ไวรัส RSV กับลูกน้อย (ตอนที่ 1)

10 พฤศจิกายน 2017

นพ.พรเทพ สวนดอก กุมารแพทย์สาขาโรคติดเชื้อ กล่าวว่า ช่วงปลายฝนต้นหนาว ร่างกายต้องรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ หนึ่งในโรคสำคัญที่มีโอกาสติดเชื้อ ทำให้เกิดอาการป่วยง่ายๆ โดยเฉพาะในเด็กเล็ก คือ โรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่เกิดจากเชื้อไวรัส RSV เชื้อนี้มองเผินๆ อาจเหมือนไข้หวัดธรรมดา แต่ก็ไม่ควรประมาท เพราะอันตรายอาจถึงแก่ชีวิตได้

โรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่เกิดจากไวรัสอาร์เอสวี (Respiratory Syncytial Virus) หรือโรคอาร์เอสวี เป็นโรคที่ติดต่อได้ง่ายมาก มีอาการคล้ายไข้หวัด เด็กส่วนใหญ่มักจะเคยเป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่เกิดจากเชื้อไวรัสอาร์เอสวี อย่างน้อยครั้งหนึ่งตอนอายุ 2 ปี โดยโรคนี้อาจเป็นสาเหตุของโรคปอดอักเสบ (Pneumonia) ในบางคน โดยเฉพาะในเด็ก

เชื้อไวรัสอาร์เอสวีหลักๆ มีอยู่ 2 ชนิด แต่มีสายพันธุ์ย่อยอีกเป็นจำนวนมาก ดังนั้นร่างกายจึงไม่สามารถมีภูมิคุ้มกันได้ทุกชนิด เราจึงอาจติดโรคนี้ได้ครั้งแล้วครั้งเล่า

เชื้อสามารถแพร่กระจายได้ง่ายในที่แออัด เช่น สถานรับเลี้ยงเด็ก สถานพยาบาล (Nursing home) โดยมีระยะเวลาในการฟักตัว 2-8 วัน (แต่ส่วนใหญ่จะอยู่ที่ 4-6 วัน) และการแพร่กระจายเชื้อสามารถติดต่อได้ทางน้ำลายหรือน้ำมูกเมื่อเวลาไอ จาม หรือพูด ซึ่งอาจติดเชื้อได้โดย

• การสัมผัสกับวัตถุหรือพื้นผิวที่มีเชื้อไวรัสอยู่ แล้วเอามือนั้นมาสัมผัสกับจมูก ตา หรือ ปาก โดยไม่ได้ล้างมือก่อน ซึ่งเชื้อไวรัสสามารถมีชีวิตได้นานมากกว่า 6 ชั่วโมงบนพื้นผิวแข็ง เช่น กลอนประตู และนาน 30 นาที ที่บริเวณมือ เสื้อผ้า หรือทิชชู
• มีการอยู่ใกล้ชิดกับผู้ที่ติดเชื้อ จนหายใจเอาเชื้อที่อยู่ในน้ำลายหรือน้ำมูกเวลาไอหรือจาม

โรคอาร์เอสวีจะมีอาการเหมือนไข้หวัด กล่าวคือ

• ไอ
• น้ำมูกไหล (Runny nose)
• เจ็บคอเล็กน้อย
• ปวดหู
• เป็นไข้ (ซึ่งมักเป็นในระยะแรก)

ส่วนเด็กที่เป็นโรคอาร์เอสวีอาจจะมีอาการ

• มีความสนใจในสิ่งรอบตัวน้อยลง
• เซื่องซึม (Listlessness) และขี้เซา (Sleepiness)
• ไม่มีแรง
• หงุดหงิด อารมณ์ไม่ดี
• กินน้อยกว่าปกติ
• บางคนอาจมีอาการที่รุนแรง เช่น หายใจฟืดฟาด (Wheezing) หายใจลำบาก หรือหยุดหายใจชั่วคราว (ประมาณ 15-20 วินาที)
• มีภาวะขาดน้ำ (Dehydration) เช่น ร้องไห้ไม่มีน้ำตา ปัสสาวะเล็กน้อยหรือไม่ปัสสาวะเลยในระยะเวลา 6 ชั่วโมงที่ผ่านมา ผิวหนังแห้งเย็น

แหล่งข้อมูล:

1. ไวรัสตัวร้าย RSV อันตรายถึงชีวิต. [2017, November 9].
2. Respiratory Syncytial Virus (RSV) Infection - Topic Overview. [2017, November 9].
3. RSV in Babies: What to Know [2017, November 9].