on 

ความหมาย ตับโต

ตับโต (Hepatomegaly) คือ ภาวะที่ตับมีขนาดใหญ่กว่าปกติ และอาจทำให้ผู้ป่วยมีอาการอย่างแน่นท้อง อาเจียน น้ำหนักลด อ่อนเพลีย เท้าบวมหรือขาบวม อาจมีสาเหตุมาจากปัญหาสุขภาพต่าง ๆ เช่น ตับอักเสบ โรคมะเร็ง ความผิดปกติที่หัวใจและหลอดเลือด เป็นต้น ซึ่งในระยะยาวอาจส่งผลให้ตับเสียหายได้ ผู้ป่วยตับโตจึงควรได้รับการรักษาเพื่อให้ตับกลับมาเป็นปกติ

1774 ตับโต rs

อาการของตับโต

อาการของผู้ป่วยแต่ละรายอาจแตกต่างกันไปตามสาเหตุที่ทำให้ตับโต โดยในระยะแรกผู้ป่วยอาจไม่แสดงอาการใด ๆ แต่หากมีความรุนแรงขึ้น ผู้ป่วยอาจมีอาการอื่น ๆ ดังต่อไปนี้ร่วมกับตับโต

ทั้งนี้ ผู้ป่วยควรรีบไปพบแพทย์อย่างเร่งด่วนหากมีอาการ เช่น มีไข้ร่วมกับดีซ่าน ปวดท้องรุนแรง หายใจลำบาก อาเจียนเป็นเลือดหรือเป็นสีดำ อุจจาระเป็นสีดำหรืออุจจาระปนเลือด เป็นต้น

สาเหตุของตับโต

อาการตับโตนั้นอาจเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ โดยสาเหตุที่พบได้ มีดังนี้

โรคเกี่ยวกับตับ

โรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด

โรคมะเร็ง และการเกิดเนื้องอก

การวินิจฉัยตับโต

ในเบื้องต้นแพทย์จะสอบถามอาการ จากนั้นจึงตรวจร่างกายด้วยการคลำและสัมผัสท้องเพื่อดูว่าตับของผู้ป่วยมีขนาดใหญ่ผิดปกติหรือไม่ หากสงสัยว่ามีภาวะตับโต แพทย์อาจใช้วิธีการตรวจอื่น ๆ วินิจฉัยเพิ่มเติม ดังนี้

การตรวจเลือด เพื่อตรวจดูค่าเอนไซม์ตับว่ามีความผิดปกติหรือไม่ ตรวจหาไวรัสที่อาจเป็นสาเหตุของอาการตับโต รวมทั้งอาจตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดด้วย

การถ่ายภาพทางรังสี เช่น อัลตราซาวด์ ซีทีสแกน และเอ็มอาร์ไอสแกน เป็นต้น ซึ่งเป็นการถ่ายภาพด้วยคลื่นเสียง รังสี และคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า เพื่อให้แพทย์สามารถมองเห็นความผิดปกติของอวัยวะในช่องท้องและบริเวณตับ

การเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อ เป็นการใช้เข็มขนาดเล็กเจาะผ่านผิวหนังเข้าไปเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อจากตับ แล้วส่งตรวจหาความผิดปกติในห้องปฏิบัติการต่อไป

การรักษาตับโต

การรักษาอาการตับโตมักขึ้นอยู่กับสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะนี้ โดยแพทย์อาจใช้วิธีการรักษา ดังนี้

ภาวะแทรกซ้อนของตับโต

ภาวะแทรกซ้อนและความรุนแรงของอาการตับโตขึ้นอยู่กับโรคหรือความผิดปกติที่เป็นสาเหตุด้วย โดยการรักษาจะมีประสิทธิภาพมากที่สุดก็ต่อเมื่อตรวจพบและรักษาตั้งแต่ในระยะแรก ๆ  แต่หากตรวจพบช้าหรือไม่ได้รับการรักษาจนกระทั่งมีอาการรุนแรง อาจทำให้ตับเกิดความเสียหายจนนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนระยะยาวที่รักษาไม่หาย ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตของผู้ป่วยตลอดไปได้

การป้องกันตับโต

เนื่องจากภาวะตับโตเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ จึงยากที่จะป้องกันได้ทั้งหมด แต่สามารถลดความเสี่ยงได้ด้วยการหลีกเลี่ยงปัจจัยต่าง ๆ ที่อาจส่งผลต่อสุขภาพตับ ดังนี้