แมงกะพรุน สวยประหาร (ตอนที่ 4 และตอนจบ)

7 มิถุนายน 2017

สำหรับอาการแทรกซ้อนที่เกิดจากการโดนแมงกะพรุนต่อย ได้แก่

• เกิดผลจากปฏิกริยาไปอีกนานเป็นสัปดาห์ เช่น เป็นตุ่มแผล ผื่น หรือผิวระคายเคือง
• ปฏิกิริยาภูมิแพ้อย่างรุนแรง (Anaphylaxis)
• ติดเชื้อ
• เป็นแผลเป็นหรือสีผิวด่าง

แม้ว่าการรักษาให้ได้ผลที่ดีจะขึ้นอยู่กับชนิดของแมงกะพรุน แต่การดูแลตัวเองเบื้องต้นสามารถทำได้ดังนี้

• ค่อยๆ หลีกออกจากบริเวณนั้นและ ขึ้นจากน้ำ แต่อย่าทำให้น้ำกระเพื่อมหรือกระจายมากเพื่อไม่ให้แมงกะพรุนปล่อยพิษออกมาอีก
• ห้ามถูหรือขยี้บริเวณบาดแผล
• ล้างแผลด้วยน้ำทะเลเพื่อลดพิษของเซลล์เข็ม (Stinging cells)
• ล้างด้วยน้ำส้มสายชูหรือผงเบคกิ้งโซดานาน 30วินาที (อย่างไรก็ดีมีการศึกษาว่า บางกรณีน้ำส้มสายชูอาจทำให้อาการแย่ลงได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของแมงกะพรุน)
• แช่น้ำร้อนหรือประคบเย็นนาน 20นาที (แต่ผลการวิจัยล่าสุดพบว่าการใช้น้ำร้อนจะดีกว่า)
• ทาคาลาไมน์โลชั่น (Calamine lotion) หรือ ลิโดเคน (Lidocaine) เพื่อลดอาการคัน
• กินยาแก้ปวด

โดยสิ่งที่ไม่ควรใช้ ได้แก่

• น้ำปัสสาวะคน
• ค้อนทุบเนื้อ (Meat tenderizer)
• ตัวทำละลาย (Solvents) เช่น ฟอร์มาลีน (Formalin) เอทานอล (Ethanol)
• ผ้าพันแผลกด (Pressure bandages)

ส่วนผู้ที่มีการแพ้อย่างรุนแรงอาจต้องช่วยด้วยวิธีดังต่อไปนี้

• ปฏิบัติการช่วยฟื้นคืนชีพ Cardiopulmonary resuscitation (CPR)
• ช่วยทำให้หายใจได้ หัวใจและความดันปกติ
• ใช้เซรุ่ม Antivenin กรณีที่ถูกต่อยโดยแมงกะพรุนกล่อง
• ให้ยาแก้ปวด

ในส่วนของการป้องกันทำได้ด้วยการหลีกเลี่ยงแมงกะพรุนโดย

• ใส่ชุดว่ายน้ำที่ป้องกัน (Skin suits / stinger suits)
• ติดตามข่าวสารก่อนลงเล่นน้ำว่าบริเวณนั้นมีแมงกะพรุนมากไหม
• กรณีที่พบแมงกะพรุน ค่อยๆ หลีกออกจากบริเวณนั้นและขึ้นจากน้ำ แต่อย่าทำให้น้ำกระเพื่อมหรือกระจายมากเพื่อไม่ให้แมงกะพรุนปล่อยพิษ
• อย่าจับซากแมงกะพรุน เพราะอาจได้รับพิษได้

แหล่งข้อมูล:

1. Jellyfish stings [2017, June 06].
2. Jellyfish Sting Treatment. [2017, June 06].
3. Jellyfish sting. [2017, June 06].