ราก่อภูมิแพ้ (ตอนที่ 3 และตอนจบ)

6 ธันวาคม 2015

นอกจากอาการแพ้แล้ว เชื้อรายังอาจทำให้เกิดความเสี่ยงกับผู้ที่มีระบบภูมิต้านทานอ่อนแอ (Impaired immune systems) อย่างคนที่เป็นเอดส์ เช่น ทำให้เกิดการติดเชื้อที่ผิวหนังหรือเยื่อเมือก (Mucus membranes)

แพทย์สามารถวิเคราะห์โรคนี้ได้ด้วยการทดสอบ ดังนี้

• การทดสอบภูมิแพ้ผิวหนัง (Skin prick test) ซึ่งจะใช้สารก่อภูมิแพ้ที่น่าสงสัย เช่น เชื้อราในบริเวณที่อยู่ โดยระหว่างการทดสอบจะนำสารก่อภูมิแพ้มาจิ้มที่ผิวบริเวณแขนหรือหลัง ถ้ามีอาการแพ้ก็จะเกิดเป็นผื่นนูนเหมือนลมพิษบริเวณผิวที่ทดสอบ
• การทดสอบเลือด (Blood test) หรือที่เรียกว่า การตรวจเลือดหาแอนติบอดีต่อสารก่อภูมิแพ้(Radioallergosorbent test = RAST) ด้วยการส่งตัวอย่างเลือดไปทดสอบในห้องแล้ป

การรักษาที่ดีที่สุดสำหรับอาการแพ้ก็คือ การหลีกเลี่ยงจากสิ่งกระตุ้น อย่างไรก็ดี เนื่องจากเชื้อราเป็นสิ่งที่มีอยู่ทั่วไปและไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้อย่างสมบูรณ์ จึงต้องมีการใช้ยาช่วยรักษาอาการ ซึ่งได้แก่

• Nasal corticosteroids - ช่วยป้องกันการอักเสบของทางเดินหายใจ
• Antihistamines – ช่วยลดอาการคัน จาม คัดน้ำมูก
• Oral decongestants - ยาลดน้ำมูก ซึ่งไม่ควรใช้ในผู้ที่มีความดันโลหิตสูง (Hypertension) หรือมีอาการใจสั่น (Palpitations)
• Decongestant nasal sprays - ไม่ควรใช้เกินวัน 3-4 ครั้ง เพราะอาจทำให้อาการแย่ลงเมื่อหยุดใช้ ทั้งยังทำให้ปวดศีรษะ นอนไม่หลับ (Insomnia)
• Montelukast - เป็นยาใช้รักษาอาการหอบหืด

นอกจากนี้ยังมีการรักษาด้วยวิธี

• Immunotherapy ซึ่งเป็นการฉีดวัคซีนที่มีสารก่อภูมิแพ้เข้าไปในร่างกาย วัคซีนที่ใช้ชนิดนี้จึงมีสูตรเฉพาะแตกต่างจากวัคซีนธรรมดาทั่วไป รวมไปถึงวิธีการฉีดด้วย เพราะไม่ใช่ฉีดเพียงครั้งเดียวแล้วหาย แต่จะมีการฉีดอย่างต่อเนื่อง โดยฉีดจากปริมาณน้อยๆ และเพิ่มปริมาณมากขึ้นเรื่อยๆ จนถึงขนาดที่ร่างกายเคยชินแล้วไม่ทำให้เกิดอาการแพ้ขึ้น จึงหยุดเพิ่มขนาดของวัคซีน และค่อยๆ เพิ่มระยะห่างของการฉีดวัคซีนออกไปเป็นทุกๆ 2 และ 3 สัปดาห์ จนถึงฉีดเพียงเดือนละครั้ง เพื่อกระตุ้นให้ภูมิต้านทานที่ร่างกายสร้างขึ้นคงระดับสูงอยู่ได้ตลอดเวลา ทั้งนี้ ควรฉีดเดือนละครั้งไปนาน 3-5 ปี จึงจะพิจารณาหยุดฉีดได้
• การล้างจมูก (Nasal lavage) ด้วยน้ำเกลือ เพื่อทำให้จมูกโล่งจากสารก่อการระคายเคือง (Irritant)

สำหรับคำแนะนำเพื่อการป้องกันเชื้อราก่อภูมิแพ้ในบ้าน มีดังนี้

• กำจัดแหล่งที่ก่อให้เกิดความชื้น เช่น ท่อน้ำหรือบ่อบาดาลที่รั่วซึม เพื่อทำให้บริเวณนั้นๆ แห้ง
• ติดเครื่องปรับอากาศที่มีแผ่นกรองอากาศชนิด HEPA (High-efficiency particulate air) เพื่อดักสปอร์ที่อยู่ในอากาศไม่ให้เข้ามาในบ้าน
• ติดตั้งเครื่องดูดอากาศในห้องน้ำเพื่อให้อากาศถ่ายเทและแห้งไว
• อย่าใช้พรมกับห้องน้ำหรือชั้นใต้ดิน
• ถอดหรือเปลี่ยนพรมและเบาะหนังที่มีเคยโดนน้ำเปียกชุ่ม หรือสิ่งของที่มีเชื้อราติดอยู่ เช่น ขอบหน้าต่าง ฯลฯ

แหล่งข้อมูล

1. Mold allergy. [2015, December 5].

2. Mold[2015, December 5].

3. Mold. [2015, December 5].