เด็กจ้ำม่ำ น่ารักแต่ก็น่ากลัว (ตอนที่ 3)

29 มีนาคม 2017

• ถ้า BMI อยู่ระหว่าง 85-94 เปอร์เซ็นไทล์ (Percentile) ถือว่า เด็กมีน้ำหนักตัวเกิน (Overweight)
• ถ้า BMI อยู่ที่ 95 เปอร์เซ็นไทล์ ขึ้นไป ถือว่า เด็กเป็นโรคอ้วน (Obesity)
• นอกจากนี้ อาจทดสอบด้วยการวัด ความหนาของไขมันใต้ผิวหนัง (Skin-fold-thickness measurement)
• อัตราส่วนรอบเอวต่อรอบสะโพก (Waist-to-hip-circumference ratio)
• การวัดสภาพการลอยตัวเป็นกลางหรือสภาพไร้น้ำหนัก (Neutral buoyancy / water displacement)

สำหรับสาเหตุของโรคอ้วนในเด็กนั้น ส่วนใหญ่เกิดจากการใช้ชีวิต (Lifestyle) ที่มีการกินมากแต่ออกกำลังน้อย โดยมีปัจจัยเสี่ยงร่วมดังต่อไปนี้

• อาหาร (Diet) – มีการกินอาหารที่มีแคลอรี่สูงเป็นประจำ เช่น อาหารฟาสต์ฟู้ด ขนมคบเคี้ยวของว่าง ลูกกวาด ขนมหวาน เครื่องดื่มที่มีน้ำตาล
• ขาดการออกกำลังกาย – ทำให้ไม่มีการเผาผลาญแคลอรี่ ใช้เวลากับกิจกรรมที่ไม่ค่อยเคลื่อนไหว (Sedentary activities) เช่น ดูโทรทัศน์ หรือเล่นเกมส์
• ปัจจัยทางพันธุกรรม– เช่น กลุ่มอาการเพรเดอร์-วิลลี (Prader-Willi syndrome) โดยงานวิจัยล่าสุดส่วนใหญ่ระบุว่า หากเด็กมีพ่อหรือแม่คนใดคนหนึ่งที่เป็นโรคอ้วนแล้ว เด็กก็มักจะมีโอกาสอ้วนมากกว่าคนปกติ 3 เท่า แต่ถ้ามีทั้งพ่อและแม่ที่เป็นโรคอ้วนแล้ว โอกาสจะสูงเป็น 10 เท่า
• ปัจจัยทางครอบครัว – ถ้ามาจากครอบครัวที่อ้วน เด็กก็มักจะอ้วน เพราะอยู่ในสภาพแวดล้อมครอบครัวที่อุดมไปด้วยอาหารที่มีแคลอรี่สูงและไม่ส่งเสริมการออกกำลังกาย
• ปัจจัยด้านจิตใจ (Psychological factors) – เช่น ความเครียดของตัวเอง ของพ่อแม่ และของครอบครัว สามารถเพิ่มความเสี่ยงในการเป็นโรคอ้วนของเด็ก เพราะเด็กบางคนจะใช้วิธีกินเพื่อรับมือกับปัญหาหรืออารมณ์
• ปัจจัยทางสังคมและเศรษฐกิจ (Socioeconomic factors) – เช่น บางกลุ่มอาจมีข้อจำกัดในเรื่องการหาของกินหรืออยู่ไกลจากซูเปอร์มาร์เก็ต จึงเลือกอาหารที่กินง่ายๆ เช่น อาหารแช่แข็ง ขนมปัง คุ๊กกี้ หรือบางกลุ่มอาจมีข้อจำกัดในการหาสถานที่ออกกำลังกาย

ทั้งนี้ โรคอ้วนในเด็กอาจก่อให้เกิดผลแทรกซ้อนได้ ดังนี้

ผลแทรกซ้อนทางสุขภาพ โดยทำให้มีปัญหาเรื่อง

• โรคเบาหวานชนิดที่ 2 (Type 2 diabetes)
• กลุ่มอาการอ้วนลงพุงหรือกลุ่มอาการทางเมตาบอลิก (Metabolic syndrome) ซึ่งเป็นเหตุให้เด็กมีความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง คลอเรสเตอรอลสูง และอื่นๆ

แหล่งข้อมูล

1. Childhood obesity. [2017, March 1].

2. Childhood Obesity. [2017, March 1].