ฮีมาโทคริตต่ำ (Low hematocrit level)

ฮีมาโทคริตต่ำ(Low hematocrit level หรือ Low hematocrit หรือ Low hematocrit count )คือ ภาวะที่ตรวจพบจากการตรวจเลือดซีบีซีว่า มีค่าฮีมาโทคริตต่ำกว่าเกณ์ปกติ ซึ่งค่าปกติของฮีมาโทคริตในผู้ชายจะประมาณ 40.7-50.3% ในผู้หญิงจะประมาณ 36.1-44.3%

ฮีมาโทคริต(Hematocrit ย่อว่า Hct หรือ HCT หรือ HT)คือ ปริมาตรของเม็ดเลือดแดงที่คิดเป็นเปอร์เซ็นต์(%)ของปริมาตรเลือดนั่นเอง ดังนั้นหน่วยของฮีมาโทคริตจึงเป็น%

สาเหตุ

สาเหตุฮีมาโทคริตต่ำ เช่น

• เสียเลือดมากฉับพลัน(เช่น แผลจากอุบัติเหตุ) เสียเลือดเรื้อรัง (เช่น โรคริดสีดวงทวาร โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่)
• ไขกระดูกสร้างเม็ดเลือดแดงได้น้อยลง เช่น ภาวะขาดวิตามินต่างๆ เช่น ภาวะขาดวิตามินบี12 ภาวะขาดเกลือแร่ เช่น ภาวะขาดธาตุเหล็ก/ โลหิตจางจากขาดธาตุเหล็ก
• โรคเลือดต่างๆ เช่น ธาลัสซีเมีย
• โรคมะเร็งต่างๆ โดยเฉพาะมะเร็งระบบโลหิตวิทยา เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว
• มีการทำลายเม็ดเลือดแดงในเลือดสูงกว่าปกติ เช่น ม้ามโต โรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียว
• อาการไม่พึงประสงค์จากยา/ ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด เช่น ยาเคมีบำบัด ยา Hydantoin ยา Chloramphenicol
• โรคทางพันธุกรรมที่ถ่ายทอดได้นอกเหนือจากธาลัสซีเมีย ที่มีผลให้ไขกระดูกทำงานน้อยลง ซึ่งสาเหตุนี้พบได้น้อยมากๆ

อาการ

ไม่มีอาการอาการเฉพาะของฮีมาโทคริตต่ำ แต่เป็นอาการจากผลข้างเคียงของฮีมาโทคริตต่ำ คือ ภาวะโลหิตจาง/ซีด และอาการจากสาเหตุ (แนะนำอ่านเพิ่มเติมเรื่อง สาเหตุ และรายละเอียดของภาวะ/โรคต่างๆที่เป็นสาเหตุ ได้ในเว็บ )

ส่วนอาการพบบ่อยของภาวะโลหิตจาง ได้แก่

• ผิวหนัง เยื่อตา ริมฝีปาก เยื่อเมือกต่างๆ มือ เท้า นิ้วมือ นิ้วเท้า มีสีซีดกว่าคนไป
• หนาวง่ายมาก
• เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย
• หน้ามืด วิงเวียนศีรษะ บ่อย
• ใจสั่นบ่อย เป็นลมบ่อย ถ้าฮีมาโทคริตต่ำมาก อาจเกิดหัวใจวาย
• บวมรอบตา มือ เท้า นิ้วมือ นิ้วเท้า
• อาจมีจุดเลือดออก หรือห้อเลือดง่าย

การวินิจฉัย

แพทย์วินิจฉัยภาวะฮีมาโทคริตต่ำ ได้จาก ประวัติอาการ การตรวจร่างกาย แต่ที่ให้ผลแน่นอนคือ การตรวจเลือดซีบีซีดูค่า ฮีมาโทคริต

การรักษา

การรักษาฮีมาโทคริตต่ำ กรณีฮีมาโทคริตต่ำมาก คือ การให้เลือด ร่วมกับการรักษาสาเหตุ เช่น การให้บริโภคยาที่เป็นธาตุเหล็กกรณีสาเหตุเกิดจากภาวะขาดธาตุเหล็ก หรือการรักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว กรณีสาเหตุจากมะเร็งเม็ดเลือดขาว เป็นต้น (แนะนำอ่านเพิ่มเติมเรื่อง การรักษาและรายละเอียดของภาวะ/โรคต่างๆที่เป็นสาเหตุได้ในเว็บ )

การพยากรณ์โรค

การพยากรณ์โรคของฮีมาโทคริตต่ำ จะขึ้นกับ สาเหตุ และความรุนแรงของอาการ เช่น กรณีสาเหตุเกิดจากภาวะขาดธาตุเหล็ก การพยากรณ์โรคจะดีกว่าสาเหตุที่เกิดจากโรคมะเร็งมาก เป็นต้น (แนะนำอ่านเพิ่มเติมเรื่อง การพยากรณ์โรคแและรายละเอียดของภาวะ/โรคต่างๆที่เป็นสาเหตุได้ในเว็บ )

บรรณานุกรม

1. [2018,Aug4]
2. [2018,Aug4]