on
จิตวิทยาผู้สูงวัย ตอนที่ 153 การชดเชยทางประสาท (2)
21 มีนาคม 2018
นักวิจัยแสดงให้เห็น (Demonstrate) ถึงการเปลี่ยนแปลงในการสนองตอบทางประสาท (Neural response) ต่อสัญญาณการได้ยินที่เข้ามา (Incoming auditory response) โดยเฉพาะส่วนสำคัญ (Key) ของการได้ยินของผู้คน เกี่ยวข้องกับการแยกแยะตำแหน่งสถานที่ (Spatial position)
และสิ่งนี้ดำเนินการไปโดยการประมวลในใจ (Mental processing) ในเรื่องความแตกต่างของเวลาระหว่างเสียงที่ได้ยิน (Sound) กับเสียง (Voice) ที่เดินทางถึงหูทั้ง 2 ข้าง ในกรณีที่ใช้ภาษาง่ายๆ เสียงที่เข้าถึงหูขวาก่อนหูซ้าย แสดงว่า มีคนกำลังพูดอยู่ด้านขวาของผู้ได้ยิน
นักวิจัยแสดงให้เห็นว่า เซลล์ประสาท (Neuron) ของผู้ใหญ่วัยกลางคนเปลี่ยนแปลงไปด้วยเหตุผลที่ยังไม่มีใครทราบอย่างแท้จริง แต่อาจสะท้อนถึง (Reflecting) ความเร็วที่ช้าลงของการสนองตอบโดยเซลล์ประสาที่เกี่ยวข้อง (Concerned) อันที่จริง สิ่งที่พบบ่อยก็คือ เซลล์สมองของผู้สูงวัยใช้เวลายาวนานกว่าในการสนองตอบต่อสิ่งเร้า (Stimulus)
อย่างไรก็ตาม ในกระบวนการอื่น ตัวอย่างเช่น การประมวลทางประสาทขั้นพื้นฐานของช่วงเสียง (Sound duration) มักไม่ค่อยถูกกระทบ (Relatively unaffected) โดยชราภาพ แต่ก็มีประจักษ์หลักฐาน (Evidence) ของกลยุทธ์การชดเชยทางประสาท ที่พยายามกระเตื้อง (Ameliorate) การเปลี่ยนแปลงโดยการนำอาณาบริเวณอื่นของสมองมาใช้
ตัวอย่างเช่น นักวิจัยใช้การเดินโลหิตที่สัมพันธ์กับการสร้างภาพด้วยสนามแม่เหล็ก (Functional Magnetic Resonance Imaging : fMRI) ในการกวาดส่อง (Scan) สมอง แล้วพบว่า ผู้ใหญ่สูงวัยมีอาณาบริเวณของสมองส่วนขยายที่ได้รับการกระตุ้น (Activated) เมื่อเข้าใจลักษณะการสร้างประโยคเชิงซ้อน (Syntactically complex)
ดังนั้น ผู้สูงวัยใช้ความยืดหยุ่น (Elasticity) ของสมองในการแสวงหา (Recruit) อาณาบริเวณใหม่ เพื่อช่วยการประมวลในใจ (Mental processing) นักวิจัยพบสสารสีเทา (Grey matter) ในอาณาบริเวณหนึ่งของสมอง [ส่วนหลังด้านซ้าย (Left posterior) ของรอยนูนสมองกลีบข้าง (Supra-marginal gyrus)] ที่มีสหสัมพันธ์ในเชิงบวกกับความรู้ในศัพทานุกรม (Vocabulary knowledge) ในบรรดาวัยรุ่นที่เข้าร่วมวิจัย
แต่นักวิจัยไม่พบสหสัมพันธ์ดังกล่าวในผู้ใหญ่เยาว์วัย แม้ว่าปริมาณ (Quantity) ของสสารสีเทา ในอีกอาณาบริเวณเฉพาะ [ส่วนหลังด้านซ้าย (ของย่านขมับ (Temporal region)] มีสหสัมพันธ์ในเชิงบวกกับความรู้ในศัพทานุกรม ตลอดช่วงอายุของชีวิต (Life-span)
การศึกษาการเปลี่ยนแปลงทางภาษาในผู้สูงวัยค่อนข้างกระจัดกระจาย (Fragmented) บางแขนงครอบคลุมในเชิงลึก แต่ก็มีแขนงอื่นที่แทบจะไม่มีใครแตะต้อง (Barely touched) เลย ดังนั้นการแปรผล (Interpretation) จึงต้องระมัดระวัง
แหล่งข้อมูล:
- Stuart-Hamilton, Ian. (2012). The Psychology of Ageing (5th Ed). London, UK: Jessica Kingsley Publishers.
- Neural Compensation Linked to Better Memory in Old Age [2018, March 20].