สาเหตุของ ฝี

สาเหตุของฝีบริเวณผิวหนัง คือ การอุดตันของต่อมน้ำมันหรือต่อมเหงื่อใต้ผิวหนัง และการอักเสบของรูขุมขนหรือเซลล์ผิวหนังที่ตายแล้ว ทำให้เชื้อโรคแทรกตัวเข้าไปภายในต่อมเหล่านี้ จึงเกิดกระบวนการอักเสบของระบบภูมิคุ้มกันร่างกายเพื่อต้านต่อเชื้อโรค เกิดเป็นฝีที่มีการอักเสบและโตขึ้นเรื่อย ๆ เชื้อส่วนใหญ่ที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดฝี คือ เชื้อแบคทีเรีย

เชื้อแบคทีเรียที่มักทำให้เกิดฝี ได้แก่ สแตฟิโลค็อคคัส ออเรียส (Staphylococcus Aureus) และสเตรปโตค็อคคัส พัยโอจีเนส (Streptococcus Pyogenes) เชื้อเหล่านี้จะก่อสารที่เป็นพิษและทำลายเซลล์เนื้อเยื่อภายในร่างกาย ระบบภูมิคุ้มกันจะผลิตเซลล์เม็ดเลือดขาวมาต่อสู้กับเชื้อ เซลล์บางส่วนที่ตายจะคงอยู่ภายในที่ว่างในฝีเกิดเป็นหนองสะสมในขณะที่การติดเชื้อยังคงดำเนินต่อไปภายในตุ่มฝี

ส่วนสาเหตุของการเกิดฝีภายในร่างกายมักเป็นการติดเชื้อที่เนื้อเยื่อบริเวณอวัยวะภายใน โดยอาจมีสาเหตุมาจาก

• การติดเชื้อบริเวณเนื้อเยื่ออวัยวะต่าง ๆ แล้วเกิดการแพร่กระจายสู่เนื้อเยื่ออื่น ๆ ที่ใกล้เคียงผ่านหนอง ของเหลว หรือกระแสเลือดที่ติดเชื้อ เช่น
  • ไส้ติ่งอักเสบและแตกภายในช่องท้อง
  • ลำไส้อักเสบเรื้อรัง
  • การติดเชื้อภายในถุงน้ำดี ตับอ่อน หรือรังไข่
  • การติดเชื้อภายในอุ้งเชิงกราน
  • การติดเชื้อปรสิต

• อวัยวะภายในได้รับบาดเจ็บกระทบกระเทือนและเกิดความเสียหาย เช่น ลำไส้ทะลุ รังไข่ทะลุ
• การผ่าตัดช่องท้อง หรือการบำบัดรักษาโรคต่าง ๆ เช่น การใช้ยาสเตียรอยด์รักษาอย่างต่อเนื่อง การทำเคมีบำบัด

การเกิดฝีเกี่ยวเนื่องกับระบบภูมิคุ้มกันในเซลล์เม็ดเลือดขาว ดังนั้น ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอจึงมีความเสี่ยงต่อการเกิดฝีมากกว่าเมื่อเทียบกับบุคคลทั่วไป เพราะร่างกายมีความสามารถในการต้านเชื้อโรคน้อยกว่า โดยตัวอย่างกลุ่มผู้ที่เสี่ยงต่อการเกิดฝี เช่น

• ผู้ที่มีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
• ผู้ที่ได้รับการผ่าตัดช่องท้อง
• ผู้ป่วยที่ใช้ยาสเตียรอยด์อย่างต่อเนื่อง
• ผู้ป่วยที่กำลังทำเคมีบำบัด
• ผู้ป่วยโรคลำไส้อักเสบเป็นแผลเรื้อรัง
• ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ลูคีเมีย มะเร็ง เอดส์
• ผู้ป่วยที่ได้รับบาดเจ็บอย่างรุนแรง หรือมีแผลไหม้รุนแรงบริเวณผิวหนัง
• ผู้เสพติดสุราหรือยาเสพติด

นอกจากนี้ ยังมีสาเหตุปัจจัยอื่นที่อาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดฝี ได้แก่

• การอยู่อาศัยในสภาพแวดล้อมที่ไม่สะอาด
• การอยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยที่เป็นโรคติดเชื้อทางผิวหนัง
• การมีสุขอนามัยที่ไม่ดี