เทียนดอย สรรพคุณและประโยชน์ของต้นเทียนดอย 3 ข้อ

เทียนดอย

เทียนดอย ชื่อวิทยาศาสตร์ Impatiens violiflora Hook.f. จัดอยู่ในวงศ์เทียนดอก (BALSAMINACEAE)^[1]

สมุนไพรเทียนดอย มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า เทียนป่า (เชียงใหม่) เป็นต้น^[1]

ลักษณะของเทียนดอย

• ต้นเทียนดอย จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุก มีความสูงของต้นประมาณ 20-40 เซนติเมตร ลำต้นมีลักษณะกลมมนและฉ่ำน้ำ มีเขตการกระจายพันธุ์ในอินเดียจนถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเทศไทยขึ้นตามป่าดิบบริเวณน้ำและที่ชุ่มชื้น ที่ระดับความสูงประมาณ 700-1,500 เมตร ทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ^[1],[2]

• ใบเทียนดอย ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปขอบขนานแกมใบหอก หรือรูปวงรีแกมขอบขนาน ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ส่วนขอบใบหยักเป็นฟันเลื่อยละเอียด ใบมีขนาดกว้างประมาณ 1.5-4 เซนติเมตร และยาวประมาณ 3-7 เซนติเมตร^[1],[2]

• ดอกเทียนดอย ออกดอกเป็นช่อกระจุก มีประมาณ 2-3 ดอก หรือออกแบบเดี่ยว ๆ บริเวณซอกใบ ดอกเป็นรูปคล้ายคนกางแขนกางขาในแนวตั้ง กลีบดอกเป็นสีม่วง สีชมพูเข้ม หรือสีชมพูแกมแดง กลีบดอกมี 5 กลีบ ขนาดไม่เท่ากัน กลีบบนจะมีขนาดใหญ่สุดและเว้าลึกดูคล้าย 2 กลีบ ส่วนกลีบล่าง 2 กลีบ เมื่อดอกแรกบานจะติดกันดูคล้ายเป็นกลีบเดียวกัน และต่อมาจะเริ่มแยกออกจากกันอย่างเห็นได้ชัด ปลายกลีบงอคล้ายเขี้ยวและมีแต้มสีเหลืองบริเวณโคนกลีบ ส่วนกลีบรองดอกมี 5 กลีบ มี 1 กลีบ ที่เชื่อมติดกันเป็นถุง ปลายถุงจะมีลักษณะยาวเป็นจะงอยโค้งงอคล้ายหาง ออกดอกในช่วงประมาณเดือนมิถุนายนถึงเดือนพฤศจิกายน^[1],[2]

• ผลเทียนดอย ผลเป็นสีเขียว ก้านผลยาวประมาณ 4-6 เซนติเมตร ผลแก่จะแห้ง ภายในมีเมล็ดขนาดเล็ก สามารถดีดไปได้ไกล^[1],[2]

สรรพคุณของเทียนดอย

• รากใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้อาเจียน (ราก)^[1],[2]
• ตำรายาพื้นบ้านล้านนาจะใช้รากเทียนดอยจำนวน 3 ราก นำมาต้มกับน้ำดื่มวันละ 3 ครั้ง เป็นยาบีบมดลูกสำหรับสตรีใกล้คลอด (ราก)^[1]

ประโยชน์ของเทียนดอย

• เนื่องจากดอกเทียนดอยมีความสวยงาม จึงสามารถนำมาปลูกเป็นไม้ประดับได้ดี^[2]

เอกสารอ้างอิง

1. หนังสือสมุนไพรพื้นบ้านล้านนา.  (ภาควิชาเภสัชพฤกษศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล).  “เทียนดอย”.  หน้า 129.
2. หนังสือพรรณไม้สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม 4.  “เทียนดอย”.

ภาพประกอบ : www.sc.mahidol.ac.th, student.nu.ac.th

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย ()

เรื่องที่น่าสนใจ