on
ซื้อเสื้อผ้ามือสอง ต้องระวังโรคติดเชื้อ (ตอนที่ 2)
27 ตุลาคม 2012นายแพทย์สมพงษ์ จรุงจิตตานุสนธิ์ นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดบุรีรัมย์ กล่าวเตือนประชาชนที่นิยมซื้อผ้าห่ม และเสื้อกันหนาวมือสองมาใช้ว่า ควรนำไปต้ม และซักด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อให้สะอาด แล้วตากแดดให้แห้ง จนแน่ใจว่าปลอดเชื้อ โรคก่อนนำมาสวมใส่ มิฉะนั้นอาจอยู่ในภาวะความเสี่ยงสูงต่อการเป็นโรคผิวหนังอักเสบ โรคหิด และโรคเชื้อราในผิวหนัง
โรคหิด (Scabies) คือโรคติดต่อทางผิวหนังร้ายแรงที่ทำให้เกิดอาการคัน ซึ่งเกิดจากการติดเชื้อจากตัวเห็บ Sarcoptes scabiei ซึ่งเป็นปรสิต (Parasite) มีแปดขา ตัวเล็กขนาด 1/3 มิลลิเมตร และจะฝังตัวลงในผิวหนังเพื่อก่อให้เกิด อาการคัน อย่าง รุนแรง และจะทวีความรุนแรงมากขึ้นในเวลากลางคืน
ตัวเห็บดังกล่าวเคลื่อนไหวด้วยวิธีคลานและไต่ แต่ไม่สามารถบิน หรือกระโดดได้ มักจะเคลื่อนตัวไม่ได้เมื่ออยู่ที่อุณหภูมิต่ำกว่า 20 องศาเซลเซียส (Celsius) แม้จะสามารถมีชีวิตอยู่รอดได้เป็นเวลานาน ในอุณหภูมิแบบนี้ก็ตาม
โรคหิดติดต่อกันผ่านจากการที่ผิวหนังสัมผัสกันโดยตรง ตัวเห็บนั้นมีความไวต่อสภาพแวดล้อมสูง สามารถมีชีวิตอยู่ นอกร่างกายมนุษย์เป็นเวลากว่า 24 - 36 ชั่วโมง การที่ผิวหนังสัมผัสกันโดยตรงนั้นได้แก่ การมีเพศสัมพันธ์กัน หรือแม้แต่การกอด กันก็เพียงพอที่จะแพร่ตัวเห็บสู่กันได้
โรคหิดทำให้ผิวหนังเป็นผื่นทั่วร่างกาย ซึ่งประกอบไปด้วยตุ่มแดงเล็กๆ และตุ่มพุพอง และอาจรวมไปถึงพังผืดตาม ง่ามนิ้ว ข้อมือ หลังศอก หัวเข่า รอบเอวและสะดือ ขอบรักแร้ รอบหัวนม หลังเท้า อวัยวะเพศ และก้น ตุ่มดังกล่าวอาจเป็น สะเก็ดเลือด
โปรดจำไว้ว่าไม่ใช่ทุกตุ่มที่เป็นตัวเห็บฝังตัวอยู่ เมื่อมีการกล่าวถึงโรคหิดในหนังสือ มักมีการพูดถึง “โพรง” ซึ่งจริงๆ แล้วคือรอยเส้นขนาดเล็ก ที่มีความยาวตั้งแต่ 2 - 15 มิลลิเมตร เป็นเส้นบางๆสีเทา น้ำตาล แดงในบริเวณที่ติดเชื้อ การเกาจะทำให้ “โพรง” ดังกล่าวหายไป
การรักษาโรคหิดทำได้ง่ายๆ ด้วยยาฆ่าตัวเห็บ รวมถึงการปฏิบัติตามขั้นตอนต่อไปนี้ด้วย
- ทายาฆ่าตัวเห็บอย่าง Permethrin (Elimite) ตั้งแต่บริเวณคอลงมา ทิ้งไว้ข้ามคืนแล้วล้างออก ทายาติดต่อ กันเป็นเวลา 7 วัน เป็นยาที่ใช้สำหรับผู้ที่มีอายุ 2 เดือนขึ้นไป มียาอีกตัวหนึ่งที่ใช้ได้เช่นกัน คือ Lindane ทาตัวยาที่เป็นครีม 30 กรัมตั้งแต่คอลงมา แล้วล้างออกหลังจาก ทิ้งไว้ 8 ชั่วโมง
- กินยา Ivermectin เป็นยาต้านพยาธิที่สามารถฆ่าตัวเห็บได้ด้วย แม้การกินยาจะสะดวกกว่าการทา แต่ Ivermectin ก็มีความเสี่ยงของผลข้างเคียงที่เป็นพิษมากกว่า Permethriจึงควรใช้เมื่อการรักษาวิธีอื่น ไม่ได้ผลเท่านั้น (ก่อนซื้อยาใช้เอง ต้องปรึกษาเภสัชกรประจำร้านขายยาก่อนเสมอ)
- ใช้ยาต้านฮิสตามีน (Antihistamine) อย่าง Diphenhydramine (Benadryl) ช่วยบรรเทาอาการคัน
- ซักผ้าปูที่นอนด้วยน้ำร้อน เพราะตัวเห็บไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้นานเมื่อออกห่างจากร่างกาย
หากปฏิบัติตามขั้นตอนการรักษาเหล่านี้อย่างเคร่งครัด เพียงไม่กี่วันอาการน่าจะดีขึ้น และควรหายดีเป็นปกติ หลัง 1 - 2 สัปดาห์
แหล่งข้อมูล:
- โรคติดเชื้อถามหา! เตือนซื้อเสื้อผ้ามือสอง [2012, October 26].
- Scabies. [2012, October 26].