ชีวิตพิการเพราะรูมาตอยด์ (ตอนที่ 3)

13 สิงหาคม 2016

ปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดโรคข้อรูมาตอยด์ ได้แก่

• เพศ – ผู้หญิงมักเป็นมากกว่าผู้ชาย (ผู้หญิงเป็นประมาณ 2-3 เท่าของผู้ชาย)
• อายุ – โรคข้อรูมาตอยด์สามารถเกิดได้ทุกวัย แต่ที่เป็นมากที่สุดคือ ระหว่างอายุ 40-60 ปี
• ประวัติครอบครัว – หากมีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคนี้ อาจจะเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นมากขึ้น
• การสูบบุหรี่ – เพิ่มโอกาสในการเป็นโรคและมีความรุนแรงของโรคมากกว่าปกติ
• สภาพแวดล้อม – ผู้ที่ต้องสัมผัสกับสภาพแวดล้อม เช่น ใยหิน (Asbestos) หรือซิลิกา (Silica) จะเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคมากขึ้น
• ความอ้วน – ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากหรือเป็นโรคอ้วนจะมีโอกาสเป็นโรคมากขึ้นเมื่ออายุ 55 ปีหรือน้อยกว่า

โรคข้อรูมาตอยด์จะเพิ่มความเสี่ยงในการมีภาวะแทรกซ้อนดังนี้

• ภาวะกระดูกพรุน (Osteoporosis) – ด้วยภาวะของโรคข้อรูมาตอยด์และยาบางตัวที่ใช้รักษาโรคนี้จะทำให้ผู้ป่วยมีโอกาสเป็นโรคกระดูกพรุนที่ทำให้กระดูกมีแนวโน้วที่จะหักง่ายขึ้นด้วย
• มีปุ่มรูมาตอยด์ (Rheumatoid nodules) ตามข้อหรืออวัยวะต่างๆ เช่น ปอด
• ตาและปากแห้ง หรือที่เรียกว่า กลุ่มอาการโจเกรน (Sjogren's syndrome)
• ติดเชื้อง่าย เพราะยาที่ใช้รักษาโรคข้อรูมาตอยด์จะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง
• สัดส่วนของร่างกายผิดปกติ (Abnormal body composition) กล่าวคือ จะมีสัดส่วนของไขมันมากกว่าเนื้อในคนที่เป็นโรคข้อรูมาตอยด์ แม้ในคนที่มีดัชนีมวลกาย (Body mass index = BMI) ปกติ
• มีการกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อมือ (Carpal tunnel syndrome) หากเป็นโรคข้อรูมาตอยด์ที่บริเวณข้อมือ
• มีปัญหาโรคหัวใจ เพราะโรคข้อรูมาตอยด์จะทำให้หลอดเลือดแข็งและมีการอักเสบของถุงหุ้มหัวใจ (Sac)
• เป็นโรคปอด ทำให้ปอดมีรอยซึ่งสามารถเป็นเหตุให้หายใจลำบาก
• มีโอกาสเป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Lymphoma) สูง

การวินิจฉัยโรคข้อรูมาตอยด์ระยะแรก ทำได้ค่อนข้างยาก เพราะมักจะมีอาการคล้ายโรคอื่น แพทย์จะทำการวินิจฉัยโรคด้วยการตรวจดูข้อว่าบวม แดง และอุ่น หรือไม่ และอาจตรวจความแข็งแรงและปฏิกิริยาสะท้อนกลับ (Reflexes) ของกล้ามเนื้อด้วย นอกจากนี้ ยังมีการตรวจ

• ค่า Elevated erythrocyte sedimentation rate (ESR หรือที่เรียกกันว่า sed rate) เป็นการตรวจการจับตัวของเม็ดเลือดแดงที่ตกลงไปยังก้นของหลอดทดลอง หากพบว่า เม็ดเลือดตกลงด้วยอัตราเร็วสูง แสดงให้เห็นว่า มีการอักเสบสูง
• ค่า C-reactive protein (CRP) สามารถบ่งบอกให้ทราบว่า มีการอักเสบสูงมากน้อยแค่ใหน
• ค่า Anti-cyclic citrullinated peptide (Anti-CCP) ซึ่งเป็นโปรตีนที่เกิดจากทำลายของเนื้อเยื่อโดยโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ ทั้งนี้ หากตรวจพบค่า Anti-CCP ในเลือด ก็มีแนวโน้มที่จะเป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ เพราะผู้ป่วยโรคข้อรูมาตอยด์ร้อยละ 60-70 จะพบค่านี้
• การตรวจเอ็กซเรย์
• การตรวจเอ็มอาร์ไอ
• การตรวจอัลตราซาวด์

แหล่งข้อมูล

1. Rheumatoid arthritis. [2016, August 12].

2. Rheumatoid arthritis. [2016, August 12].

3. Rheumatoid arthritis. [2016, August 12].