on 

สมองตาย (Brain death)

การเตรียมตัวก่อนพบแพทย์
สมองตาย

สมองตาย (Brain death) เป็นภาวะที่สำคัญมากในปัจจุบัน จากปัญหาทางเศรษฐกิจใน การดูแลผู้ป่วยในภาวะนี้ซึ่งต้องใช้ค่าใช้จ่ายสูงมาก และเพื่อการรักษาช่วยเหลือชีวิตผู้อื่นด้วยการ ปลูกถ่ายอวัยวะ ซึ่งเมื่อเป็นอวัยวะที่ได้รับการบริจาคจากผู้มีภาวะสมองตาย (ที่ผู้ป่วยเองเคยระบุไว้ตั้งแต่ก่อนเกิดภาวะสมองตาย) และ/หรือจากญาติผู้ป่วยสมองตาย

สมองตาย หมายความถึง สมองหมดสภาพในการทำงาน โดยไม่สามารถฟื้นชีวิตกลับมาทำงานได้อีก ทั้งนี้เนื่องจากเซลล์สมองทุกส่วนและ/หรือก้านสมองเกิดการตายอย่างสิ้นเชิง (Necrosis) ซึ่งเมื่อเกิดสมองตาย ผู้ป่วยจะไม่สามารถกลับฟื้นมามีชีวิตได้อีก แต่มักจะไม่เกิดความตายทันที ซึ่งภายใต้การใช้ยาและเครื่องมือช่วยชีวิตทางการแพทย์แผนปัจจุบัน เช่น การใช้ยากระตุ้นการเต้นของหัวใจ การให้ยาคงความดันโลหิต การให้สารน้ำต่างๆ การใส่ท่อช่วยหาย ใจ และการใช้เครื่องช่วยหายใจ จะยังช่วยให้หัวใจทำงานต่อไปได้อีกระยะหนึ่ง อาจเป็นชั่วโมง หรือหลายวัน ซึ่งจะส่งผลให้เซลล์เนื้อเยื่อ/อวัยวะต่างๆ เช่น ตัวหัวใจเอง ไต ตับ ไขกระดูก กระ จกตา และกระดูก ยังคงมีชีวิตอยู่ทั้งๆที่สมองตายแล้ว การนำเนื้อเยื่อ/อวัยวะในภาวะสมองตายมารักษาผู้ป่วยด้วยการปลูกถ่ายอวัยวะ จึงมักประสบความสำเร็จกว่าเมื่อปลูกถ่ายจากเนื้อเยื่อ/อวัยวะภายหลังเกิดความตายแล้ว เพราะเป็นเนื้อเยื่อ/อวัยวะที่ยังสดกว่ามาก

เพื่อป้องกันปัญหาผิดจริยธรรมทางการแพทย์ เมื่อ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2553 แพทยสภาจึงได้ออกประกาศในเรื่อง “หลักเกณฑ์และวิธีการวินิจฉัยสมองตาย” ดังนี้