จิตวิทยาในชีวิตประจำวัน - ภาคที่ 2 จิตวิทยาวัยรุ่น ตอนที่ 16 พัฒนาการทางร่างกายในวัยรุ่น (2)

20 สิงหาคม 2014

ความพร้อมสำหรับระบบการสืบพันธุ์ (Maturation of reproductive system) เกิดขึ้นในช่วงการเจริญเติบโตแบบก้าวกระโดด (Growth spurt) ของวัยรุ่น แล้วตามด้วยลำดับที่พยากรณ์ได้ล่วงหน้า (Predictable sequence) ของวัยรุ่น

นักวิจัยได้ศึกษาเกี่ยวกับต่อมไร้ท่อ (Endocrinology) ของวัยรุ่นพบว่า ก่อนที่จะเริ่มมีการเปลี่ยนแปลงทางร่างกายของวัยรุ่น ต่อมควบคุม (Master gland) ต่อมใต้สมอง (Pituitary) จะกระตุ้นให้เกิดการหลั่งฮอร์โมน เพื่อให้รังไข่ (Ovary) ผลิตสาร/ฮอร์โมน เอสโตรเจน (Estrogen) ในสาววัยรุ่น และให้ลูกอัณฑะ (Testis) ผลิตสาร/ฮอร์โมน เทสทอสเทอโรน (Testosterone) ในหนุ่มวัยรุ่น

เมื่อฮอร์โมนเพศเหล่านี้ เพิ่มขึ้นถึงระดับหนึ่ง สมองส่วนที่เรียกว่า Hypothalamus จะสั่งการไปที่ต่อมใต้สมอง ให้ฮอร์โมนเพื่อการเจริญเติบโต (Growth hormone : GH) เร่งพัฒนาการของเซลล์ร่างกาย การหลั่งฮอร์โมนในแต่ละวันจะมีหลายครั้ง แต่มีปริมาณน้อยในแต่ละครั้ง และอธิบายถึงการเจริญเติบโตแบบก้าวกระโดดในวัยรุ่น

ในความพร้อมที่จะมีเพศสัมพันธ์ (Sexual maturation) ฮอร์โมนหญิงเอสโตรเจน จะกระตุ้นให้เกิดการเติบโตของหน้าอก/เต้านม มดลูก (Uterus) ช่องคลอด (Vagina) ขนบริเวณหัวหน่าว (Pubic hair) และขนรักแร้ รวมทั้งการขยายสะโพก ส่วนฮอร์โมนชายเทสทอสเทอโรน ก็จะกระตุ้นให้เกิดการเติบโตขององคชาต (Penis) และต่อมลูกหมาก (Prostate) เสียงที่เปลี่ยนไป ตลอดจนพัฒนาการใบหน้า และขนตามร่างกาย

แม้ว่า GH จะเป็นสาเหตุหลักของการเจริญเติบโตแบบก้าวกระโดดของหนุ่มวัยรุ่น เทสทอสเทอโรน ก็มีผลกระทบอย่างเอกเทศในการเจริญเติบโตของกล้ามเนื้อ (Muscle) หัวไหล่ที่กว้างขึ้น และการขยายตัวของกระดูกสันหลัง และนี่เป็นปรากฏการณ์ ของเกณฑ์ปรกติ (Norm) ของพัฒนาการ หรือถัวเฉลี่ย เมื่อการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นในวัยรุ่น แต่ก็มีวัยรุ่นจำนวนไม่น้อย ที่มีช่วงเวลาของความพร้อมที่จะมีเพศสัมพันธ์ที่แตกต่างกันไปตามแต่ละบุคคล

ดูเหมือนว่า การเจริญเติบโตแบบก้าวกระโดดจะเกิดขึ้นในหนุ่มวัยรุ่นมากกว่าสาววัยรุ่น เนื่องจากเทสโตสเตอโรน เสริมสร้างกล้ามเนื้อและกระดูกในวิถีทางที่เอสโตรเจนมิได้เสริมสร้าง นอกจากนี้ ยังมีการหลั่งสาร/ฮอร์โมน แอนโดรเจน (Androgen) ซึ่งเป็นสาเหตุรองของการเจริญเติบโตแบบก้าวกระโดดของกล้ามเนื้อและกระดูกทั้งในหนุ่มวัยรุ่นและสาววัยรุ่น

ในปัจจุบัน ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่า แล้วอะไรเป็นสาเหตุให้ต่อมใต้สมอง กระตุ้นให้ต่อมไร้ท่อทำงาน และกำหนด (Precipitate) การเปลี่ยนแปลงทางร่างกายของวัยรุ่น แม้เราจะได้เรียนรู้มากมายเกี่ยวกับวิธีการที่ฮอร์โมนมีผลกระทบต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของวัยรุ่น แต่เรายังไม่ทราบถึงเหตุการณ์ของช่วงเวลาและการควบคุมอิทธิพลของฮอร์โมน

แหล่งข้อมูล

1. Shaffer David R. and Katherine Kipp (2010). Developmental Psychology : Childhood & Adolescence (8th Ed). Belmont, CA: Wadsworth-Cengage Learning.
2. Neural development - [2014, August 19].