Amitriptyline (อะมิทริปไทลีน)

Amitriptyline (อะมิทริปไทลีน) เป็นยาใช้รักษาอาการจากโรคซึมเศร้า โดยจัดเป็นยาต้านซึมเศร้ากลุ่มไตรไซคลิก (Tricyclic Antidepressant) ทำงานโดยปรับปริมาณสารเคมีในสมองที่ไม่สมดุลกันซึ่งเป็นสาเหตุของภาวะซึมเศร้าให้กลับมาเป็นปกติ นอกจากนี้ แพทย์ยังอาจใช้ยานี้ในการรักษาผู้ป่วยภาวะปลายประสาทอักเสบด้วย

เกี่ยวกับยา Amitriptyline

คำเตือนการใช้ยา Amitriptyline

• ผู้ที่มีอาการหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันเมื่อไม่นานมานี้ ไม่ควรรับประทานยานี้
• ผู้ป่วยโรคตับ โรคไต โรคหัวใจ ต้อหิน โรคเกี่ยวกับกระเพาะปัสสาวะ เบาหวาน โรคอารมณ์สองขั้ว โรคจิตเภท หรือเคยมีประวัติป่วยเป็นโรคทางจิต โรคหลอดเลือดในสมอง โรคลมชัก ควรสอบถามแพทย์ก่อนใช้ยา
• ผู้ที่เพิ่งใช้ยาที่มีฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์เอ็มเอโอ (MAO Inhibitors) เช่น ลีเนโซลิด (Linezolid) เซเลจิลีน (Selegiline) ต้องรอให้ครบ 14 วันก่อนจึงจะเริ่มใช้ยานี้ได้
• แจ้งให้แพทย์ทราบ หากเคยใช้ยาต้านซึมเศร้ากลุ่มเอสเอสอาร์ไอ (SSRI) เช่น ยาฟลูออกซิทีน (Fluoxetine) ซิตาโลแพรม (Citalopram) ฟลูวอกซามีน (Fluvoxamine) เซอร์ทราลีน (Sertraline) เอสซิทาโลแพรม (Escitalopram) หรือพาร็อกซีทีน (Paroxetine) ภายใน 5 สัปดาห์ที่ผ่านมา
• ผู้ป่วยอายุน้อยบางรายอาจเกิดความคิดฆ่าตัวตายเมื่อแรกใช้ยาต้านซึมเศร้า ญาติและคนใกล้ชิดควรเฝ้าดูแลเป็นพิเศษ
• หญิงตั้งครรภ์หรือกำลังวางแผนมีบุตรควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา
• ยานี้อาจเป็นอันตรายต่อเด็ก สตรีที่ให้นมบุตรไม่ควรรับประทาน
• ห้ามเด็กอายุต่ำกว่า 12 ปีรับประทาน
• เก็บรักษายาในที่ปลอดจากความชื้น ความร้อน และแสงแดด

ปริมาณการใช้ยา Amitriptyline

ภาวะซึมเศร้า

• เด็กอายุ 12 ปีขึ้นไป เริ่มต้น 25-50 มิลลิกรัม วันละครั้งก่อนนอน หรืออาจแบ่งปริมาณรับประทานมากกว่าวันละหนึ่งครั้ง
• ผู้ใหญ่ เริ่มต้น 50-75 มิลลิกรัม วันละครั้งก่อนนอนหรืออาจแบ่งรับประทานมากกว่าวันละหนึ่งครั้ง โดยเพิ่มปริมาณยาขึ้นเรื่อย ๆ ได้ถึง 150 มิลลิกรัม/วัน และใช้ปริมาณสูงสุดไม่เกิน 300 มิลลิกรัม/วัน สำหรับภาวะซึมเศร้าชนิดรุนแรง
• ผู้สูงอายุ เริ่มต้น 25-50 มิลลิกรัม วันละครั้งก่อนนอน หรืออาจแบ่งปริมาณรับประทานมากกว่าวันละหนึ่งครั้ง

ภาวะปลายประสาทอักเสบ

• ผู้ใหญ่ 10-25 มิลลิกรัม วันละครั้งก่อนนอน เพิ่มปริมาณยาได้ 10-25 มิลลิกรัม ทุก 3-7 วัน รับประทานสูงสุดไม่เกิน 150 มิลลิกรัม/วัน เป็นเวลาต่อเนื่องไม่เกิน 6-8 สัปดาห์

การใช้ยา Amitriptyline

• รับประทานตามปริมาณและระยะเวลาที่แพทย์แนะนำ
• การรับประทานยาเกินขนาดอาจทำให้เกิดอาการชัก เกิดภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ ซึมลง สับสน หมดสติ หรืออาการโคม่า และสามารถทำให้เสียชีวิตได้
• สามารถรับประทานได้ทั้งระหว่างมื้ออาหารและขณะท้องว่าง
• ยานี้อาจต้องใช้ระยะเวลานานถึง 4 สัปดาห์จึงจะเห็นผล ให้ผู้ป่วยใช้ยาต่อเนื่องจนครบกำหนด และแจ้งให้แพทย์ทราบหากอาการไม่ดีขึ้นหรือแย่ลง
• ห้ามหยุดรับประทานทันที ควรสอบถามแพทย์ถึงวิธีการหยุดยาอย่างปลอดภัย
• ผู้ที่กำลังใช้ยานี้และต้องเข้ารับการผ่าตัด ควรแจ้งแพทย์ล่วงหน้า เพราะอาจต้องหยุดใช้ยานี้สักพัก

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Amitriptyline

• ผู้ที่แพ้ยาอาจมีอาการบวมที่ริมฝีปาก ลิ้น ลำคอ ใบหน้า หายใจลำบาก หรือเกิดลมพิษ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
• อาการข้างเคียงจากยาที่พบได้ทั่วไป ได้แก่ ท้องผูก ท้องเสีย ท้องไส้ปั่นป่วน คลื่นไส้ อาเจียน การรับรสผิดปกติ เจ็บช่องปาก ปากแห้ง ลิ้นดำ อยากอาหาร น้ำหนักเพิ่ม คัดหน้าอก ผื่น คัน ปัสสาวะน้อยกว่าปกติ  ความต้องการทางเพศน้อยลง และหย่อนสมรรถภาพทางเพศ
• หากมีอาการต่อไปนี้ให้ไปพบแพทย์ทันที
  • มีพฤติกรรมหรือความคิดผิดปกติจากเดิม
  • หัวใจเต้นตุบ ๆ รู้สึกหวิวในอก รู้สึกใจสั่น
  • เจ็บหรือแน่นหน้าอก ปวดบริเวณขากรรไกร หัวไหล่ คลื่นไส้ เหงื่อออกมาก
  • มีอาการสับสน เกิดภาพหลอน
  • เวียนศีรษะ หน้ามืด คล้ายจะเป็นลม
  • กล้ามเนื้ออ่อนแรงเฉียบพลัน รู้สึกป่วย เป็นไข้ หนาวสั่น ชัก
  • เจ็บคอและช่องปาก เหงือกบวมแดง เจ็บเวลากลืนน้ำลาย
  • ท้องผูกอย่างรุนแรมีเลือดออกผิดปกติ