ทำไมจึงด่างขาว (ตอนที่ 2)

8 กรกฎาคม 2015

วันที่ 25 มิถุนายน ของทุกปี เป็นวันโรคด่างขาวของโลก (World Vitiligo Day) มีคนทั่วโลกประมาณร้อยละ 0.5 – 1ที่เป็นโรคด่างขาว

โรคด่างขาว (Vitiligo) เป็นโรคที่ทำให้ผิวหนังสูญเสียสีผิว เป็นดวงด่าง สามารถกระทบต่อผิวหนังได้ทุกส่วนของอวัยวะ เราไม่สามารถคาดการณ์ได้ถึงขนาดและความเร็วในการเกิดด่างขาว

ปกติ สีของผม ผิวหนัง และตา จะถูกกำหนดด้วยเมลานิน (Melanin) โรคด่างขาวเกิดขึ้นเมื่อเซลล์ที่ผลิตเมลานินตายหรือหยุดการทำงาน แพทย์ไม่สามารถบอกได้ชัดเจนว่าทำไมเซลล์จึงตายหรือหยุดทำงาน แต่สันนิษฐานว่าเกิดจาก

• ความผิดปกติของระบบภูมิต้านทานของร่างกายที่ทำลายเซลล์สร้างสีเมลานินของผิวหนังที่เรียกว่า Melanocytes ของผิวหนัง
• พันธุกรรม
• มีต้นเหตุอื่น เช่น โดนแดดเผา ความเครียด หรือสัมผัสกับสารเคมีอุตสาหกรรม

โรคด่างขาวเกิดได้กับคนทุกอายุ (โดยอายุเฉลี่ยอยู่ที่ 20 กว่า ปี) ทุกสีผิว แต่อาจจะเห็นได้ชัดในผู้ที่มีสีผิวเข้ม คนที่เป็นโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune disease) มักมีโอกาสเป็นโรคด่างขาวมากกว่าคนที่ไม่ได้เป็น อย่างคนที่มี

• ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน (Hyperthyroidism)
• ภาวะต่อมหมวกไตทำงานไม่เพียงพอ (Adrenocortical insufficiency)
• ผมร่วงเป็นหย่อมๆ (Alopecia areata)
• โรคโลหิตจางอย่างร้าย (Pernicious anemia)

โรคด่างขาวเป็นโรคไม่ติดต่อและไม่ทำให้เสียชีวิต มักเกิดครั้งแรกในบริเวณที่โดนแสงอาทิตย์ เช่น บริเวณมือ เท้า แขน หน้า และริมฝีปาก โดยมีอาการดังนี้

• สีผิวด่าง (Skin discoloration)
• ผม ขนตา คิ้ว หรือหนวด มีสีขาวเร็วกว่ากำหนด (มักเป็นก่อนอายุ 35 ปี)
• เนื้อเยื่อที่อยู่บริเวณในปากและจมูกมีสีด่าง
• มีการเปลี่ยนสีของลูกตาชั้นใน (Retina)
• มีสีด่างรอบวงแขน สะดือ อวัยวะเพศ และช่องทวารหนัก

ทั้งนี้ อาการด่างขาวสามารถเกิดขึ้นได้ตามส่วนต่างๆ ของร่างกาย ขึ้นกับชนิดของโรคที่เป็น กล่าวคือ

1. Generalized vitiligo - เป็นชนิดที่เกิดด่างขาวได้ทั่วทั้งตัว เป็นชนิดที่พบมากที่สุด
2. Segmental vitiligo – เป็นชนิดที่เกิดด้านใดด้านหนึ่งของร่างกาย มักเป็นตั้งแต่เด็ก เป็นอยู่ 1-2 ปี จึงหยุด
3. Localized (Focal) vitiligo – เป็นชนิดที่เกิดเพียงไม่กี่จุดของร่างกาย

แหล่งข้อมูล

1. Vitiligo. [2015, July 7].
2. Vitiligo. [2015, July 7].
3. Vitiligo. [2015, July 7].