ปฏิบัติการในโรงพยาบาล - จากมุมมองของผู้บริหาร ตอนที่ 69 ผลกระทบต่อผู้ป่วย

2 มิถุนายน 2013

ผู้ป่วยมีส่วนร่วมในบริการกายภาพบำบัด (Physical therapy : PT) เพื่อปรับปรุงความสามารถในการเคลื่อนไหว (Mobility) สมรรถนะ (Function) และสุขภาพ นอกจากการแก้ปัญหาเรื่องความอ่อนเพลีย (Debilitating) จากหัตถการเฉพาะ อาทิ ศัลยกรรม แล้วผู้ป่วยยังจะได้ประโยชน์จากการเคลื่อนไหวแต่เนิ่นๆ เพื่อลดอาการแทรกซ้อน ที่มีสาเหตุจากการขาดกิจกรรม (Inactivity)

อาการแทรกซ้อนดังกล่าว ได้แก่ อาการทรุดลง (De-conditioning) ปอดอักเสบ (Pneumonia) และ ข้อต่อหดตัว (Joint contractures) ผลกระทบของอาการทรุดลง ซึ่งผู้ป่วยสูญเสียความแกร่งและทนทานของกล้ามเนื้อ ความสมบูรณ์ของหลอดเลือดหัวใจและปอด (Cardiovascular/pulmonary fitness) เป็นปัญหาสำคัญ โดยเฉพาะผู้สูงอายุ หรือผู้ใหญ่พิการที่อาจช่วยตัวเองได้ (Independent) บ้าง ก่อนเข้านอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาล

กลุ่มคนดังกล่าวอาจมีสรีระสำรอง (Physiologic reserve) ที่จะนำมาใช้ เมื่อต้องนอนพักรักษาตัวในโรงพยาบาลกรณีเจ็บไข้ได้ป่วยหนัก ดังนั้น การมีกิจกรรมต่อเนื่อง (รวมทั้งการออกกำลังกายเพื่อบำบัด) สามารถเป็นปัจจัยสำคัญในการกำหนดสมรรถนะทางกาย และการช่วยตัวเองได้ หลังจากฟื้นฟูแล้ว

ผู้ป่วยอาจต้องการบริการด้านกระดูกและข้อ (Orthopedics) ประสาทวิทยา (Neurology) หรือการดูแลบาดแผล (Wound care) ขึ้นอยู่กับการวินิจฉัยทางการแพทย์เกี่ยวกับผู้ป่วย ผู้ถูกตัดอวัยวะ (Amputee) ก็เป็นผู้ป่วยอีกกลุ่มหนึ่ง แม้เบาหวานอาจไม่ใช่เหตุผลหลักในการปรึกษาแทพย์ แต่นักกายภาพบำบัด (PT) มักต้องทำงานกับผู้ป่วยที่มีเบาหวานเป็นโรคร่วม (Co-morbidity)

สำหรับบริการเฉพาะทาง เช่น โรคมะเร็ง (Oncology) การแพทย์ปลูกถ่ายอวัยวะ (Transplant medicine) และการดูแลทารกแรกเกิดในภาวะวิกฤต (Neonatal intensive care) นักกายภาพบำบัดอาจทำงานในโรงพยาบาลเด็ก ซึ่งเชี่ยวชาญในสาขาเหล่านี้

ผู้ป่วยจะได้รับบริการกายภาพบำบัด 1 หรือ 2 คาบ (Session) ต่อวัน คาบละประมาณ 15 ถึง 60 นาที ขึ้นอยู่กับความจำเป็นของผู้ป่วย สถานะทางการแพทย์ และความอดทนยอมรับของกิจกรรม (Activity tolerance) กายภาพบำบัดให้บริการตามจุดต่างๆ ในโรงพยาบาล

การจัดตารางคาบ (Scheduling) เป็นสิ่งท้าทายความสามารถไม่น้อย เพราะผู้ป่วยจำเป็นต้องได้รับการดูแลจากหลากหลายบุคลากร ความยากในการพยากรณ์ความต้องการของผู้ป่วย และสถานะทางสุขภาพ ในบางขณะผู้ป่วยอาจทำกิจวัตรอื่นๆ อาทิ เข้าห้องน้ำและอาบน้ำ หรือไม่อยู่ในห้องตนเอง เพราะไปรับบริการอื่นๆ อาทิ หัตถการและการทดสอบ

ผมขอเชิญชวนคุณผู้อ่านให้ (1) เขียนมาสอบถามเนื้อหาที่มีข้อสงสัย เพื่อความกระจ่างขึ้น (2) ชี้แนะข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง หรือสิ่งขาดตกบกพร่อง เพื่อการแก้ไขให้ถูกต้อง (3) แสดงความคิดเห็นในแต่ละตอน ทั้งติและชม เพื่อการปรับปรุงให้ดีขึ้น และ (4) แบ่งปันความรู้และประสบการณ์ของคุณผู้อ่าน เพื่อประโยชน์ต่อสาธารณชนร่วมกัน ครับ

แหล่งข้อมูล:

1. Griffin, Donald J. (2012). Hospitals : What They Are and How They Work (4th Ed). Sudbury, MA : Jones & Bartlett Learning.
2. ประสบการณ์จากเครือโรงพยาบาลกรุงเทพ กลุ่มโรงพยาบาลพญาไท โรงพยาบาลประสานมิตร (มูลนิธิ สมาคมปราบวัณโรคแห่งประเทศไทย) และศูนย์การแพทย์สมเด็จพระเทพรัตน์ (โรงพยาบาลรามาธิบดี)