รวมรุ่นไวรัสตับอักเสบ (ตอนที่ 1)

5 กันยายน 2017

เมื่อไม่นานมานี้ หลานสาวมีอาการเป็นไข้ จึงไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่ง ปรากฏว่าแพทย์ตรวจเลือดและจ่ายยาลดไข้แก้ปวดมาให้กิน แล้วนัดอีก 3 วัน มาตรวจเลือดอีกครั้ง หลังกินยาลดไข้แก้ปวดไปอาการยังไม่ดีขึ้น จึงตัดสินใจไปหาแพทย์ที่โรงพยาบาลอีกแห่งหนึ่ง แพทย์ตรวจเลือดใหม่และเพาะเชื้อแล้วแจ้งว่า มีการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบเอ พร้อมแจ้งว่ายาแก้ปวดที่กินไปนั้นยิ่งไปทำลายตับซ้ำอีก ผลปรากฏว่าหลานต้องนอนโรงพยาบาลอยู่หลายวัน

ก่อนอื่นเรามาทำความรู้จักตับกันก่อนว่า ตับเป็นอวัยวะที่อยู่ทางด้านขวาของช่องท้อง ทำหน้าที่สำคัญหลายอย่างที่มีผลต่อกระบวนการสร้างและสลาย หรือ เมแทบอลิซึม (Metabolism) ทั่วร่างกาย ซึ่งได้แก่

• ผลิตน้ำดี (Bile) ที่จำเป็นต่อการย่อยอาหาร
• กรองสารพิษออกจากร่างกาย
• กำจัดสารพิษหรือของเสียที่เกิดจากขบวนการเมแทบอลิซึมออกจากเซลล์หรือร่างกาย เช่น บิลิรูบิน (Bilirubin) คลอเลสเตอรอล ฮอร์โมน และยา
• กระตุ้นเอนไซม์ ซึ่งเป็นโปรตีนที่จำเป็นของร่างกาย
• สะสมไกลโคเจน (Glycogen) แร่ธาตุ และวิตามิน (เอ ดี อี และ เค)
• สังเคราะห์โปรตีนในเลือด เช่น แอลบูมิน (Albumin)
• สังเคราะห์ปัจจัยการแข็งตัวของเลือด (Clotting factors)

ส่วนโรคไวรัสตับอักเสบ (Hepatitis) เป็นโรคที่เกิดจากการอักเสบหรือติดเชื้อของตับ ส่วนใหญ่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส แต่ก็อาจมีสาเหตุอื่นที่ทำให้ตับอักเสบได้ อย่าง

• โรคตับอักเสบจากภูมิต้านทานตนเอง (Autoimmune hepatitis)
• โรคตับอักเสบอันเนื่องมาจากการใช้ยา โดนสารพิษ หรือดื่มแอลกอฮอล์

การวินิจฉัยโรคตับอักเสบโดยทั่วไปสามารถทำได้ ดังนี้

• สอบถามประวัติและตรวจร่างกาย เช่น กดท้อง ดูสภาพท้องที่บวม ผิวหรือตาขาวเป็นสีเหลือง
• ทดสอบการทำงานของตับ เช่น ดูค่าเอ็นไซม์ตับ
• ตรวจเลือด
• ตรวจอัลตราซาวด์ช่องท้อง
• ตัดชิ้นเนื้อที่ตับไปตรวจ (Liver biopsy)

โดยโรคไวรัสตับอักเสบสามารถแบ่งออกได้เป็น 5 ชนิดหลัก คือ

• ไวรัสตับอักเสบเอ
• ไวรัสตับอักเสบบี
• ไวรัสตับอักเสบซี
• ไวรัสตับอักเสบดี
• ไวรัสตับอักเสบอี

ทั้งนี้ ชนิดที่พบมากคือ เอ บี และ ซี

แหล่งข้อมูล:

1. Hepatitis. [2017, September 4].
2. Viral hepatitis: Types, symptoms, treatment, and prevention. [2017, September 4].