มะหิ่งแพะ สรรพคุณของต้นมะหิ่งแพะ 3 ข้อ (ผักฮงหาย)

มะหิ่งแพะ

มะหิ่งแพะ ชื่อวิทยาศาสตร์ Crotalaria chinensis L. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Crotalaria akoensis Hayata, Crotalaria kawakamii Hayata, Crotalaria sinensis J.F.Gmel.) จัดอยู่ในวงศ์ถั่ว (FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE) และอยู่ในวงศ์ย่อยถั่ว FABOIDEAE (PAPILIONOIDEAE หรือ PAPILIONACEAE)^[1],[2]

สมุนไพรมะหิ่งแพะ มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ผักฮงหาย (นครราชสีมา), ดอกคอน (เลย) ส่วนที่ลำพูนเรียก “มะหิ่งแพะ“^[1]

ลักษณะของมะหิ่งแพะ

• ต้นมะหิ่งแพะ จัดเป็นไม้ล้มลุก มีอายุเพียงฤดูเดียว ลำต้นมีลักษณะต้นตั้ง สูงได้ประมาณ 15-60 เซนติเมตร แตกกิ่งก้านมีขนสีน้ำตาลแดง^[1]

• ใบมะหิ่งแพะ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับ ลักษณะของใบเป็นรูปวงรีแกมขอบขนาน รูปขอบขนานแกมใบหอก รูปขอบขนานแกมไข่กลับ หรือเป็นรูปใบหอก ใบมีขนาดกว้างประมาณ 0.5-2 เซนติเมตร และยาวประมาณ 2.5 เซนติเมตร แผ่นใบมีขนปกคลุมทั้งสองด้าน^[1]

• ดอกมะหิ่งแพะ ออกดอกเป็นช่อ โดยจะออกที่บริเวณซอกใบหรือที่ปลายกิ่ง มีดอกย่อยประมาณ 2-5 ดอก กลีบดอกเป็นสีเหลือง ลักษณะเป็นรูปดอกถั่ว^[1]

• ผลมะหิ่งแพะ ออกผลเป็นฝัก ลักษณะของฝักเป็นรูปขอบขนาน ภายในฝักมีเมล็ดประมาณ 15-20 เมล็ด^[1]

สรรพคุณของมะหิ่งแพะ

• ตำรายาไทยจะใช้รากเป็นยาแก้พิษไข้เนื่องจากการอักเสบ ใช้ดับพิษร้อน (ราก)^[1]
• รากใช้กินเป็นยาถอนพิษยาเบื่อเมา (ราก)^[1]
• ตำรายาพื้นบ้านล้านนาจะใช้มะหิ่งแพะทั้งต้น นำมาต้มกับน้ำอาบ เป็นยาแก้ฟกบวม (ทั้งต้น)^[1]

เอกสารอ้างอิง

1. หนังสือสมุนไพรพื้นบ้านล้านนา.  (ภาควิชาเภสัชพฤกษศาสตร์ คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล).  “มะหิ่งแพะ”.  หน้า 82.

ภาพประกอบ : www.flickr.com (by 翁明毅)

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย ()

เรื่องที่น่าสนใจ