ประหม่าเกินเหตุหรือเขินเกินไป (ตอนที่ 3)

13 กรกฎาคม 2016

อาการทางกายภาพ (Physical symptoms) ได้แก่

• หน้าแดง
• หายใจลำบาก
• ท้องปั่นป่วน คลื่นไส้
• ตัวสั่น เสียงสั่น
• หัวใจเต้นเร็วหรือแน่นหน้าอก
• เหงื่อแตกหรือร้อนวูบวาบ
• รู้สึกเวียนศีรษะหรือหน้ามืดเป็นลม

อาการทางพฤติกรรม (Behavioral symptoms) ได้แก่

• พยายามหลีกเลี่ยงสถานการณ์ทางสังคม
• ชอบอยู่เงียบๆ หรือซ่อนตัวอยู่ข้างหลังเพื่อไม่ให้คนอื่นสังเกตุเห็น
• ต้องมีคู่หู (Buddy) ไปในทุกที่
• ต้องดื่มย้อมใจก่อนไปพบสถานการณ์ทางสังคม ทั้งนี้เพื่อบรรเทาอาการทางประสาท

ส่วนเด็กที่เป็นโรคนี้อาจจะแสดงออกถึงความวิตกกังวลด้วยการ ร้องไห้ ต้องอยู่ใกล้ๆ กับผู้ปกครอง หรือ ชักดิ้นชักงอ (Throwing a tantrum) ไม่อยากไปโรงเรียน

สำหรับสาเหตุของการเป็นโรคประหม่ากังวลต่อหน้าสังคมมีหลายสาเหตุร่วมกัน โดย ผศ.พญ.ทานตะวัน กล่าวถึง สาเหตุหลักว่ามี 2 ประการ คือ ด้านจิตใจและด้านร่างกาย

1. สาเหตุด้านจิตใจ

1.1 ผลจากอดีต

• เคยมีประสบการณ์อันเลวร้ายในอดีต เช่น เคยพูดหรือแสดงความคิดเห็นต่อหน้าคนอื่นๆ แล้ว ได้รับการตอบรับที่ไม่ดี หรือเกิดความรู้สึกอับอาย ประสบการณ์เลวร้ายนั้นกลายเป็นแผลในใจ จนเกิดความรู้สึกฝังใจ
• เคยมีอาการประหม่าตื่นเต้นตอนพูดหรือแสดงออก แล้วถูกคนจับได้หรือเกรงว่าคนจะจับได้ เลยเกิดความประหม่ากังวลขึ้นมาทุกครั้งที่ต้องเจอสถานการณ์แบบเดิม
• เป็นเด็กที่เติบโตมาในครอบครัวที่พ่อแม่มักวิพากษ์วิจารณ์เด็กตลอด จนเด็กรู้สึกขาดความมั่นใจ มองว่าตนเองไม่เป็นที่น่ายอมรับ หรือพ่อแม่ที่มักทำให้เด็กรู้สึกอับอาย (Shame) หรือเด็กที่เติบโตมากับพ่อแม่ที่แคร์สายตาคนอื่นมากๆ อ่อนไหวต่อการวิพากษ์วิจารณ์จากคนรอบตัวอย่างมาก ยึดถือความคิดเห็นหรือคำวิพากษ์วิจารณ์ของคนอื่นมาก เด็กก็จะสั่นไหว อ่อนไหว และแคร์สายตาคนอื่นมากไปด้วยเช่นกัน (หรือที่เรียกว่า แคร์สื่อมาก)

แหล่งข้อมูล

1. รู้จัก "โรคประหม่ากังวลต่อหน้าสังคม" : ผลเสียรุนแรง หากไม่รักษา. [2016, July 12].

2. Social Anxiety Disorder [2016, July 12].

3. Social Anxiety Disorder and Social Phobia [2016, July 12].