on
“ชัก” เป็นเรื่อง (ตอนที่ 2)
29 สิงหาคม 2015
ชัก (Seizure) เป็นอาการที่เกิดจากความผิดปกติของคลื่นไฟฟ้าในสมอง การชักมีหลายแบบ ตั้งแต่แบบอ่อนที่ไม่มีการสั่นโยก ทั้งนี้อาการต่างๆ ขึ้นอยู่กับส่วนไหนของสมองที่ถูกกระทบ อาการที่เกิดขึ้น ได้แก่
- หน้ามืดชั่วคราว (Brief blackout)
- น้ำลายไหล (Drooling) หรือมีลักษณะเป็นฟอง (Frothing)
- ตากรอกไปมา
- มีเสียงร้องครางและหายใจรุนแรง (Grunting and snorting)
- ไม่สามารถควบคุมการขับถ่ายอุจจาระและปัสสาวะ (Loss of bladder or bowel control)
- อารมณ์เปลี่ยน เช่น โกรธฉับพลัน กลัวโดยอธิบายไม่ได้ ตื่นตระหนก หรือหัวเราะ
- สั่นไปทั้งร่างกาย
- ปากมีรสขมหรือเป็นรสโลหะ (Metallic flavor)
- ฟันขบกัน (Teeth clenching)
- หยุดหายใจชั่วคราว
- ควบคุมการชักกระตุกของกล้ามเนื้อไม่ได้
ทั้งนี้อาจมีอาการนาน 2-3 วินาที และเป็นไปเรื่อยๆ สูงสุดที่ประมาณ 15 นาที (แต่ไม่ค่อยพบ) โดยอาการเตือนก่อน ได้แก่
- กลัวหรือกระวนกระวายใจ
- คลื่นไส้
- อาการหัวหมุน (Vertigo)
- อาการทางสายตา เช่น เห็นแสงแวบ เป็นจุด หรือเป็นเส้น
การชักแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่
- การชักทั่วๆ ไป (Generalized seizures)
- การชักเฉพาะที่ (Partial seizures / focal seizures)
1. การชักทั่วๆ ไป (Generalized seizures) เกิดจากสมองทั้งสองซีกได้รับสัญญาณไฟฟ้าที่ผิดปกติ มักมีการสูญเสียการรู้สึกตัว แบ่งย่อยออกได้เป็น 6 ชนิด คือ
1.1 Tonic-clonic seizures (Grand-mal seizure) เป็นชนิดที่พบมากที่สุดและเกิดขึ้นรวดเร็ว การชักชนิดนี้ผู้ป่วยจะมีการหมดสติและล้มลง มี 3 ระยะ คือ ระยะ "Tonic" ซึ่งร่างกายจะแข็งเกร็งประมาณ 30-60 วินาที ตามด้วยระยะ "Clonic" ที่ร่างกายจะมีการชักกระตุกประมาณ 30-60 วินาที หลังจากนั้นจะเป็นระยะ "Postictal" หรือระยะหลับลึกหลังการชัก ระหว่างการชักชนิดนี้ผู้ป่วยมักได้รับบาดเจ็บ เช่น กัดลิ้นตัวเอง ปัสสาวะราด (Urinary incontinence) เป็นต้น
แหล่งข้อมูล
- Seizures. [2015, August 28].
- Epilepsy Seizure Types and Symptoms. [2015, August 28].
- Understanding Seizures -- the Basics. [2015, August 28].