on 

วัคซีนบาดทะยัก รู้ทัน ป้องกันโรค

วัคซีนบาดทะยัก เป็นวิธีป้องกันโรคบาดทะยักที่มีประสิทธิภาพที่สุด และจัดเป็นวัคซีนในโปรแกรมพื้นฐานที่เด็กทุกคนควรได้รับการฉีด ส่งผลให้ในปัจจุบันมีแนวโน้มอัตราการป่วยและการตายจากโรคบาดทะยักลดลงอย่างมาก วัคซีนบาดทะยักมีกี่ชนิด และแต่ละชนิดควรฉีดเมื่อไร ศึกษาได้จากบทความนี้

1478 วัคซีนบาดทะยัก Resized

โรคบาดทะยักเป็นโรคร้ายแรงที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียคลอสตริเดียม เตตานิ (Clostridium Tetani) ซึ่งพบได้ตามพื้นดิน ฝุ่น สิ่งสกปรก หรือมูลสัตว์ และสามารถเข้าสู่ร่างกายผ่านทางบาดแผลชนิดต่าง ๆ เช่น แผลถลอก แผลไฟไหม้ แผลจากการโดนบาด แผลจากการถูกสัตว์กัด รวมถึงการใช้เข็มฉีดยาที่ไม่ผ่านการฆ่าเชื้อหรือมีการปนเปื้อนของเชื้อแบคทีเรียดังกล่าว เป็นต้น เมื่อเชื้อเข้าสู่ร่างกายจะสร้างสารพิษที่ส่งผลกระทบต่อการทำงานของเส้นประสาท ทำให้กล้ามเนื้อบริเวณคอ ท้อง แขน และขาหดเกร็งตลอดเวลา ในรายที่ติดเชื้อรุนแรงอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้

วัคซีนบาดทะยักมีกี่ชนิด แต่ละชนิดมีแนวทางการฉีดอย่างไร ?

วัคซีนป้องกันโรคบาดทะยักที่ใช้ในปัจจุบันมีด้วยกัน 4 ชนิด คือ วัคซีนบาดทะยัก-คอตีบ วัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรนชนิดไร้เซลล์สำหรับเด็กเล็ก วัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรนชนิดไร้เซลล์สำหรับเด็กโตและผู้ใหญ่ และวัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรนชนิดทั้งเซลล์

โดยกระทรวงสาธารณสุขได้กำหนดแนวทางการฉีดวัคซีนบาดทะยักแต่ละชนิดไว้ ดังนี้

วัคซีนบาดทะยัก-คอตีบ ผลิตจากเชื้อและพิษของเชื้อบาดทะยักและคอตีบที่ผ่านขั้นตอนการทำให้หมดฤทธิ์ในการก่อโรค มีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคสูงหากได้รับวัคซีนครบตามกำหนด

วิธีการฉีด

วัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรนชนิดไร้เซลล์สำหรับเด็กเล็ก ผลิตจากพิษของเชื้อคอตีบและบาดทะยักที่ผ่านขั้นตอนการทำให้หมดฤทธิ์ในการก่อโรคผสมกับเชื้อไอกรนที่ผ่านการแยกบริสุทธิ์ ทำให้มีผลข้างเคียงจากการฉีดน้อย รวมทั้งมีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพป้องกันสูงหากได้รับวัคซีนครบตามกำหนด

วิธีการฉีด

วัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรนชนิดไร้เซลล์สำหรับเด็กโตและผู้ใหญ่ เนื่องจากวัคซีนที่ใช้ในเด็กเล็กอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงต่อเด็กโตและผู้ใหญ่ได้ จึงมีการดัดแปลงวัคซีนไอกรนให้บริสุทธิ์และมีสารจากเชื้อไอกรนในปริมาณที่น้อยลง ส่งผลให้วัคซีนชนิดนี้มีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคและมีความปลอดภัยต่อเด็กโตและผู้ใหญ่

วิธีการฉีด

วัคซีนคอตีบ-บาดทะยัก-ไอกรนชนิดทั้งเซลล์ ผลิตจากเชื้อและพิษของเชื้อที่ผ่านขั้นตอนการทำให้หมดฤทธิ์ในการก่อโรคเช่นเดียวกับวัคซีนชนิดอื่น ๆ มีความปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคสูงหากได้รับวัคซีนครบตามกำหนด แต่อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้บ้าง

วิธีการฉีด

ใครบ้างที่ไม่ควรฉีดวัคซีนบาดทะยัก ?

ผู้ที่มีภาวะหรือปัญหาสุขภาพดังต่อไปนี้ ต้องแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนรับการฉีดวัคซีนบาดทะยัก

ผลข้างเคียงจากการฉีดวัคซีนบาดทะยัก

การฉีดวัคซีนบาดทะยักนั้นปลอดภัยและมีประสิทธิภาพป้องกันการติดเชื้อสูง แต่อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงหลังฉีดได้เช่นกัน ซึ่งส่วนใหญ่ก็เกิดขึ้นเป็นเวลาเพียงไม่นานและมีอาการไม่รุนแรง โดยผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้ มีดังนี้

นอกจากนี้ อาจพบผลข้างเคียงที่รุนแรง แต่ก็มีโอกาสเกิดขึ้นได้น้อยมาก โดยในเด็กอาจมีอาการชัก ร้องไห้งอแงไม่หยุดเป็นเวลานานกว่า 3 ชั่วโมงขึ้นไป หรือมีไข้สูงกว่า 40 องศาเซลเซียส บางรายมีอาการแพ้อย่างรุนแรงที่อาจเกิดขึ้นหลังฉีดวัคซีนภายในไม่กี่นาที เช่น คันตามผิวหนังหรือมีอาการบวมร่วมด้วย วิงเวียนศีรษะ ความดันโลหิตต่ำ หัวใจเต้นเร็ว หายใจไม่ออก เป็นต้น ซึ่งหากมีอาการแพ้รุนแรงดังกล่าว ควรรีบไปพบแพทย์หรือโทรขอความช่วยเหลือจากหน่วยแพทย์ฉุกเฉินทันที