ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในผู้ป่วยเบาหวาน (Hypoglycemia)

ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia) ได้แก่ ภาวะซึ่งในเลือดมีปริมาณน้ำตาลกลู โคส (Glucose) ต่ำ มักต่ำกว่า 70 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ซึ่งเป็นภาวะที่พบได้เสมอในผู้ป่วยเบา หวานที่กินยาเบาหวาน และ/หรือ ฉีดยาอินซูลิน เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ได้แก่

• กินยา ฉีดยาเบาหวาน/อินซูลินไม่ถูกต้องตามแพทย์แนะนำ
• ซื้อยาต่างๆกินเอง หรือใช้สมุนไพรร่วมด้วย เพราะอาจมีผลข้างเคียงเสริมฤทธิ์ยาเบาหวาน จึงส่งผลให้น้ำตาลในเลือดต่ำ
• กินยา ใช้ยาเบาหวานไม่ตรงเวลาในทุกๆมื้อของยา
• อดอาหาร หรือกินอาหารน้อยกว่าตามปกติ
• ออกกำลังกายมากกว่าปกติ
• ดื่มสุราเพราะสุราเป็นสาเหตุให้กินอาหารน้อยผิดปกติ น้ำตาลในเลือดจึงต่ำลงได้

อาการจากภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ มักมีหลายๆอาการร่วมกันได้แก่ รู้สึกไม่สบาย เหนื่อยมาก หิว มือสั่น เหงื่อออกมาก ปวดศีรษะ กระสับกระส่าย สับสน มึนงง วิงเวียน ใจสั่น หัวใจเต้นแรงเร็ว เมื่อน้ำตาลต่ำมาก อาจเป็นลม หมดสติ ปลุกไม่ตื่น โคม่า บางคนอาจชัก

การดูแลตนเองเมื่อมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำที่สำคัญคือ

• ต้องรู้จักอาการ คอยสังเกตอาการ เพื่อรักษาได้ทัน แจ้งคนรอบข้างให้รู้จักอาการ มีเอกสารกำกับตนว่า เป็นโรคอะไร กินยาอะไร เพื่อเมื่อเกิดอาการนอกบ้าน คนอื่นจะได้ช่วยเหลือได้ทัน
• มีน้ำหวาน ลูกอม ติดบ้าน ติดตัวเสมอ เมื่อเริ่มมีอาการให้รีบกิน หรืออมอย่างน้อย 2 - 3 ช้อน หรือ 3 - 4 เม็ด รอประมาณ 15 นาที ถ้าอาการไม่ดีขึ้นกินซ้ำ ถ้าอาการยังไม่ดีขึ้นรีบพบแพทย์/ไปโรงพยาบาล หรือรีบพบแพทย์/ไปโรงพยาบาลตั้งแต่แรก หรือพบแพทย์/ไปโรงพยาบาลฉุกเฉินตั้งแต่แรก ขึ้นกับความรุนแรงของอา การ
• เมื่ออาการดีขึ้นก็ยังต้องพบแพทย์ก่อนนัด หรือภายใน 1 - 2 วันเพื่อการปรับยาเบา หวาน
• พบแพทย์/ไปโรงพยาบาลฉุกเฉิน เมื่อเป็นลมหมดสติ ปลุกไม่ตื่น ชัก (หลังหยุดชัก) และ/หรือ โคม่า

การป้องกันภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำที่สำคัญคือ

• กินยา ฉีดยาเบาหวาน/อินซูลิน ตรงเวลาในทุกๆครั้งของการใช้ยา
• กินอาหารทุกมื้อในปริมาณใกล้เคียงกัน เพื่อแพทย์ปรับขนาดยาได้ถูกต้อง
• ไม่อดอาหาร กินอาหารทุกมื้อตามที่เคย
• การออกกำลังกายในทุกๆวันควรต้องสม่ำเสมอ ไม่ใช่บางวันออกกำลังกายเบาๆ บางวันออกกำลังกายหักโหม เพื่อประโยชน์ในการปรับขนาดยาได้เหมาะสมเช่น เดียวกับในเรื่องอาหาร
• ไม่ดื่มสุรา
• ไม่ซื้อยาต่างๆกินเองหรือใช้ยาสมุนไพร
• ปรึกษาแพทย์พยาบาลถึงภาวะนี้ และในการดูแลตนเองเมื่อเกิดภาวะนี้ ล่วงหน้าเสมอ
• เมื่อกินอาหารได้น้อยกว่าปกติ ควรพบแพทย์พยาบาลขอคำแนะนำ อย่าปรับลดยาเบาหวานเอง

บรรณานุกรม

Dabetes-low sugar [2014, July19 ].

Updated 2014, July 19