on 

คุยกับหมอรักษาโรคมะเร็ง ตอน การดูแลกลิ่นจากทวารเทียมในผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่

17 มิถุนายน 2013

เมื่อเป็นโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ส่วนที่อยู่ต่ำมากๆหรือมะเร็งทวารหนัก การรักษาด้วยการผ่าตัด อาจจำเป็นต้องผ่าตัดในบริเวณกว้างจนทำให้แพทย์ต้องตัดทวารหนักออกทั้งหมด ส่งผลให้แพทย์ต้องทำทางออกของอุจจาระให้ผู้ป่วยใหม่โดยนำปลายลำไส้ใหญ่ส่วนที่เหลือเปิดออกสู่ภายนอกร่างกายตรงบริเวณหน้าท้องน้อย เป็นทางออกของอุจจาระแทน ซึ่งเรารู้จักกันดีและเรียกว่า ทวารเทียม (Colostomy)

เมื่อแพทย์แนะนำการผ่าตัดลักษณะนี้ ไม่ต้องกลัว หรือกังวลนะคะ ทุกคนจะปรับตัวได้ในเร็ววัน และทุกคนจะมีชีวิตอยู่กับการทีทวารเทียมได้อย่างใกล้เคียงปกติ ดูแลตนเองได้ดี ทำงานและเข้าสังคมได้ตามปกติเมื่อได้เรียนรู้ว่า อยู่บ้านควรทำอย่างไร ออกนอกบ้านควรทำอย่างไร

การดูแลเมื่อมีทวารเทียม จะมีคุณพยาบาลที่ทำงานด้านนี้ ช่วยอธิบายและสอน วิธีใช้ถุงหน้าท้อง วิธีถ่ายอุจจาระออกจากถุง การปิดถุงใหม่ การทำความสะอาดถุง การดูแลผิวหนังตรงส่วนที่เปิดลำไส้ออก และการดูแลรักษาความสะอาดลำไส้ส่วนที่เปิดออกหน้าท้อง ซึ่งเป็นเรื่องไม่ยุ่งยาก แต่อาจต้องใช้เวลา เราต้องยอมรับว่า ไม่มีใครคุ้นเคยหรือรู้มาก่อน ค่อยๆฝึก ให้เวลากับตนเอง ในที่สุดทำกันได้ดีทุกคนคะ ซึ่งเมื่อต้องมีทวารเทียม ก่อนออกจากโรงพยาบาล ควรฝึกกับคุณพยาบาลจนมั่นใจและสามารถทำได้ด้วยตนเองนะคะ ไม่ต้องกลัว หรือเกรงใจที่จะถาม จดคำถามที่สงสัยไว้ จะได้ถามคุณพยาบาลได้ครบถ้วนถูกต้อง รวดเร็ว (พวกหมอ พยาบาล มีผู้ป่วยมาก จึงจำเป็นต้องทำงานอย่างรวดเร็ว ถ้าผู้ป่วยเตรียมตัวมาบ้าง ก็จะเข้าใจได้ดีและได้รวดเร็วขึ้น) ซึ่งถ้าผู้ป่วยเรียนรู้ ยอมรับ และปรับตัว ผู้ป่วยจะใช้ชีวิตได้อย่างปกติรวมทั้งในเรื่องของเพศสัมพันธ์ เพราะร่างกายเรา รวมทั้งการทำงานของลำไส้ เป็นสิ่งที่ฝึกฝนและปรับเปลี่ยนได้คะ

แต่สิ่งที่อยากเล่าสู่กันฟัง คือ เรื่องการมีกลิ่นออกจากถุง จนทำให้ผู้ป่วยบางคนไม่กล้าออกจากบ้าน ซึ่งเป็นเรื่องที่ไม่ค่อยมีคนพูดถึง คนใกล้ตัวก็ไม่กล้าบอกผู้ป่วยคะ

เมื่อมีทวารเทียม กลิ่นเกิดได้จาก 2 กรณีคือ กลิ่นจากอุจจาระ และกลิ่นจากถุงพักอุจจาระเนื่องจากรักษาความสะอาดไม่ดีพอ

สรุปการดูแลตนเอง ที่สำคัญ เพื่อการลดกลิ่นจากอุจจาระในถุงเก็บอุจจาระ คือ

อนึ่ง ในเรื่องอาหารและเครื่องดื่ม แต่ละคนจะก่อให้เกิดอาการ หรือกลิ่น ที่ไม่เหมือนกัน ดังนั้นต้องสังเกตเอง และปรับตัวไปตามนั้น ที่ยกตัวอย่าง เป็นเพียงของคนส่วนใหญ่และเป็นเพียงบางชนิดที่พบทั่วไปเท่านั้น

แหล่งข้อมูล:

  1. http://www.mayoclinic.com/health/ostomy/SA00072/NSECTIONGROUP=2