สีปัสสาวะ (Urine color)

ปัสสาวะปกติมีสีเหลืองอ่อน แต่ถ้าดื่มน้ำมาก สีอาจออกไปทางใส ไม่มีสี แต่ถ้าดื่มน้ำน้อย สีปัสสาวะจะเหลืองเข้มขึ้น สีเหลืองของปัสสาวะได้จากสีของสารที่เรียกว่า ยูโรบิลิน (Urobilin) ซึ่งได้มาจากสารที่เรียกว่า ฮีม (Heme) ซึ่งเป็นส่วนประกอบของเม็ดเลือดแดง เมื่อเม็ดเลือดแดงตายตามธรรมชาติ สารฮีมจะสลายตัวให้เป็นสารยูโรบิลิน ซึ่งร่างกายจะกำจัดออกทางปัสสาวะ และทางน้ำดีของตับ อย่างไรก็ตามสีของปัสสาวะยังขึ้นกับสีของอาหารรวมทั้งผัก ผลไม้ สีที่ใส่ในอาหาร ในนม และในเครื่องดื่มต่างๆ และจากสียาที่บริโภคด้วย

ปัสสาวะที่มีสีผิดปกติที่อาจเกิดจากโรคหรือภาวะต่างๆคือ

• สีเหลืองเข้มแต่ไม่มาก เกิดจากภาวะขาดน้ำ
• สีเหลืองเข้มคล้ำ เกิดจากโรคไวรัสตับอักเสบ โรคตับอักเสบจากสาเหตุอื่นๆ หรือโรคจากการมีการอุดกั้นทางเดินน้ำดี หรือโรคมะเร็งตับชนิดเกิดจากท่อน้ำดีในตับ โรคตับอ่อนอักเสบ โรคมะเร็งตับอ่อน
• ใส ไม่มีสี เกิดจากดื่มน้ำมาก โรคเบาจืด
• สีแดงหรือเป็นเลือด เกิดจากมีการอักเสบ แผล นิ่ว หรือมีเลือดออกในอวัยวะในระบบทางเดินปัสสาวะ (เม็ดเลือดแดงในปัสสาวะ)
• สีโคลา เกิดจากภาวะขาดเอนไซม์จีซิกพีดี
• สีน้ำตาลแดง เกิดจากโรคทางพันธุกรรมที่ขาดเอนไซม์ในการสร้างสารฮีมในเม็ดเลือดแดงเรียกว่า โรค Porphyria
• ขาวขุ่นเหมือนนม (Chyluria) เป็นปัสสาวะที่มีน้ำเหลืองหรือไขมันปนเช่น ในโรคเท้าช้าง หรือผลข้างเคียงหลังการผ่าตัดไตเพียงบางส่วน (Partial nephrectomy) หรือการจี้ไตด้วยไฟฟ้าหรือคลื่นเสียง (Ablative) ซึ่งเป็นวิธีรักษาโรคบางชนิดเช่น เนื้องอก หรือจากอุบัติเหตุของไต

บรรณานุกรม

1. [2015,Aug15]

Updated 2015, Aug 15