ระวังภัย ไอโอดีนไม่เพียงพอ (ตอนที่ 2)

28 กันยายน 2012

นายวิทยา บุรณศิริ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ได้เปิดเผยว่า การสำรวจพัฒนาการเด็กไทย โดยกรมอนามัย พบว่า เด็กไทย [มีพัฒนาการ] สมวัย เพียงร้อยละ 73 และการสำรวจไอคิวของเด็กนักเรียนไทยอายุ 6 - 15 ปี โดยกรมสุขภาพจิต พบระดับสติปัญญา หรือไอคิวเฉลี่ยอยู่ที่ 99 จุด

รายงานการสำรวจ ระบุว่า ไอคิวสูงสุดของเด็กอยู่ในกรุงเทพมหานคร ที่ 105 จุด และต่ำสุดอยู่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ที่ 96 จุด ซึ่งต่ำกว่ามาตรฐานสากล คือ 100 จุด สาเหตุหลักเกิดจากการขาดสารไอโอดีน ซึ่งมีความสำคัญต่อการพัฒนาสมอง ตลอดจนการเลี้ยงดูของพ่อ-แม่ผู้ปกครอง

ไอโอดีน (Iodine) เป็นธาตุที่อยู่ตามธรรมชาติในอาหาร หรือเติมเข้าไปในอาหารได้ หรือเป็นอาหารเสริม (Dietary supplement) เป็นส่วนประกอบสำคัญของฮอร์โมนไทรอยด์ (Thyroid hormone) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่ควบคุมปฏิกิริยาต่อเคมีชีวะ (Biochemical reaction) ในร่างกาย ซึ่งรวมทั้งการสังเคราะห์โปรตีน และกิจกรรมของการเปลี่ยนแปลงทางเคมีในสารอื่นๆ (Enzymatic activity)

ไอโอดีนเป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนดกิจรรมการเผาผลาญอาหาร (Metabolic activity) และจำเป็นต่อการพัฒนาที่เหมาะสมสำหรับระบบโครงกระดูก (Skeletal) และระบบประสาทส่วนกลาง (Central nervous system) ของทารกในครรภ์ (Fetus) และทารก [ไอโอดีนจึงมีบทบาทสำคัญในการพัฒนาระดับสติปัญญา (Intelligence Quotient : IQ) ของเด็ก]

ต่อมไทรอยด์ (Thyroid gland) จำเป็นต้องได้ไอโอดีนในการผลิตฮอร์โมน เพื่อป้องกันและรักษาโรคคอพอก (Goiter) นอกจากนี้ ไอโอดีนยังใช้ในรักษาก้อนเนื้อที่เต้านม (Fibrocystic breast) และอาจป้องกันโรคมะเร็งเต้านม (Breast cancer) โรคตา โรคเบาหวาน (Diabetes) โรคหัวใจ และโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) ตลอดจนเป็นยาขับเสมหะ (Expectorant)

ไอโอดีนยังใช้ทาผิวหนังเพื่อฆ่าเชื้อโรค ป้องกันเจ็บแผลในปาก [อาทิ เยื่อเมือกอักเสบ (Mucositis)] ที่เกิดจากเคมีบำบัด (Chemotherapy) ในการรักษาโรคมะเร็ง และรักษาแผลเปื่อยจากโรคเบาหวาน (Diabetic ulcers) นอกจากนี้ไอโอดีนยังใช้ในกรรมวิธีทำน้ำให้บริสุทธิ์

ในดิน มีไอโอดีนในปริมาณแตกต่างกัน ซึ่งมีผลกระทบต่อส่วนประกอบในพืช ในบางภูมิภาคของโลก การไม่มีไอโอดีนเพียงพอ (Iodine deficiency) ในดินเป็นเรื่องธรรมดา แต่ก็เพิ่มความเสี่ยงในประชากรที่บริโภคอาหารซึ่งมาจากดิน โครงการเติมไอโอดีนในเกลือ (Salt iodization) ซึ่งหลายประเทศ [รวมทั้งประเทศไทย] ได้ลงมือปฏิบัติไปแล้ว พบว่าสามารถลดการไม่มีไอโอดีนเพียงพอได้อย่างฮวบฮาบไปทั่วโลก

ไอโอดีนในรูปของธาตุนั้นเกิดขึ้นน้อยมาก เป็นก๊าซอยู่ในเกลือ เรียกกันว่า ไอโอไดด์ (Iodide) ซึ่งได้รับการดูดซึมที่เร็วมากและเกือบทั้งหมดในกระเพาะและลำไส้เล็กส่วนต้น (Duodenum) และทางเดินอาหาร (Gastrointestinal tract) เมื่อไอโอไดด์เข้าสู่ระบบไหลเวียน (Circulation) ต่อมไทรอยด์ จะเพิ่มความเข้มข้น (Concentrate) ในปริมาณที่เหมาะสม สำหรับการสังเคราะห์ฮอร์โมนไทรอยด์ และส่วนใหญ่ของไอโอไดด์ที่เหลือจะถูกขับออก (Excreted) โดยไต ทางปัสสาวะ

แหล่งข้อมูล:

  1. สธ.xเดินหน้าพัฒนาเด็กไทยโตสมวัย เร่งขจัดโรคขาดสารไอโอดีน หลังพบไอคิวยังต่ำกว่าเกณฑ์ [2012, September 27].
  2. Iodine. [2012, September 27].
  3. Iodine. [2012, September 27].