ดารดาษด้วยเชื้อโรค (ตอนที่ 4)

17 กุมภาพันธ์ 2018

      

- ผู้ที่ติดเชื้อเฮชไอวีหรือเชื้อเอดส์ มักจะติดเชื้อราทำให้เป็นโรคคริปโตคอกโคสิส (Cryptococcosis) โรคค็อกสิดิออยโดไมโคสิส (Coccidioidomycosis) โรคฮีสโตพลาสโมสิส (Histoplasmosis) และ โรคโรคปอดอักเสบจากเชื้อนิวโมซิสติส จิโรเวซิไอ (Pneumocystis pneumonia = PCP)

- ผู้ป่วยที่มีการปลูกถ่ายอวัยวะ (Organ transplant patient)

- ผู้ป่วยโรคมะเร็งที่มีการให้เคมีบำบัดหรือรังสีบำบัด

- ผู้ป่วยที่รักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาล หรือที่เรียกว่า การติดเชื้อในโรงพยาบาล (Healthcare-associated infections = HAIs)

- ผู้ป่วยที่มีการปลูกถ่ายสเต็มเซลล์ (Stem cell transplant patient)

- ผู้ที่กินยาและได้รับผลข้างเคียงจากยาที่ทำให้ภูมิคุ้มกันต่ำ เช่น

• คอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) ที่ใช้รักษาอาการโรคไขข้ออักเสบ (Arthritis) โรคหอบหืด โรคภูมิแพ้ และโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเอง (Autoimmune diseases) อย่างลูปัส (Lupus) โรคซาร์คอยโดซิส (Sarcoidosis) หรือโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (Inflammatory bowel disease)
• ยายับยั้งทีเอ็นเอฟ (TNF inhibitors) ที่ใช้รักษาโรคภูมิคุ้มกันทำลายตนเองอย่าง โรคข้อรูมาตอยด์ (Rheumatoid) โรคไขข้ออักเสบ โรคสะเก็ดเงิน (Psoriasis) หรือโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง

      โปรโตซัว (Protozoa) เป็นสัตว์เซลล์เดียวที่ชอบความชื้นและมักแพร่เชื้อทางน้ำ โปรโตซัวบางชนิดเป็นสาเหตุให้เกิดการติดเชื้อทางลำไส้ซึ่งทำให้มีอาการท้องร่วง คลื่นไส้ และปวดท้อง

      โปรโตซัวที่ทำให้เกิดโรคในมนุษย์สามารถแบ่งออกได้เป็น 4 กลุ่ม ตามลักษณะของการเคลื่อนไหว ได้แก่

• Sarcodina ได้แก่ พวกที่ใช้ขาเทียมในการเคลื่อนที่ เป็นอะมีบาชนิดต่างๆ อย่าง Entamoeba ที่ทำให้เกิดโรคบิด
• Mastigophora ได้แก่ พวกใช้แฟลกเจลลัม (Flagellates) ในการเคลื่อนที่ เช่น Giardia ที่ทำให้เกิดโรคอุจจาระร่วง หรือ Leishmania ที่มีผลต่อผิวหนังหรืออวัยวะภายใน
• Ciliophora ได้แก่ พวกใช้ชิเลีย (Ciliates) ในการเคลื่อนที่ เช่น Balantidium ที่ทำให้เกิดโรคเกี่ยวกับทางเดินอาหาร
• Sporozoa ได้แก่ พวกที่ไม่มีอวัยวะสำหรับเคลื่อนที่ ส่วนใหญ่ดำรงชีวิตแบบปรสิต ได้แก่ Plasmodium ที่ทำให้เกิดโรคมาลาเรีย หรือ Cryptosporidium ที่ทำให้เกิดโรคอุจจาระร่วง

      และเชื่อหรือไม่ว่า เราสามารถพบเชื้อโรคได้ในทุกที่ทั่วโลกโดยที่เราก็นึกไม่ถึงเหมือนกันว่า เชื้อโรคสามารถอาศัยตามที่ต่างๆ เหล่านี้ได้ เรามาดูกันว่ามีที่ไหนบ้างที่เราสัมผัสกับเชื้อโรคอยู่ในทุกวันนี้

- โทรศัพท์มือถือ (Cellphone) ที่อยู่กับบางคนในทุกสถานที่แม้แต่ในห้องน้ำ ซึ่งอาจกล่าวได้ว่า โทรศัพท์มือถือนี้สกปรกกว่าที่นั่งชักโครกเสียเอง โดยเราสามารถพบเชื้อแบคทีเรีย E. coli ที่เป็นต้นเหตุสามารถทำให้เรามีอาการท้องเสียและปวดท้อง ซึ่งเชื้อนี้สามารถมีชีวิตอยู่ได้เป็นชั่วโมงบนพื้นผิวอย่างโทรศัพท์ ดังนั้น พยายามทำความสะอาดโทรศัพท์และล้างมือให้สะอาด

- รีโมทคอนโทรล (Remote Control) ซึ่งติดเชื้อราและเชื้อแบคทีเรียได้จากมือของคนที่มีเชื้อ พื้น หรือเบาะโซฟา ดังนั้น จงเช็ดทำความสะอาดให้บ่อย

แหล่งข้อมูล:

1. What Are Germs? [2018, February 16].
2. Protozoa. [2018, February 16].
3. Germy Things You Touch Every Day. [2018, February 16].
4. Who Gets Fungal Infections? [2018, February 16].