ประสาทส่วนปลาย ระบบประสาทส่วนปลาย (Peripheral nervous system)

ประสาทส่วนปลาย (Perpheral nerve) ระบบประสาทส่วนปลาย หรือ ระบบประสาทรอบนอก(Peripheral nervous system ย่อว่า PNS) คือ เส้นประสาท (Nerve) และปมประสาท (Ganglion) ที่อยู่ภายนอกสมอง และภายนอกไขสันหลัง คืออยู่นอกระบบสมองส่วนกลาง

ระบบประสาทส่วนปลาย ประกอบด้วย

• ระบบประสาทอัตโนมัติ หรือ ระบบประสาทอิสสระ (Autonomic nervous system) หรือ ระบบประสาทนอกอำนาจจิตใจ(Involuntary nervous system) ซึ่งทำหน้าที่ควบคุมการทำงานของอวัยวะภายใน โดยการทำงานส่วนใหญ่จะเป็นไปตามกลไกของอวัยวะนั้นๆเอง ไม่ขึ้นกับสมอง แต่บางส่วนก็ขึ้นกับสมอง เช่น เส้นประสาทควบ คุมการทำงานของหัวใจ หรือของกล้ามเนื้อกระเพาะอาหารและลำไส้ ซึ่งเป็นกล้ามเนื้อเรียบ (Smooth muscle)
• ระบบประสาทความรู้สึกทางกาย (Somatic nervous system หรือ Voluntary nervous system) ซึ่งควบคุมจากสมอง ได้แก่ เส้นประสาทควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อภายนอกร่างกาย หรือ กล้ามเนื้อลาย (Striated muscle) เช่น กล้ามเนื้อของ แขน ขา ลำตัว และกล้ามเนื้อการหายใจ/ซี่โครง

ทั้งนี้ เส้นประสาทที่ออกจากสมองโดยตรง เรียกว่า เส้นประสาทสมอง(Cranial nerve) (ย่อว่า CN) มีทั้งหมด 12 คู่ทั้งซ้ายขวา คือ คู่ที่ 1 ถึงคู่ที่ 12 ส่วนเส้นประสาทที่ออกจากไขสันหลังเรียกว่า Spinal nerve มีทั้งหมด 31 คู่ คือ ออกจากไขสันหลังทั้งซ้ายและขวา ตั้งแต่ระดับไขสันหลังส่วนลำคอไปจนถึงไขสันหลังส่วนกระดูกก้นกบ

เส้นประสาททั้งหมด มีหน้าที่รับและส่งสัญญาณเพื่อการทำงานต่างๆระหว่าง สมอง ไขสันหลัง และเนื้อเยื่อ/อวัยวะต่างๆทั่วร่างกาย

อนึ่ง โรคของเส้นประสาทที่อาจพบได้ เช่น โรคเส้นประสาท โรคเส้นประสาทเหตุเบาหวาน โรคเส้นประสาทอักเสบเรื้อรัง โรคเส้นประสาทเหตุสารพิษ โรคเส้นประสาทมีเดียนกดทับที่ข้อมือ ปวดเหตุประสาท ปวดเหตุเส้นประสาทงูสวัด และ เนื้องอกของเส้นประสาท เป็นต้น

บรรณานุกรม

1. [2018,April7]
2. [2018,April7]
3. [2018,April7]

Updated 2018,April7