน โดยเฉพาะจากการใช้ยา Penicillin และ ยา Cephalosporins ซึ่งอาจแสดงในลักษณะ

• เป็นผื่นคัน ลมพิษ (Urticaria / hives)
• ไอ
• หายใจลำบากและมีเสียงฟืดฟาดหรือฮืดฮาด (Wheezing)
• แน่นคอ ซึ่งสามารถเป็นสาเหตุทำให้หายใจลำบาก

สำหรับการแพ้ยาปฏิชีวนะในระดับรุนแรงนั้น สามารถเกิดขึ้นได้ประมาณ 1-5 คน ใน 10,000 คน ซึ่งอาจทำให้เสียชีวิตได้ หรือที่เรียกว่า การแพ้แบบรุนแรง (Anaphylaxis) โดยอาการเบื้องต้นจะเหมือนอาการแพ้ข้างต้นและจะพัฒนาเป็นอาการแพ้แบบรุนแรง ดังนี้

• หัวใจเต้นเร็ว
• หายใจลำบากเพราะคอบวมและแน่น
• เกิดความรู้สึกหวาดวิตก (Apprehension) และกลัวทันทีทันใด
• ความดันโลหิตตกอย่างรวดเร็ว ซึ่งสามารถทำให้วิงเวียนศีรษะ (Light-headed) และสับสน (Confused)
• หมดสติ (Unconsciousness)

นอกจากนี้ยังมีตัวอย่างของผลข้างเคียงจากการใช้ยาปฏิชีวนะที่อาจเกิดขึ้น (แต่พบได้น้อย) เช่น

• การสร้างตัวของก้อนนิ่ว (จากการกินยา Sulphonamides)
• เลือดจับตัวเป็นลิ่ม (จากการกินยา Cephalosporins)
• ไวต่อแสงแดด (จากการกินยา Tetracyclines)
• หูหนวก (จากการกินยา Erythromycin และ ยา Aminoglycosides)

แหล่งข้อมูล

1. Antibiotics. [2015, December 9].

2. Antibiotics - Side effects. [2015, December 9].

3. Antibiotics: How Do Antibiotics Work? [2015, December 9].