ปลูกไต ปลูกชีวิต (ตอนที่ 2)

17 เมษายน 2016

การปลูกถ่ายไต (Kidney transplant) เป็นการผ่าตัดเพื่อเปลี่ยนไตกรณีที่ไตทำงานได้ไม่ปกติ ขาดความสามารถในการกรองของเหลวและของเสียออกจากร่างกาย เป็นวิธีการรักษาภาวะไตวาย (Kidney failure) หรือ ระยะสุดท้ายของโรคไต (End-stage kidney disease)

ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่ของการเกิดระยะสุดท้ายของโรคไต ได้แก่

• โรคเบาหวาน
• ความดันโลหิตสูงเรื้อรังที่ควบคุมไม่ได้
• ไตอักเสบเรื้อรัง (Chronic glomerulonephritis)
• โรคถุงน้ำในไต (Polycystic kidney disease)

โดยไตที่ได้รับการปลูกถ่ายอาจได้มาจาก

• ผู้บริจาคที่เกี่ยวข้องเป็นญาติที่ยังมีชีวิตอยู่ เช่น พ่อแม่ พี่น้อง
• ผู้บริจาคที่ไม่เกี่ยวข้องที่ยังมีชีวิตอยู่ เช่น เพื่อน คู่สมรส
• ผู้บริจาคที่เสียชีวิตแล้วและไม่เป็นโรคไต

ทั้งนี้ ผู้ที่สามารถทำการบริจาคไตได้ จำเป็นต้องมีอายุ 18 ปีขึ้นไป โดยไตที่ได้รับการบริจาคจะถูกแช่ในน้ำเกลือ (Saline) ที่เย็น ซึ่งมีอายุเก็บได้ไม่เกิน 48 ชั่วโมง โดยก่อนที่จะทำการปลูกถ่ายไตได้ แพทย์จะทำการตรวจดังต่อไปนี้

• ชนิดของเนื้อเยื่อและกรุ๊ปเลือด
• ทดสอบเลือดหรือผิวหนังว่าไม่มีการติดเชื้อ
• ทดสอบหัวใจ เช่น การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (Electrocardiogram = EKG) การตรวจหัวใจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง (Echocardiogram) หรือ การตรวจสวนหัวใจ (Cardiac catheterization)
• การตรวจหามะเร็งระยะแรก (Early cancer)

การผ่าตัดปลูกถ่ายไตมักกินเวลาประมาณ 3-4 ชั่วโมง หลังผ่าตัดคนไข้อาจจำเป็นต้องอยู่ดูอาการที่โรงพยาบาลประมาณ 3-7 วัน และต้องติดตามอย่างใกล้ชิดประมาณ 1-3 เดือน ทั้งนี้ระยะเวลาพักฟื้น (Recovery period) จะกินเวลาประมาณ 6 เดือน

สำหรับสถิติของการมีชีวิตรอดหลังการเปลี่ยนถ่าย (Kidney transplant survival rates) มีดังนี้

• ร้อยละ 98 ของผู้ที่รับบริจาคไตจากผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่ สามารถมีชีวิตอยู่ได้อีกอย่างน้อย 1 ปี และร้อยละ 90 สามารถมีชีวิตอยู่ได้อีกอย่างน้อย 5 ปี
• ร้อยละ 94 ของผู้ที่รับบริจาคไตจากผู้ที่เสียชีวิตแล้ว สามารถมีชีวิตอยู่ได้อีกอย่างน้อย 1 ปี และร้อยละ 82 สามารถมีชีวิตอยู่ได้อีกอย่างน้อย 5 ปี

แหล่งข้อมูล

1. Kidney transplant. [2016, April 16].

2. Kidney transplant. [2016, April 16].

3. Kidney Transplant. [2016, April 16].