on
โรคภูมิแพ้ ภัยเงียบที่คุกคามคนไทย (ตอนที่ 1)
27 พฤศจิกายน 2012สมาคมโรคภูมิแพ้ โรคหืดและวิทยาคุ้มกันแห่งประเทศไทย ร่วมกับหน่วยโรคภูมิแพ้ ทั้งแผนกเด็กและผู้ใหญ่จาก 13 โรงพยาบาลชั้นนำของรัฐ อาทิ รพ.จุฬาลงกรณ์, รพ.ศิริราช, รพ.รามาธิบดี, รพ.พระมงกุฎเกล้า เป็นต้น ได้จัดกิจกรรม “สัปดาห์รณรงค์ป้องกันโรคภูมิแพ้” หรือ Allergy Expert Week 2012 โดย ศ. นพ. เกียรติ รักษ์รุ่งธรรม นายกสมาคมโรคภูมิแพ้ฯ กล่าวว่า โรคภูมิแพ้ที่พบบ่อยในคนไทย ได้แก่ โรคภูมิแพ้ทางจมูก รองลงมาคือ โรคหืด และโรคภูมิแพ้ทางผิวหนัง
โรคภูมิแพ้ทางจมูก (Allergic rhinitis) เป็นโรคอันดับ 1 ของคนไทย โดยเป็นกลุ่มอาการแพ้ที่ส่งผลกับจมูก เกิดขึ้นเมื่อเราหายใจเอาสิ่งที่เราแพ้เข้าไป เช่น ฝุ่น รังแค พิษของแมลง หรือละอองเกสรดอกไม้ ซึ่งเป็นลักษณะของภูมิแพ้ที่เกิดจากสิ่งกระตุ้นนอกบ้าน และมีชื่อเรียกอีกอย่างว่า ไข้ละอองฟาง (Hay fever) อันรวมไปถึงเชื้อรา สะเก็ดผิวหนังสัตว์ ฝุ่น และสารก่อภูมิแพ้อื่นๆ อย่างต้นไม้ ใบหญ้า และหญ้าตระกูล Ambrosia ที่มีละอองเกสรทำให้เป็นหืดหอบได้ ส่วนจำนวนของละอองเกสรดอกไม้ที่ลอยอยู่ในอากาศจะเป็นตัวบ่งบอกว่าจะเป็นไข้ละอองฟางหรือไม่
สารก่อภูมิแพ้ (Allergen) เป็นตัวกระตุ้นให้เกิดภูมิแพ้ เมื่อคนที่เป็นโรคภูมิแพ้ทางจมูกหายใจเอาสารก่อภูมิแพ้ ร่างกายก็จะปล่อยสารเคมีออกมา รวมทั้งสารฮิสตามีน (Histamine) ซึ่งทำให้เกิดอาการแพ้ต่างๆ นั่นเอง วันที่อากาศร้อน แห้ง และมีลมแรงมักจะช่วยเพิ่มจำนวนละอองเกสรดอกไม้ในอากาศ ในขณะที่วันที่อากาศเย็น ชื้น และฝนตก ละอองเกสรดอกไม้ส่วนใหญ่จะถูกชะล้างลงพื้นดิน
โรคอื่นๆ ที่เกี่ยงข้องกับโรคภูมิแพ้ทางจมูกก็คือ โรคผิวหนังอักเสบ (Eczema) และโรคหืด (Asthma) โรคภูมิแพ้ถือเป็นโรคที่พบได้ทั่วไป พันธุกรรมและสภาพแวดล้อมอาจทำให้คนมีโอกาสเป็นมากขึ้น มักเป็นโรคที่สืบทอดกันในครอบครัว ถ้าทั้งพ่อและแม่เป็นภูมิแพ้ ก็ยิ่งเพิ่มความเสี่ยงที่ลูกจะเป็นภูมิแพ้ และจะยิ่งมากขึ้นไปอีกหากคนที่เป็นภูมิแพ้คือแม่
อาการที่จะเกิดทันทีหลังสัมผัสกับสารที่เราแพ้ คือ อาการคันที่จมูก ปาก ตา ลำคอ หรือผิวหนัง มีปัญหากับการดมกลิ่น มีน้ำมูกไหลตลอดเวลา จาม มีน้ำตา ส่วนอาการที่จะตามมาภายหลัง ประกอบไปด้วย อาการจมูกตัน ไอ หูอื้อ ได้กลิ่นน้อยลง เจ็บคอ มีรอยคล้ำและบวมใต้ดวงตา อาการคันยิบๆ ปวดศีรษะ ที่สำคัญ คนที่เป็นโรคภูมิแพ้ทางจมูกนั้นมักมีอาการแพ้ที่เกี่ยวข้องกับบริเวณดวงตาด้วย
ในการรักษานั้น มียาหลากหลายประเภท ไม่ว่าจะเป็น สารต้านฮิสตามีน (Antihistamines) ซึ่งมักใช้ได้ผลดีกับอาการแพ้ที่ไม่เกิดขึ้นบ่อยและเป็นไม่นาน สารต้านฮิสตามีนแบบที่เป็นสเปรย์พ่นจมูกรักษาได้ดีที่สุด เราอาจลองชนิดนี้ก่อนเลยก็ได้ ผลข้างเคียงของยาแบบดั่งเดิมคือทำให้ง่วง แต่แบบใหม่ได้ปรับให้ง่วงน้อยลงแล้ว
สาร Corticosteroids หรือสารสเตียรอยด์ ชนิดแบบที่เป็นสเปรย์พ่นจมูกมีประสิทธิภาพที่สุด และแม้จะได้ผลดีที่สุดเมื่อใช้ติดต่อกัน แต่ก็ได้ผลดีเช่นกันแม้เพียงชั่วระยะเวลาสั้นๆ ส่วน ยาลดอาการคัดจมูก (Decongestants) ช่วยลดอาการบวมและอุดตันของจมูก จะห้ามใช้เกิน 3 วัน
นอกจากนี้ ยังมียาฉีดแก้แพ้ (Allergy shot) เหมาะสำหรับกรณีที่เราไม่สามารถเลี่ยงการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้ได้ และอาการหนักจนไม่สามารถควบคุมได้ เป็นการฉีดสารก่อภูมิแพ้เข้าในร่างกาย เพื่อช่วยให้ร่างกายปรับตัวกับสารที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ได้
แหล่งข้อมูล:
- พบคนไทย เป็นภูมิแพ้มากขึ้น ส่งผลกระทบ ชีวิตการงาน [2012, November 26].
- Allergic rhinitis. [2012, November 26]