ชะพลูป่า สรรพคุณและประโยชน์ของต้นชะพลูป่า (ตะค้านหนู)

ชะพลูป่า

ชะพลูป่า ชื่อวิทยาศาสตร์ Piper wallichii (Miq.) Hand.-Mazz. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Piper aurantiacum Wall. ex C. DC.) จัดอยู่ในวงศ์พริกไทย (PIPERACEAE)^[1]

สมุนไพรชะพลูป่า มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า พลูป่า (น่าน), ตะค้านหนู (สระบุรี), ชะพลูป่า (ชลบุรี), ผักแค,^[1],[2] พลูแก, พลูตุ๊กแก, พลูกะตอย, สะค้านหนู เป็นต้น^[3]

ลักษณะของชะพลูป่า

• ต้นชะพลูป่า จัดเป็นไม้ล้มลุกเลื้อยพันลำต้นตั้งตรงหรือรอเลื้อย ลำต้นมีข้อโป่งพอง^[1],[2]

• ใบชะพลูป่า ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ มีก้านใบ ลักษณะของใบเป็นรูปรี รูปไข่ หรือรูปไข่แกมรูปใบหอก ปลายใบแหลม โคนใบมนเบี้ยว ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 5-8 เซนติเมตร และยาวประมาณ 10-14 เซนติเมตร ผิวใบด้านบนเกลี้ยงเป็นมัน เนื้อใบบาง^[1],[2]

• ดอกชะพลูป่า ออกดอกเป็นช่อเชิงลดตามซอกใบและที่ปลายยอด ดอกย่อยเรียงตัวอัดกันแน่นเป็นรูปทรงกระบอกแล้วห้อยลง ดอกเป็นสีเหลืองอ่อน ไม่มีกลีบดอกและกลีบเลี้ยง^[1],[2]

• ผลชะพลูป่า ผลเป็นผลสด ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกลม เป็นผลรวมที่เกิดจากดอกเจริญมาเป็นผลและอัดกันแน่นอยู่บนก้านผลอันเดียว^[1],[2]

สรรพคุณของชะพลูป่า

• ตำรายาพื้นบ้านล้านนาจะใช้ชะพลูป่าทั้งต้นนำมาตำพอกแก้อาการอักเสบจากแมลงสัตว์กัดต่อย (ทั้งต้น)^[1]

ข้อมูลทางเภสัชวิทยาของชะพลูป่า

• สารสกัดจากผลชะพลูป่าด้วยแอลกอฮอล์มีฤทธิ์ลดความดันโลหิต ยับยั้งการเต้นที่ผิดปกติของหัวใจ และกระตุ้นการบีบตัวของลำไส้และมดลูกในสัตว์ทดลอง^[1]

ประโยชน์ของชะพลูป่า

• ใบใช้รับประทานสด ๆ เป็นผัก หรือใช้ห่อเมี่ยงต่าง ๆ แล้วยังนิยมนำมาทำแกงคั่วอีกด้วย^[2]

เอกสารอ้างอิง

1. หนังสือสมุนไพรพื้นบ้านล้านนา. (ภาควิชาเภสัชพฤกษศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล). “ชะพลูป่า”. หน้า 167.
2. โครงการเผยแพร่ข้อมูลทรัพยากรชีวภาพและภูมิปัญญาท้องถิ่นบนพื้นที่สูง, สถาบันวิจัยและพัฒนาที่สูง (องค์กรมหาชน). “ชะพลูป่า”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : eherb.hrdi.or.th. [07 ม.ค. 2015].
3. ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. “List of Piper species in Thailand”.  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก : home.kku.ac.th/raccha/.  [08 ส.ค. 2015].

ภาพประกอบ : agri.wu.ac.th

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย ()

เรื่องที่น่าสนใจ