on
มือ-เท้า-ปาก เปิดฉากจู่โจม (ตอนที่ 3 และตอนจบ)
22 กรกฎาคม 2012นายแพทย์พรเทพ ศิริวนารังสรรค์ อธิบดีกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข แจ้ง [บรรดาผู้สื่อข่าว] ถึงการเดินทางไปตรวจเยี่ยมศูนย์พัฒนาเด็กเล็กเขาไม้แก้ว พัทยา จังหวัดชลบุรี ว่าเพื่อพาสื่อมวลชนไปชมศูนย์เด็กเล็กปลอดโรค ที่มีมาตรการในการป้องกันโรคเป็นอย่างดี
จุดประสงค์ก็เพื่อให้รู้ว่าทางศูนย์ดูแลเด็กกันอย่างไร [หลังจากที่มีข่าวแพร่กระจายไปทั่วประเทศไทยเกี่ยวกับโรคมือเท้าปาก] อาทิ เด็กจะได้รับการฝึกให้ล้างมือ ส่วนผู้ดูแลเด็กจะมีการตรวจปาก ตรวจมือ และตรวจเท้าเด็กทุกวัน รวมทั้งวัดไข้ด้วยว่าเป็นโรคไข้หวัด [ที่อาจนำไปสู่] โรคมือเท้าปากหรือไม่
โรคมือเท้าปาก (Hand, foot, and mouth disease : HFMD) แพร่กระจายจากผู้หนึ่งไปยังอีกผู้หนึ่งผ่านน้ำคัดหลั่งของจมูกและคอ (Nose and throat secretions) อาทิ น้ำลาย (Saliva) เสลด/เสมหะ (Sputum) เมือกมูก (Nasal mucus) น้ำเหลืองจากผื่นพุพอง (Blister fluid) หรืออุจจาระ (Stool) ของผู้ป่วยที่ติดเชื้อ
ดังนั้น การลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ สามารถทำได้โดย
- ล้างมือทั้งสองข้างบ่อยๆ ด้วยสบู่และน้ำ โดยเฉพาะหลังการเปลี่ยนผ้าอ้อมในทารกหรือเด็กเล็ก และหลังการใช้ห้องส้วมในเด็กโตหรือผู้ใหญ่
- ฆ่าเชื้อโรค (Disinfect) พื้นผิวที่สกปรก และสิ่งของเครื่องใช้ที่ไม่สะอาด รวมทั้งของเด็กเล่น โดยเริ่มต้นล้างด้วยสบู่ก่อน ตามด้วยน้ำเปล่า แล้วจากนั้น ก็ฆ่าเชื้อด้วยสารละลายที่ผสมจากสารฟอกคลอรีน (Chlorine bleach) 1 ช้อนโต๊ะ กับน้ำ 4 ถ้วยแก้ว
- หลีกเลี่ยงการสัมผัส หรือใกล้ชิดกับผู้ติดเชื้อ HFMD อาทิ การจูบ การกอด หรือการใช้ภาชนะร่วมกัน
เมื่อมีผู้ป่วยเป็น HFMD เขาก็จะรู้สึกเจ็บปากจนไม่สามารถกลืนอาหารได้ ดังนั้นการดื่มของเหลว เป็นสิ่งสำคัญเพื่อมิให้ปากแห้งผาก (Hydrated) ในกรณีที่ไม่สามรถกลืนของเหลว อาจจำเป็นต้องให้อาหารและของเหลวผ่านหลอดเลือดดำ (Intravenous : IV)
แม้ในปัจจุบัน จะยังไม่มีวัคซีนป้องกันจากไวรัสที่เป็นสาเหตุของ HFMD และไม่มีวิธีการบำบัดรักษาโรคนี้โดยตรง แต่ก็สามารถบรรเทาอาการได้ระดับหนึ่ง อาทิ
- กินยาแก้ปวดลดไข้ แต่ต้องระวังมิให้เด็กกินยาแอสไพริน (Aspirin)
- กลั้วคอด้วยน้ำยาบ้วนปาก (Mouthwash) หรือสเปรย์ฉีดให้ชาบรรเทาความเจ็บที่ปาก
- หมั่นรักษาสุขอนามัยส่วนบุคคล (Personal hygiene) อยู่เสมอ
สำหรับผู้เดินทางไปประเทศที่มีการระบาดของ HFMD ให้เพิ่มมาตรการนอกเหนือจากที่กล่าวมาแล้ว อาทิ ในการล้างมือบ่อยๆ หากไม่มีสบู่และน้ำสะอาด ให้ใช้แอลกอฮอล์อย่างน้อย 60% แทน หรือหาซื้อกระป๋องสเปรย์ฉีดสำเร็จรูปสำหรับฆ่าเชื้อโรค เก็บไว้ในกระเป๋าเดินทางที่ติดตัวตลอดเวลา หากมีอาการที่สงสัยว่าจะติดเชื้อ HFMD ให้รีบปรึกษาแพทย์ทันที
แหล่งข้อมูล:
- ยันไทยยังไม่มีกลายพันธุ์ไวรัสมือเท้าปาก [2012, July 21].
- CDC Morbidity and Mortality Weekly Report. [2012, July 21].