กินอย่างไรเมื่อปลูกถ่ายไต ตอนที่ 1

6 กุมภาพันธ์ 2016

"การผ่าตัดเปลี่ยนไต" ไม่ใช่การตัดไตเดิมของผู้ป่วยทิ้งไปและใส่ไตใหม่แทน ความจริงแล้วมิได้มีการตัดไตเดิม (ยกเว้นบางกรณี เช่นไตมีการติดเชื้อหรือเป็นกลุ่มโรคที่มีขนาดไตใหญ่มาก) ไตเดิมอยู่ด้านหลังของช่องท้องส่วนไตใหม่ใส่เข้าไปอยู่ที่ด้านหน้าของช่องท้อง ในปัจจุบันจึงนิยมใช้คำว่า "การปลูกถ่ายไต" แทนคำว่า "การผ่าตัดเปลี่ยนไต" เนื่องจากให้ความหมายได้ถูกต้องมากกว่า

ผู้ป่วยคนไหนบ้างที่ควรจะได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนไต

ไม่ใช่ว่าผู้ป่วยที่เป็นโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายทุกคนจะได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนไต ผู้ป่วยที่สมควรได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนไตควรมีคุณสมบัติดังนี้คือ

• อายุไม่ควรจะเกิน 55 ปี เนื่องจากผู้ป่วยที่มีอายุมาก ผลการปลูกถ่ายในระยะยาวไม่ดี เมื่อเทียบกับผู้ป่วยซึ่งมีอายุน้อยกว่า
• ไม่มีโรคประจำตัวร้ายแรงหรือเป็นอันตรายต่อการดมยาสลบผ่าตัด เช่น โรคหัวใจ โรคปอด โรคติดเชื้อรุนแรง ฯลฯ
• จะต้องมีความพร้อมทั้งทางร่างกาย และจิตใจ ตลอดจนพร้อมที่จะร่วมมือในการรักษาและมาตามนัดของแพทย์อย่างสม่ำเสมอ

หลังผ่าตัดเปลี่ยนไตแล้วผู้ป่วยต้องปฏิบัติตัวอย่างไร

เพื่อที่จะให้ไตที่ได้รับการปลูกถ่ายคงอยู่กับผู้ป่วยและทำงานได้ตามปกติได้นานเท่าที่จะนานได้ ผู้ป่วยต้องปฏิบัติตัวดังนี้

• ต้องรับประทานยากดภูมิคุ้มกันอย่างสม่ำเสมอ ห้ามงดยาเอง เพื่อให้ร่างกายยอมรับไตที่ปลูกถ่ายโดยไม่มีปฏิกิริยาต่อต้าน ซึ่งยานี้ต้องรับประทานตลอดชีวิต
• ต้องเข้ารับการตรวจหลังผ่าตัดตามที่แพทย์นัดอย่างสม่ำเสมอ ถ้ามีไข้หรือมีอาการผิดปกติรู้สึกเจ็บป่วยไม่สบายห้ามซื้อยารับประทานเอง ต้องไปพบแพทย์ที่ดูแลรักษาอยู่ประจำ ทั้งนี้เนื่องจากหลังผ่าตัดอาจจะมีปัญหาต่างๆ เกิดขึ้นได้ เช่น ภาวะแทรกซ้อนจากยา ภาวะแทรกซ้อนจากการผ่าตัดหรือร่างกายไม่ยอมรับไตที่ปลูกถ่าย
• หลีกเลี่ยงไปในแหล่งชุมชนที่มีคนแออัด เนื่องจากผู้ป่วยจะมีภูมิต้านทานโรคต่ำอาจเกิดการติดเชื้อได้ง่าย
• ผู้ป่วยจำเป็นต้องมีความรู้ ความเข้าใจในการเลือกอาหาร และควรปฏิบัติอย่างเคร่งครัดเพื่อป้องกันภาวะติดเชื้อ

อ้างอิง

ประเสริฐ ธนกิจจารุ .โภชนบำบัดสำหรับผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรัง. การอบรมแนวทางในการให้คำปรึกษาด้านโภชนบำบัดสำหรับผู้ป่วยในโรงพยาบาล ; วันที่ 29 - 31 กรกฏาคม 2552 ; โรงพยาบาลราชวิถี. กรุงเทพฯ

ชวลิต รัตนกุล .การดัดแปลงอาหารสำหรับผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรัง. การอบรมแนวทางในการให้คำปรึกษาด้านโภชนบำบัดสำหรับผู้ป่วยในโรงพยาบาล ; วันที่ 29 - 31 กรกฏาคม 2552 ; โรงพยาบาลราชวิถี. กรุงเทพฯ

อุปถัมภ์ ศุภสินธุ์ . Nutrition in Acute Kidney Injury. โภชนศาสตร์ทางคลินิก;2553.สำนักพิมพ์กรุงเทพเวชสาร.กรุงเทพฯ.