คาง สรรพคุณและประโยชน์ของต้นคาง 16 ข้อ

คาง

คาง ชื่อสามัญ Black siris, Ceylon rose wood^[1]

คาง ชื่อวิทยาศาสตร์ Albizia lebbekoides (DC.) Benth. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Acacia lebbekoides DC., Albizia lebbekioides (DC.) Benth.) จัดอยู่ในวงศ์ถั่ว (FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE) และอยู่ในวงศ์ย่อยสีเสียด (MIMOSOIDEAE หรือ MIMOSACEAE)^[1]

สมุนไพรคาง มีชื่ออื่น ๆ ว่า กาง, ก๋าง, ข่าง, คาง, คางแดง, จามจุรีดง, จามจุรีป่า เป็นต้น^[1],[2]

ลักษณะของต้นคาง

• ต้นคาง จัดเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ตามกิ่งก้านมีขนขึ้นปกคลุม เป็นพรรณไม้ที่เกิดขึ้นตามพื้นที่ลุ่มต่ำ น้ำอาจขึ้นลงท่วมถึงได้ โดยพบได้ตามลำธารทางภาคกลาง ภาคเหนือ ภาคอีสาน ส่วนในกรุงเทพฯ ก็พอหาได้บ้าง^[1],[2]

• ใบคาง ใบเป็นใบประกอบแบบขนนก มี 3-4 ใบ ใบย่อยของแต่ละใบประกอบมี 15-25 คู่ เรียงตรงข้ามกัน ไม่มีก้าน ใบย่อยเป็นรูปขอบขนาน ปลายใบมนหรือแหลม มีขนขึ้นปกคลุมทั้ง 2 ด้าน^[1]

• ดอกคาง ออกดอกเป็นช่อด้านข้าง เป็นดอกช่อชนิดกลุ่มย่อย กลีบเลี้ยงเป็นรูปกระดิ่ง กลีบดอกเป็นหลอด^[1]

• ผลคาง ผลมีลักษณะฝักแบนโต สีน้ำตาลเข้ม มีขนขึ้นปกคลุม^[1],[2]

สรรพคุณของคาง

1. ดอกมีรสหวาน ใช้เป็นยาบำรุงธาตุ (ดอก)^[1],[2]
2. เปลือกต้นมีรสฝาดเฝื่อน ใช้เป็นยาอายุวัฒนะและบำรุงหนังเส้นเอ็นให้บริบูรณ์ (เปลือกต้น)^[2]
3. ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง (ดอก)^[1]
4. เปลือกต้นมีสรรพคุณเป็นยาลดระดับน้ำตาลในเลือด ลดความดันโลหิต ด้วยการใช้เปลือกต้น 3-4 ชิ้น นำมาต้มกับน้ำดื่มก่อนอาหารเช้าและเย็น (เปลือกต้น)^[1]
5. ผลใช้เป็นยารักษาโรคในจักษุ (ผล)^[2]
6. เปลือกต้นและใบใช้เป็นยาแก้ไอ (เปลือกต้น, ใบ)^[1],[2]
7. รากและดอกใช้เป็นยาแก้ลงท้อง (ราก, ดอก)^[1]
8. ใช้เป็นยารักษาลำไส้พิการ (เปลือกต้น)^[2]
9. ใช้เป็นยาแก้โรคพยาธิ (เปลือกต้น)^[2]
10. ช่วยรักษาอาการตกเลือด (เปลือกต้น)^[2]
11. ดอกใช้เป็นยาแก้พิษงู (ดอก)^[2]
12. ใช้เป็นยารักษาคุดทะราด และรักษาอาการไข้ที่เกิดจากพิษอักเสบตา (ดอก)^[2]
13. ใบใช้เป็นยาแก้โรคผิวหนัง แก้ฝี (ใบ)^[1]
14. รากใช้เป็นยาแก้ฝีเปื่อย แก้บวม (ราก)^[1]
15. ดอกใช้เป็นยาแก้ฝี แก้บวม แก้ฟกช้ำบวม รักษาอาการปวดบาดแผล (ดอก)^[1],[2]
16. เปลือกต้นใช้เป็นยาแก้พิษฝี รักษาฝี แก้แผลเน่า แก้อาการบวม ปวดบาดแผล (เปลือกต้น)^[1],[2]

ข้อมูลทางเภสัชวิทยาของคาง

• สารสกัดจากเปลือกต้นคางด้วยเอทานอล : น้ำ (1:1) ขนาด 10 กรัมต่อกิโลกรัม ให้ทางปากหรือฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ไม่พบความเป็นพิษ^[1]
• เมื่อปี ค.ศ.1976 ประเทศอินเดีย ได้ทำการทดลองใช้สารสกัดจากเปลือกต้นคาง นำมาทดลองในหนูขาว พบว่าสารสกัดดังกล่าวสามารถลดระดับน้ำตาลในเลือดของหนูขาวได้^[1]

เอกสารอ้างอิง

1. หนังสือสมุนไพรบำบัดเบาหวาน 150 ชนิด.  (เภสัชกรหญิง จุไรรัตน์ เกิดดอนแฝก).  “คาง”.  หน้า 70.
2. หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5.  (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม).  “คาง”.  หน้า 182-183.

ภาพประกอบ : www.flickr.com (by Michel Gavin, Navida Pok), science.sut.ac.th, www.biogang.net (by jiree)

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย ()

เรื่องที่น่าสนใจ