เครือเขาคำ สรรพคุณของต้นเครือเขาคำ (เครือคำ)

เครือเขาคำ

เครือเขาคำ ชื่อวิทยาศาสตร์ Cuscuta reflexa Roxb.จัดอยู่ในวงศ์ผักบุ้ง (CONVOLVULACEAE)^[1],[2]

สมุนไพรเครือเขาคำ มีชื่ออีกอย่างหนึ่งว่า “เครือคำ“^[2]

ลักษณะของเครือเขาคำ

• ต้นเครือเขาคำ จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุกเกาะเบียดเบียนเลื้อยพันอาศัยอยู่บนพรรณไม้อื่น ลำต้นเป็นสีเหลืองหรือสีเขียว หรือสีทองแกมเขียว อวบน้ำ และมีลักษณะคล้ายเส้นหนวดแข็งแรง มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1-2.5 มิลลิเมตร และมีความยาวได้ประมาณ 1-3 เมตร มีรากพิเศษแทงเข้าไปในใบพืชที่อาศัยเพื่อแย่งอาหาร พรรณไม้ชนิดนี้มีเขตการกระจายพันธุ์ตั้งแต่อัฟกานิสถาน อินเดีย ศรีลังกา จีน มาเลเซีย ไปจนถึงอินโดนีเซีย ส่วนในประเทศไทยมักพบขึ้นตามป่าหินปูนและตามชายป่าโปร่ง ที่ความสูงประมาณ 600-1,500 เมตร จากระดับน้ำทะเล โดยสามารถขึ้นตามพืชต้นสูงได้^[1],[2]

• ใบเครือเขาคำ ใบไม่มีหรือมีใบแต่มีขนาดเล็กมากคล้ายเกล็ดสีเขียวอ่อน^[1],[2]

• ดอกเครือเขาคำ ออกเป็นดอกเดี่ยวหรือออกดอกเป็นช่อกระจุกตามซอกใบ ดอกย่อยมีประมาณ 2-3 ดอก ดอกมีขนาดเล็กและค่อนข้างกลม มีกลิ่นหอมมากในตอนเช้า ก้านดอกไม่มี กลีบดอกเป็นสีขาว เชื่อมติดกันเป็นหลอดหรือเป็นรูประฆัง ปลายแยกเป็น 4 กลีบ ลักษณะงองุ้ม มีขนาดกว้างประมาณ 0.5-0.7 มิลลิเมตร และยาวประมาณ 0.6-0.8 มิลลิเมตร ส่วนกลีบเลี้ยงเป็นรูปถ้วย ยาวได้ประมาณ 1-2 เซนติเมตร^[1],[2]

• ผลเครือเขาคำ ผลเป็นผลแห้งและแตกได้ ลักษณะของผลเป็นรูปไข่^[1] ส่วนอีกข้อมูลระบุว่า ผลนั้นมีลักษณะเป็นตุ่มคล้ายปม และมักไม่ค่อยปรากฏให้เห็นนัก^[2]

สรรพคุณของเครือเขาคำ

• ชาวเขาเผ่าแม้วจะใช้ทั้งต้นเครือเขาคำ นำมาตำคั้นเอาน้ำทาเป็นยาแก้ไข้และไข้มาลาเรีย (ทั้งต้น)^[1]

ข้อมูลทางเภสัชวิทยาของเครือเขาคำ

• น้ำต้มจากทั้งต้นแห้งเครือเขาคำมีฤทธิ์ฆ่าเชื้อพยาธิตัวกลมที่พบในสุนัข (Toxocara canis) ฆ่าเชื้อกลากในหลอดทดลอง ต้านการฝังตัวของตัวอ่อน ส่วนสารสกัดด้วยแอลกอฮอล์มีฤทธิ์ทำให้กล้ามเนื้อลำไส้คลายตัวและลดความดันโลหิต^[1]

เอกสารอ้างอิง

1. หนังสือสมุนไพรพื้นบ้านล้านนา.  (ภาควิชาเภสัชพฤกษศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล).  “เครือเขาคำ”.  หน้า 90.
2. หนังสือพรรณไม้สวนพฤกษศาสตร์สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ เล่ม 2.  “เครือเขาคำ”.

ภาพประกอบ : www.flickr.com (by Lalithamba, Dinesh Valke, Tony Rodd)

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย ()

เรื่องที่น่าสนใจ