on
คอหอยพอก (ตอนที่ 2)
21 มกราคม 2015
อย่างไรก็ดีต่อมไทรอยด์จะไม่สามารถสร้างฮอร์โมนได้หากปราศจากไอโอดีน ซึ่งในขณะที่ต่อมไทรอยด์พยายามทำหน้าที่ตามคำสั่งของต่อมปิตุอิตารีแต่ขาดไอโอดีนนั้น จะทำให้ต่อมไทรอยด์โตผิดปกติกลายเป็นคอพอก
โรคคอพอกแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม ใหญ่ๆ ได้แก่
- Endemic goiter เป็นคอพอกที่เกิดกับคนในชุมชนที่ขาดสารไอโอดีน หรืออยู่ในแถบภูเขาห่างจากทะเล คอพอกลักษณะนี้มักเกิดในประเทศที่กำลังพัฒนา
- Sporadic goiter เป็นคอพอกที่เกิดในคนใดคนหนึ่ง อันเนื่องมาจากมีประวัติคนในครอบครัวเป็น ขาดสารอาหาร อายุ (มากกว่า 40 ปี) และเพศ (เพศหญิงมักเป็นมากกว่าเพศชาย)
อาการของโรคคอพอกโดยทั่วไป ได้แก่
- ไอ
- เสียงเปลี่ยนไป เช่น เสียงแหบแห้ง (Hoarseness)
- คอโต มีขนาดตั้งแต่ก้อนเล็กจนก้อนใหญ่
- มีปัญหาเรื่องการกลืนลำบาก (Dysphagia) เพราะไทรอยด์ใหญ่จนไปกดหลอดอาหาร (Oesophagus)
- มีปัญหาเรื่องการหายใจ เพราะไทรอยด์ใหญ่จนไปกดหลอดลม (Trachea)
- สำหรับสาเหตุของการเป็นโรคคอพอกนั้นอาจเกิดจาก
- การขาดสารไอโอดีนในอาหาร
- กินอาหารบางชนิดที่ต่อต้านไอโอดีน เช่น กะหล่ำปลี (Cabbage) บร็อคโคลี่ (Broccoli) ดอกกระหล่ำ (Cauliflower) หรือถั่วเหลือง (Soy)
- กินยาบางชนิด เช่น ยา Lithium และยา Phenylbutazone
- เป็นมะเร็งที่ไทรอยด์
- มีตุ่ม (Nodules) ขึ้นในต่อมไทรอยด์ ซึ่งแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด คือ
- Hot nodule หมายถึงก้อนที่ต่อมไทรอยด์มีการสร้างฮอร์โมนสูง ก้อนประเภทนี้มีประมาณร้อยละ 15 และมักทำให้เกิดภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน แต่มีโอกาสเป็นมะเร็งน้อย
- ส่วน Cold nodule เกิดประมาณร้อยละ 85 และประมาณร้อยละ 20 ของตุ่มชนิดจะทำให้เป็นมะเร็ง
- ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน (Hyperthyroidism) ซึ่งจะกระตุ้นให้ต่อมไทรอยด์ทำงานมากขึ้นและเป็นสาเหตุให้มีอาการบวมโต
- ภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานต่ำ (Hypothyroidism) เมื่อต่อมไทยรอยด์ผลิตฮอร์โมนได้น้อย ร่างกายจะกระตุ้นให้มีการผลิตมากขึ้นซึ่งเป็นสาเหตุให้ต่อมไทรอยด์บวมโต
- การใช้รังสีรักษา (Radiotherapy) กับโรคบางชนิดบริเวณคอ อาจเป็นสาเหตุให้คอพอกได้
แหล่งข้อมูล
- Goitre. [2015, January 20].
- Goitre. [2015, January 20].