on
เลือดจาง ไปไหนกัน (ตอนที่ 6 และตอนจบ)
17 มิถุนายน 2014สำหรับการรักษาภาวะเลือดจางจากการขาดธาตุเหล็ก แพทย์อาจแนะนำให้กินอาหารเสริมธาตุเหล็กที่ร่างกายดูดซึมได้ง่าย อย่างไรก็ดีในการกินอาหารเสริมธาตุเหล็ก มีข้อควรระวังดังนี้
- การกินอาหารเสริมธาตุเหล็กในปริมาณที่มากเกินไปอาจเป็นอันตราย โดยอาการดังกล่าวได้แก่ อาการเหนื่อยล้า อาเจียน ท้องเสีย ปวดศีรษะ อารมณ์หงุดหงิดฉุนเฉียวง่าย (Irritability) มีปัญหาเรื่องหัวใจและข้อต่อ
- เนื่องจากการกินอาหารเสริมธาตุเหล็กอาจต้องใช้เวลาเป็นปี ดังนั้นจึงควรระวังผลข้างเคียงจากการกิน (Side effects) ด้วย การกินอาหารเสริมธาตุเหล็กพร้อมอาหารจะสามารถช่วยป้องกันอาการต่างๆ ซึ่งได้แก่ อาการคลื่นไส้ ท้องเสีย ท้องผูก และปวดท้อง ถ้าหากมีอาการดังกล่าวควรปรึกษาแพทย์เพื่อปรับเปลี่ยนวิธีการรักษา
- ควรระวังเรื่องการทำปฏิกิริยากับยาตัวอื่น (Drug interactions) เช่น การกินอาหารเสริมแคลเซียมจะขวางการดูดซึมของธาตุเหล็ก ดังนั้นจึงควรกินยาในช่วงเวลาที่ต่างกัน
- ร่างกายจะดูดซึมธาตุเหล็กได้ดีที่สุดเมื่ออยู่ในสภาพที่เป็นกรดอ่อนๆ ดังนั้นการกินอาหารเสริมธาตุเหล็กพร้อมน้ำส้มครึ่งแก้วหรือกินพร้อมวิตามินซีจะช่วยให้การดูดซึมดีขึ้น
ส่วนการรักษาภาวะเลือดจางจากการขาดวิตามิบี 12 ส่วนใหญ่แพทย์จะใช้วิธีฉีดวิตามิน 12 เข้าสู่ร่างกายทุก 1-3 เดือน เพราะการได้รับวิตามินบี 12 ด้วยการกินนั้น จะต้องกินในปริมาณที่มากจึงจะพอเพียง นอกจากนี้แพทย์จะแนะนำให้กินอาหารที่มีวิตามิบี 12 ซึ่งได้แก่ เนื้อสัตว์ ตับ เซี่ยงจี้ ปลา หอย นม เนย และไข่
หากเป็นกรณีที่ร่างกายขาดโฟเลต แพทย์จะให้อาหารเสริมโฟเลต และให้กินอาหารที่มีโฟเลต ซึ่งได้แก่ ผักใบเขียว ผักตระกูลกะหล่ำปลี (Cruciferous vegetable) เช่น ดอกกะหล่ำ บรอกโคลี่ ตับและเซี่ยงจี้ ผลิตภัณฑ์นม และธัญพืช ทั้งนี้ควรกินผักสดหรือผ่านการปรุงเพียงเล็กน้อย
กรณีภาวะเลือดจางจากการมีปัญหาเรื่องไขกระดูกและสเต็มเซลล์นั้นค่อนข้างรักษายาก เพราะเป็นโรคที่ถ่ายทอดทางพันธุกรรม บางคนอาจไม่ต้องรักษาในขณะที่บางคนต้องทำการถ่ายเลือดครั้งแล้วครั้งเล่า หรือบางคนก็ใช้วิธีปลูกถ่ายไขกระดูก
ทั้งนี้ หากไม่ทำการรักษาภาวะเลือดจาง อาจก่อให้เกิดโรคแทรกซ้อนมากมาย เช่น
- อาการเหนื่อยอย่างรุนแรงจนไม่สามารถทำงานได้
- มีปัญหาเรื่องหัวใจ เพราะภาวะเลือดจางสามารถทำให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ (Arrhythmia) หัวใจต้องปั๊มเลือดมากขึ้นเพื่อชดเชยการขาดออกซิเจนในเลือด ซึ่งอาจทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลว
- เสียชีวิต
ในส่วนของการป้องกันภาวะเลือดจาง สามารถทำได้โดยการกินอาหารที่สมส่วนซึ่งประกอบด้วยธาตุเหล็ก วิตามิน บี 12 และโฟเลต นอกจากนี้ควรลดการบริโภคผลิตภัณฑ์ที่มีคาเฟอีนและชาเพราะจะไปขัดขวางการดูดซึมของธาตุเหล็ก
แหล่งข้อมูล
1. Understanding Anemia -- Diagnosis and Treatment. [2014, June 16].
2. Complications. [2014, June 16].