on
จิตวิทยาผู้สูงวัย ตอนที่ 149 ความเข้าใจเรื่องราว (3)
21 กุมภาพันธ์ 2018
นักวิจัยกลุ่มหนึ่งพบว่า ความสามารถในการสรุปความเห็น (Inference) จากประโยค อาจผิดเพี้ยน (Mar) ไปเมื่ออีกงานหนึ่ง (Task) ต้องประมวลประโยคที่ซับซ้อนในเวลาเดียวกัน (Concurrent) นักวิจัยอีกกลุ่มหนึ่ง แสดงให้เห็นว่า ผู้ร่วมวิจัยสูงวัย มักด้อยความสามารถ (Disadvantaged) ในงานการรับรู้ (Recognition task) เมื่อเขาต้องรวบรวม (Integrate) ข้อเท็จจริงที่สะสม (Glean) จากเรื่องราวต่างๆ เพื่อให้ได้คำตอบที่ถูกต้อง
ยังมีนักวิจัยอีกคนหนึ่งที่ทดสอบความทรงจำงานร้อยแก้ว (Prose) 3 ประเภท อันได้แก่ (1) ความทรงจำ “บรรทัดฐาน” (Standard) กล่าวคือการอธิบายในตัวเอง (Self-explanatory) (2) ความทรงจำ “ยุ่งเหยิง” (Scrambled) กล่าวคือ ประโยคที่ไม่มีการเชื่อมโยงอย่างสอดคล้อง (Coherent link) และ (3) ความทรงจำ “แทรกสลับ” (Interleaved) กล่าวคือ เรื่องราว 2 เรื่องหรือมากกว่า สลับกัน (Alternate) ประโยคต่อประโยค
ผลปรากฏว่า ผู้ร่วมวิจัยทั้งสูงวัยและเยาว์วัย ผ่านการทดสอบเนื้อหาที่เป็น “บรรทัดฐาน” และ “ยุ่งเหยิง” เหมือนกันในเชิงคุณภาพ แต่ผู้ร่วมวิจัยเยาว์วัยมีขีดความสามารถในการประมวลเพียงพอ (Sufficient processing capacity) ที่จะคลายความยุ่งเหยิง (Untangle) ในร้อยแก้วที่ “แทรกสลับ” ในขณะที่ผู้ร่วมวิจัยสูงวัย ไม่สามารถทำสิ่งนี้ได้
เรามีแนวโน้ม (Tempting) ที่จะสันนิษฐาน (Ascribe) ว่า การเปลี่ยนแปลงข้างต้นนั้น เป็นการเสื่อมถอยของทักษะความทรงจำ (Memory skill) ของผู้สูงวัย และก็เป็นยอมรับกันว่า ภายใต้บางสถานการณ์ (Circumstances) ความแตกต่างของอายุในเรื่องความทรงจำ ดูเหมือนจะมีบทบาทสำคัญอย่างแท้จริง
นักวิจัยทดสอบผู้เข้าร่วมวิจัย 3 กลุ่ม กลุ่มแรกอายุ 18 – 30 ปี กลุ่มที่ 2 อายุ 60 – 75 ปี และกลุ่มที่ 3 อายุ 75+ ปี บนพื้นฐานของมาตรวัด (Measure) ความแตกต่างกัน รวมทั้งความเข้าใจว่า กระบวนการความเข้าใจ (Meta-comprehension) และความทรงจำปฏิบัติงาน (Working memory) ทำงานอย่างไร
ผลปรากฏว่า ผู้เข้าร่วมวิจัยทุกคน แสดงระดับที่เท่าเทียมกัน (Equivalent) ของความเข้าใจในเนื้อหา เมื่อมันอยู่ในรูปแบบของการบอกเล่า (Narrative format) อาทิ X เกิดขึ้นก่อน แล้วตามด้วย Y อย่างไรก็ตาม เมื่อใช้เนื้อหาที่ตั้งใจให้อธิบาย (Expository) และนำเสนอข้อเท็จจริง พร้อมด้วยข้อโต้แย้งที่ไม่จำเป็นต้องเรียงตามลำดับเวลา (Chronological) มานำเสนอ จะพบความแตกต่างในเรื่องอายุอย่างมีนัยสำคัญ
นักวิจัยคนหนึ่งทบทวนการศึกษาของตนเองและผู้อื่น แล้วพบว่า ปริมาณ (Quantity) ของข้อมูลที่ระลึกได้ (Recall) ผันแปรโดยตรงกับความซับซ้อนของประโยค (Syntactic complexity) ในข้อความที่ควรจดจำ (To-be-remembered passage) ซึ่งเป็นประจักษ์หลักฐานที่ไม่น่าประหลาดใจนัก
แหล่งข้อมูล:
- Stuart-Hamilton, Ian. (2012). The Psychology of Ageing (5th Ed). London, UK: Jessica Kingsley Publishers.
- Language comprehension in old age [2018, February 20].